Vayu Puran Tika Sahit

ન્વજ

ક ન નિડાની જ નોન વિક
જડ ટુ
ટ જ દ
ક્ષ થકા સહિત. ક

પા,

290113

જા! ન ર

વાયુપુરાણ સર્ટીક..

તથા

તેને લગતી કવિતાઆમક

રચનાર તથા છપાવી પ્રસિદ્ધ ફરનાર
#_ ૧ કિડ
[વરકત્રવીસા

પરી? અમરતલાલ પીતાંભરદાસ?

તથા

પરી, માણકલાલ મનસુખરામ

2.10 10.8 હદ 156,

દ

!
જ
ન
ન
દ
ન

ન
નૈ

40.

સ

ર દિ
ઝ્કપ ઈ ઉપ્કટી 9ર.

અ ૦૦અ૦૬૦અબ૦૦૪૦૦૦૦૦૦૦૪૦ ર૦૦

રચતા રસીક આ ગ્ર'થની વાંચી ધરને ધ્યાંન,
સ'દેહ તજીને પ્રીતથી કરજે અમૃત પાષ,

નડીઆદ.

સત્યસાગર પ્રેસ.

ક્રિમ્મત ૦-૮-૦૩

ના વિ વિ

કિડ ક

“11000,..-. ₹1780*-6

જ. 4
સ ના પ

ખસ્તાવતા-

એક વખત મારા મતમાં એહેવો તુરગ ઊઠંચો ૩ આપણા કુ"
લદેવ શ્રીવાયુદેવતા એ સાક્ષાત દેવરૂપ છે? “એવી પ્રખ્યાતી “કોઈ ગા-
મના દરા તથા વીશા વાયડાઓએ પુરેતી રતે મેળવેલી નથી? તેમ
કુલદેવની, તથા વાયડા સમસ્તની ઊત્પતી કૅવી રીતે થએલી તે વિષે
પણુ માહોતી મેળવી હશે એમ લાગતુ નથી ફ્કત અસલથોી ચાલતી
આવેલી રહી મુજબ કુલદેવને માને છે* દેવ છે ગર્‌ દેવી છે એ
પણ ૨181 તમામોના મગજમાં અઘાપી સુધી સીરૂ નણી સવત ૧ઉહ૩૮
ના ચઈતર સુદી ૬ ઉપર્‌ હ શ્રૉવાયડપુર્‌ ડીસની। કાંપ તરફ થઈ પા-
ટણુના માદી ભાઈ અમૃતલાલ તીકમલાલન્પી સોબતે ગએલો તે વખતમાં
ત્યાં પાટણુના વીશા તથા દશા વાયડા તથા ર્‌ાધણુપુર્તા વીરા
વાયડા આવેલા તે તમામ ભાઈઓની શ્રોકુલદેવ ઉપર્‌ સારી રીતે ભ-
ગ્તી. પ્રવીણ થઈ ગએલોનુ જાણી ઉપર્‌ દરસાવેલી શ'ક્રા તેમનાથી
દુર રહેલી છે કૅ નહો એ વીષે શોધન ક્ત્તાં લાગુજ રહેલી જણાઈ
તે ઉપરથી મે' એહેવો વિચાર લીષો કૅ અવશ્યક આ ૨ દુર કરવી
તેને માટે મદદ લેવા માર્‌ા પરમ સ્તેહી મેહેરેઆન ભાઈ- ચુનીલાલ
નરભેરામ પાટણના દરાવાયડા એમની પાસે માગણ કર્યું તે એમણે
માન્ય કરી ગા મ્ર'થ પ્રસિદ્ધ કરવામાં મતે ધણી ડીમતો મદદ આપી
છે વળી વડોદરાના મારી જ્ઞાતના સદયહસ્થ શેઠ છોટાલાલ મતસુખ-
રામ તથા તેમના ભાઈ રીઠ છગનલાલ મતસુખરામ સમેમની મુ-
લાકાત મે ફ્કત કુલદેવની તથા વાવડા સમસ્તની ઉસતીનુ' શોધન
શો રીતે કરવું તે વિષતે। અભિપ્રાય લેવા કરી, તેજ વખત ઉપષૃરને
તમામ પ્રસંગ તેમને સમજાવતાં રીઠં છગનલાલે મનસુખરામ આ સખ્સ
શ્રીમદભાગવતની વાકંબગાર્‌ીમાં ધણા પ્રવીન અનેન હમેરા શ્રીમદભા-
ગવતનુ રટણ કરનારા તેથી પોતે ખેઊ ભાઈઓએ એકમતથી નિશ્ચય.
જરી અભીમ્ાય આપ્યો કે વાયુપુરાણ નામતે ચથે મેળવી શોધન
કર્રી।તો તમારી જે જે રાકાએ આ વિષયમાં હુરી તે તમામ દુર થ-
ઈ જેઈએ એવા પ્યુલાસા મળી આવરી?

એવો અભીપ્રાય મળવાથી શ્રી વાયુપુરાણુ નામના ગ્રથતેો રૌધ
કંર્વા વડોદરાનો ભટ મેવાડા બ્રાજ્ઞણ વ્યાસજી ગોવર્ધન કાલીદાસતે

કહેલુ' તે ઉપરથી તેમણે ગ્ર થઃ સ'પાદન કર્‌ તેમાંતી સપુણે

શ્‌

કથા ખારક રીતે શોધન કરી અમોને કહી સંભળાવી તેના અ'દરથી
હુ જેવી રીતે ખુલાસા લેવા ધારતો હતો તેવીજ રીતે મલી આવ્યાછેન

એમેક'દર શ્ીવાયુપુરાણ મે શ્રવણ કર્છું તેથી કુલદેવની તથા વા-
ચડા સમસ્તની ઉપ્તતિ તથા બીજ ઘણાઅક પ્રકાકેની શ'કાઓ વા-
વે મારા મનનો નિશ્ચય થઈ ગયાછે એટલા ઉપરથી તમામ દેરાવરેા
ના વોશા તથા દરાવાયડા તથા વાયડાખ્રાહ્મણોનો નીશ્વય થવા

જેઈએ તેતેમાટે ય બાય પુરાણ નામનો ગૈથ ટીકા સાથે

છપાવી ખહાર્‌ પાડવાને મારો |વચાર્‌ વડોદરાના સદ્દગ્રહસ્થ શેઠ
છોટાલાલ મતસુખમમ તયા શામ માહ્લાલ ધેલાભાઈ તથા પાટણુના
મારા પરમ મિત્ર રીડ ચુનીલાલ નરભેરામ દરાવાયડા તથા રોઠ ના-
ગરદાસ રણછોડદાસ આર્ખુવાળા તથા રીડ નાહાલચ'દરામ ઉમેદરામ
ડીસાકાપતી તીજેરી કામદાર તથા રીઠે જેઠાલાલ કુખેરડ ડીસાકાંપ-
માં કામેસરો હોફ્‌ીશાના રાઈડર તથા ભાઈ અમરતલાલ તીકમલાલ
ડીસા કાંપના તથા મોદી ભાખા નર્સઈદાસ પાટણના તથા સંખેડા-
ના રોઠ પ્રાણવલભ મુળજી એવણ સાહેબોાને જણાવતાં તેમણે માન્ય
કરી મને આ ગ્રંથ બાહાર પાડવામાં ધણી એડ મદદ આપીછે, તે-
થી હુ તેમનો ઘણે ઉપકાર માનુછુ'

વાયુપુરા'ગનો યેથ સ સ્તક હોવાથી તેનુ ભાષાંતર કગ્વા માટે
મારા સ્નેહી ભટ દામોદર જગન્નાથ અવદીયચ ઢટાલકીયા બ્રહ્માગૃતી
મારેક્‌ત તેમની ન્યાતનાં પુરાણી વશા'તરામ કુખેરેજને બોલાવી તેઓની

પાસેથી આ ગ્રંથનું ભાષાંતર કરાવ્યું છે,

આ વાયુ પુરાણુ નામનો ગ્રંથ ટાકા સાથે. તેના અ'દર કુ-
લરેવની ઉતટપતિતો તથા બીજ ગરખ તથા તથા વાયડગપખ્યાંન
સહતા ગ્ર“થ ૨ચી,તમામ વાયડા સમસ્ત ભાઈઓને આ ગ્રથેની માન
હિતી મેળવો લેવા દરેકને એક એક ગ્રંથ આપવા કરજ રાખુછુ
માટે મને આશાછે કૅ આ ગ્રથને। ફેલાવ થવામાં સ્તજ્ઞાતી ભાઈએ!
ચોગ્ય મદદ આપી માહુરી મેહેનતનતે ખર્‌ આણરી,

તારીખ* ૧ માહે જાનેવારી સત ૬૮૮૪

પરીખ અમરતલાલ પીતાંબરદાસ.
ગરથ પ્રસિદ્ધ ડત્તા

ઝુંલં#

ઝુલ?

કુલદેવીની સ્તૃતીનો ગરબો.

ગાંગ્ધારીરે વાતકહુ વિચારે? એ ગગ,

શ્રીવાયુ દેવારે અજ કરૂતે સ્વીકારે,
મનજ્યાંત ધરીને વગચારે.,

પ્રભુ માગરે જાણી કરેને તમારે,
જપ દુર કરેને હમારે,

ષ્ઠ્તો દસેનથો સુખાયારે,

દુઃખ દુર્કરાં તમે તારે;

પ્રભુ હાથ સ્ડાવ અમારે;

કુલ રદૃવાજીરે સુષ્ય જુષ્ય વ્ધયારે!ક મનધ્યાનમ ૧

રૂષી કસખરે વાપી તમાન પાંતા,
દિતીમાંત જેવી સતી સીતા, _
તમો! કુળનારે ,વ-। વૃધો કરતા,
તમો! સોંધુને અમો સરીતા?
જુગલ, ૩ય પ્રતાય તીહારેઇ
હમને લાગ ભર્સેો! સારે;

અમો ભડતને અસ તમારો

વાયુ દ્રેવાલડરે તાય હરેને હમારે!
રયાં વાડવેરે તપ કરૂ અમ માટે,
તગ્રા આવાં મદા તેને સ!ટે*
સ્નાન કરીયુર્માટા વાવ્ય ને ઘાટે,
પુજા ધારી બેઠાછો પાટ?
જુએ જાણેછે આત્મ હમારે,
પ્રમસ્ન થઇને અત્ટે સ્વીકારે;
૫૯૮ કરેછે ભડત તમારે!)

કુળ દ્વાજીઝે પ્રસભ્ન થઈ જત તારો
કર્જેડાને માંગુ તમારી પાસે,
સદા રખો કરી તમ દાસે?

અમો રહયથેરે સદા તમારી ત્રાસે,
તમ/દ્રણીથી દુઃખડા ભાંસે*
પાએે લાગેછે ભક્ત તમારે,

તમે કરે! જ'જાલથીન્ચાંરે;
ભડત તે જાણેછે અતી પ્યારે,

નચ

મનધ્યન. ર
$
જ્‌

મતઘ્યાંન ૩

વાચુ દેવા૪ર દાસ લહુ તમારે? મનતપ્યાંત ૪

શ્રી વાચુજરળ નામનો ગ્રંથ રીયા ભાથે પાસ્મ.
ઝન
એક વખતતે સમય ર્ષોઓ માત્ર બ્રહ્માપાસે ગયા, અને નસર એ
હેવી વાણીથી વઘા કે, આ કલયુગમાં અમારે વીરામ કર્વાસારૂ પ
વિભ સ્થાનક અમોને. કલીયુગ આધ ન કર્‌ીરાકે એવી જગા બતાવે(?
આવુ રૂષોયોનુ વાકય સાંભલી બ્રહ્માએ મતવડે એક ચક (પડયું)
ઊર્ત્મત કર્યુ અતે તે દેખાડી બોડયાકે ગમા ચજુતે હ હાથા ગરખ-
ડાવું તેની પાછળ તમો। જાવ અને એ ચક જે સ્થાનકમાં ભાગીપડે ત્યાં-
તમા વીરામ કરી રહેજે એટલે તમોને ફ્લીયુગ બાંધ કરરી નહં,
હેવી રતેકહીને ચગ છોડયું તે ચક્રની પાછલ રૂષીયો માબ ગયા હેવામાં
તે ચક્ક એક સ્થાનકમાં પડા ભાગીગયુ' તેજ સ્થાનકમાં રૂષાંયો માભ
વીરામ કરી બેઠા એ સ્થાનકનું નામ સ્ેમાસાક્ષેત્ર એટલે પંડયા આ
કારી ચક્ક નું' નામ મીતે એ સ્થાનકમાં ભાગી પડયુ' માટે નેમીસાક્ષે--
ત નામ એ સ્થાનકતુ પડયુ'છે તે જગાએ રૂષીયો માત્ર લોમ હૃપૈણના
પુત્ર સુત પુરાણીતા વાકયેથી તમાંમ દેવની કોએ શ્રવણ કરતાહતા?
વાયુદેવની ઊત્પતી શી રીતે થઈ તે કથા રૂષીયોના પ્રેશ્ષથી સૂત
પુરાણી “કહેછે?
॥ શ્રીમળેશાયનમઃ |
અધ્યાય ૬ ભો.
તામવોનિમપકેકેલનવાવામની વરઃ
છોમણષળમાસાનવવજ ૧૫૧૪ ।॥?॥
અધે?--સેઈમીસાક્ષેત્રમાં રહેલા સેનકાદી રસીએ ખેહેલા સોમ હર્‌-
સણના પુત્ર સુત પ્રાણીને પરમ હષ કરી પુછવા લાગ્યાટ ?
₹્પવ૩-ભતણતમદામામગીવલંશરર સતં ॥
શ્રાવિતાસ્મોવયૉયેટ્રનવય(?૫રમપાવતા$ ॥ ૨ ॥
રૂષીએ ખોહ્યા? મોઢા ભાગવાલા હે સુત! તમે સોવર્સ સુધી જને!
હૈ વીઠ્ઠત પર્‌મ પવીત્ર હેવો કથાએ। હમતે સ'ભેળાવી, જ્‌

હેવાનાંટાનવાનાંગયજ્ઞાળામથરકસા ॥
વિતાગોઃમનામાનાંસંમયાવાયતસ્તયા ॥ ૨ ॥
અશૈ--દેવ, દાતવ, યહ્ષ, રાક્ષસ, પીશાય, ઊર્ગ, તાગલોક, તે

“મતી ઊતપત્તી, તમે, સ'ભલાવી,
નવાયો'જિતોત્પાતસવેછોવેગ્વરણયા |
તાંવાત્તવવિશાળાલટ્યયસપરાત્મતનઃ । ૪ ॥

અધૈ--હેમોટા, નેત્રવાલા, શુત, સર્વલોકના પ્રભુ, ને દીતીના પુત

મહાત્મા વાયુદેવની, ઊતપતી તખે કહ નથી. ૪

“રિયા પત્રઃયયંતાતહેવસયુપગાગ્મિવાન |
સત્જી્સચાવિરોવેળવિસ્મયોસિમદાન દિન? ॥ ૧ ॥
અર્થ-- હે ખાપ દીતીને। પુત્ર દેવપણાને કૈમ પામ્યો તે મોટા

*મને વીસ્મયષછેમ માટે વીસ્તાર્થી એની ઊતપતી મને સભલાવો ષ
શ્રતાતેયાંરિવગનસૂતઃ ોવાચસાટરં
નમસ્ત્રયયતીન્સવાનશ્રયતાંટ્રિગલતમાઃ ॥૬૧।

અથૈ--તે ર્રાએનુ વચન સાંભલી સુત પુરાણી રૂસશીઓને
નમસ્કાર કરી આદર; સહીત, ખોલ્યા હેબ્રામણે સાંભળે ને
પુરાંળવિષવઃ ્રાયવથયામવથામ્રત ॥
વ્યાતચવચનાર્સર્ધયચાપણુષિનસષર 1૭ ॥
અર્ય--વીઆસના વચનથી જે પ્રમાણે મેસાં ભળેલુ તે પ્રમાણે

વીસ્તાર સહીત,;પુરાણ, વીશ્રય હુ' કહુછુ ૭
ઘરત્રતતચમાવિપાલનવાયામયનિશ્રાઃ ॥

ર ત્રણળોમાનતા!યત્રાઃસર્વેષામપીપવેઞઝા ॥ ૭૮ ॥
ધુ? -ડર્વે સત યુગમાં મુનીઓમાં શ્રેષ્ટ ને ખ્રમાના માનસી પુ-
ત્ર અને સર્વૈના યુર્વજ એવા સતકાદી રૂરીએ વેકુઠંમા ગયા, ૮

ગ્ગ્યેકુટાનજયટરનાસિબોદર ॥
્ાર્શેસિષિટ્રાશેટ્રાર્તરાલ્ણાઃમર્તરઃ- ॥ ૧ ॥
અયવૈઃ--ભગવાનતા દર્સતની ઈછાવાલા સનકાદી ભગવાનતાં મંદીરે

માં પધાવો ત્યારે દ્ાર્પાલે તેમને રોક્યા તેથી ધણે કોપ પામ્યા, ૯

શેપટ્દોરનિષેન્રારતયંગવિગયંતયા ॥
સવયોવિવમાવુર્ટિવિસતેટ્રાસ્વાસિતોઃ ॥ ૧૦ |
અશધે--અઢકાવનારા જ્યતે વીજ્યતે સતડાદીકૅ શ્રાપ દીધો;
અતે બોલ્યા “કૈ ભગવાતતા દવાર્માં રેતારા/'તમારી આવી વીસમ
ખુદ્ધી કેમછે, ૨૦

ઝૈ

નવત્રવિવમાવટ્િવિયતેવિપળવ્રિરિ ॥
તસાટ્વેતાવમુસટ#રનોવવન્ે ॥ ?9 ॥
અધૈ:--આ ભગવાનના મદીરમાં કાઈની વીસમ ખુદ્ધો નથી,
માટે તમે લોકને પીડા કારક હૈવી અસુગ ચોનીને પામો. ૧૨
વિપ્નનાસિદ્તોયૂયોત્રાપ્નતાંસિઞમારિરં 1
ઝન્વમિજ્રતયેમેટાવિધયાનાવેદસવ | ૨ [|
અર્વ:--હેમુખા બ્રામણનુ અયમાન ફરનાર તમે વીશ્નુથી ના-
શપામી ભણ ૬૮નતમે કરી આ વૈકુ'ડ ્ષાકને પામરો; રૃર્‌
રત્વમાગીદરે! શાનારરછતોવનવરેગ્વઝો 1
હિસાશનયજાંગાતીજર્વવાન્યુસિસત્તમાત્‌ 1૬92
અર્ધઃ--એ સનકાદીકના કહેવા માબમાં વૈકુડઠથી ભ્રષ્ટ થએ-
લા સુવર્ણ સરખા ઊજ્વળ જ્યને વીજ્ય મુનીઓમાં ઉત્તમ એ-
વા ડશ્યપ થકી દીતીની પુત્રતાને પાસ્યા ૧૩
ઝાતયાત્રોતુતોફઈસરવેછોજમવવરો ॥
વીરુયામાસતઃશીદ્રર્વાન્સાપન્લનીનનસન ॥ ૨૨ ॥
મર્વ:--દીતીને ત્યાં ઉતષ'ન થેતામાંજ સર્વ લોકને ભય કરનાર
દુષ્ટ એવા તે દેવ રૂ૨ બ્રામણુ સવે લોકને પીડવા લાગ્યા; ૬૪
તામ્યાંતવીિતાજોવાવિશ્ોઃશરળમામતા: ॥
સુાનવેર્યાંચજટુસિતાજણુરા રિવા ॥ 9૧ ॥
અરધે:--તે દૈતોએ પોડેલા સર્વ લેક વીશ્નુને શરણ ગયા નૈ
દુખીત એવા તે પોતાનુ સર્વે દુખ કૅવા લાગા; ૧પ
તેપાવાવયંલમાવળવવારાદંશ્વમાશ્રિતઃ ॥
[લિસ્ય#1₹વિદારેળાનગઘાનમદાઉુરં ॥ ૬૬ ॥
ગમર્યૈ--તેમનુ વચન સાંભળો ભગવાન, વરાહનુ રૂપ લૈઈ પ્રથ્વી
ને ર્સાતલમાંથી ખાહારે કાઢી દુષ્ટ હોર્ણીઆક્ષને માર્યે? ૨૬
દેરળ્યાસમટાવિર્થસ્ધાનરેવવવ ॥

ટ લરીનંગમતૂતસતરસામવનંથયો ॥ 9૭ ॥
અર્વૈ--મહાપરા મ્રમી અને રેવને કાંટા રૂપ હોરણીઆક્ષ દૈ-
દયને મારી સમગ્ર જગતને દુખ રહત કરી ભગવાન પોતાના સ્થાન
“દુ ગયા) જત

૪

સસ્વાખ્રાતામ્રગોવીસોફીરન્યજસીપુથા ।
તપસ્તવ્યનપદ્ત્તીત્રછોજાનામર્દાતજયા ॥ ૧૮
અર્થ્‌:--તે હીર્ણ્યાક્ષનો મોટાભાઈ મહાબળવાન હોરણ્ય &-
સપુ લકને પીડા કગ્વા માટે મ'્દાચળ પર્યતમાં જઈ મોઢીતોત્ર ત-
પશ્ચેધે કર્વા લાગ્યો- ૬૮
“ત્રભાતરસન્તરટ્રોવજોજમપાવર્‌ં ॥
જવ્ટાવરફુરાધર્ષો(વીટ્યામાસમૂતછાં ॥ ૬૨ ॥
અર્થઃ- પ્રસત થએલા બ્રહ્મ'એ સર્ય લેને ભય કરનાર હે-
વુ વરદાન અ.ષ્યું, તે વરદાન પામી દુસ્ટ એવો એ હોરણકસપુ રે-
ત સચ્વતે પૌડવા લાગ્યો. 9૯
રદ્રાસનેસ્રયંસ્જિસ્વારિસવાજાનવરેલ્સ્રજાન
યક્મામનુવુમુતલવેમામામાસયાપરાન 1૨૦ ॥
ગ્મરકુ:---સ્વર્ગેમાં જઇ ઈડ્રાસને ખેસ સઘળા, દીગપાલને પોતાને
. વસ કયે તૈ યજ્ઞના ભાગ, રૂચીના ભાગ પોતે ભોગવવા, લાગ્યો ૨૦ *
તરાસંપીસ્તાજોજાઃ વિશ્નોઃશસળપામતાઃ ॥
સજાસિર્વેસ્યાંદુઃસંસેસ્યરાત્તતમરમવે ॥ ૨૨ ॥
ગચ “ત્યારે પીડાયલા સર્વ લોકા વૌશ્નુને સર્ણે જઇ દૈત્ય
કાજથી ઉતપત થએલા ભયને ડહેવા લાગ્યા, -૩૬
અુત્વાતેવ[ દિવ ચતંવિક્તમોવાગશાસ્યરં ॥
થટાસપત્રંમશમસ્ટ્રોસતેટુદસસનઃ 1૨૨ ॥
અધૈ:--સવૈ લેકનુ, વચન સાંભળી ભગવાન ઉતાવળા બોલ્યા,

કૅ હે લોકો જ્યારે એ" દુર દૈત્ય પોતાનો પુત્ર અને મારો ભડ્ટત,
મલાદને જ્યારે પીડરી ત્યારે હુ' તેને મારેરા ર૨

દસિષ્યાતિતટારુઈવરટાસેન્ટાવ્યવં । *
ર્ત્યુસસિયયુઃ સપ્ટે લાપપુસોમમાદ ॥ ૨૨ ॥
અધૈ;-બ'હાનુ વરદાન પાસ્યો છે તોપણ એ દુધને હુ મારેશા
હેવુ ભગવાંનનુ વષત્ર સાંભળી સર્ય લેક દેવરૂરીને આગળ કરી,
પોતપોતાને સ્થાન કે. ગચા, ગ૩
યૂવરવ(ચ- ર જર્છિસ ॥

મુરોઃસમસંચવજસુંમચસામુલાંકજઝું 12૨૪ ॥

ષ

અય: --સુત કહેછે; કઈક સમયે પ માજા હાંગણ્યકસપુ,
પોતાના પુત્રતે ખોળામાં બેસાડી રમાડે છે તે ઝુરૂના સમક્ષ પોતા-
ના પુત્રના મુખતે ચુ બનત કરી પુછવા લાગ્યો.
ફિરળ્યજાજષુઃપત્રસ્ઝાજયનવાવયમત્રવીત્‌ |
વિવષીનંસવાપત્રવાયયણમમાધનતા ॥ 2૧ ॥
અષ:--હીરણ્યકસપુ પોતાના પુત્રતે રમાડતાં બોહયેો “કે હે
પુભ તુ 3] ભણ્યો તે મને ડહે, ૨પ
પિતવાવવમથાવ"યેરદારોરિન્વટ્શેતઃ ॥
પ્રવાચગપ્રળતોવા સ્ીવેનયાનતવાધરડ ॥ ૨૬ ॥
અવૈ:--પોતાનુ વચન સાંભળી દીબ્ય જેનુ દર્સન છે તે નસ્તર-
તાથી ડોકી નમાવી વાણીતે થીમે ગપ્પાં નચ્તર એવા પ્રલાદ બોલ્યા ૨૬
ઇરેતામમયાતાતવટયતેતપ્રસદંવરં ||
તનસ્વાટપિવમન્યેનાસોધીતમદતર ॥ 2૭ ॥
અર્વે:--હે પીતા શ્રેષ્ટ હેવુ ભગવાંતનુ નામ નોર્તર હુ ભ-
ણુછ્‌ ને તે ભગવાનના નામથી ભણવાનુ મોટું કઇ પણ માનતો

નથ, ર૭
શસાપત્રસ્વવસનપ્રોવાપણુરપમવાન |
ઇન્યતાંદન્યતાંપાપંજઝામયજરસણુર્ત ॥ ૨૮॥
અર્યઃ-હીર્ણ્યક્રસ્ય પુત્રનુ વચન સાભળા દૈત્યોને કહેવાલાગ્યો
3% પાપીણ અને કુળમાં રગ રૂપ આપુત્રતે મારો મારો. મ૮
ઝહ્સસ્તટાનવાઃજુછાઃમદારેસતિરારમેડ ॥
વિજસિતસ્વેફદેશનગજસમચંજર્‌ઃ ॥ ૨૨ ॥
અધૈ;--દૈવ્યરાજનુ વચન સાંભળી દુર દેત્યો દારૂણ રાજ્ઞો-

એ કરી મારવા લાગ્યા પણ ભયકર દૈત્યો પ્રલાદના દેહુને કઈ ૫-
ણ પીડા કરી સકવા નહો.૨૯

ઝાતાતિર્ધષતોવાજદકતાતોયરામવત્‌ ॥
તરાસ્તમવિસિજ્યાય્યનારાસદ્યયુર્ષર ॥ ૨૦ ॥
અચૈ;--અત્યંત બળાતકાનેથી પુત્રને માર્વા ઉઘોગ ડયો «્યા-
ર સ્તભમાંથી નરસીંહુ ર્ષૅ ભગવાન પ્રગટ થશ્રા? ૩૦

ષિર્તુગેવાનશળરેશેરળ્યમાસિવુંયળીં ॥ા

દ

કેસ્મટ્રંતરણુતગગેટ્વરાનવણગાત ॥ 29 ॥
અયૈ:--ભગવાન નરસોહરૂપે બળવાન હોરણ્યકસ્પુ દૈત્યને
સંચરામમાં માર્યો ને તેતા પુત્ર પ્રલાદને દેવતે દાનવન પુજય હેવુ
કાજ્ય તેવીશે અભીરાક દરે! ૩૨
નિદતંતીતસ્યત નયંજનયંભુમરાંદ્સેરદરિળાસ્મગઞા॥|
નનવ૨૧૧; સ્ગદિપોમદતીત્રતિવોષવનમપિયતરેવચસૈઃ 1૨2
અથે:--અનીતો વાળા ષોતાના પુત્રતે મારેલો સાંભળીને દીતી
ધાચુ$ રદન કરવા લાગી ત્યારે કસ્યય રૂશો પોતાની મોટી સ્ત્રીને
સુ'દર વાક્ચે કરી બોધ કરવા લાગ્યા, ૩૨
મતિસત્તિફેવમનગાંવિદિતાવિધેનાગૃતાંતમાથતકમને
નાફિવિક્નવાતતવિસ્મીમ લી જિમતાપરાસિધતવજમતાઃ 18૨]
(સિશ્રીવાઇ૬રાળનાયોસ્વત્તોમથમોદ થાયઃ
* અધ, હે સ! ભાગ્યે નીમેલી ગતી દેવ મનુસ્ય સવને છે તે
ને નાશ ફરથાને ભગવાન, બ્ર'હ્યા, ઈદ્ર પણુ સમર્ય નથી તો કાળના
મુખમાં રહેલાધીજા ક સમરથ હોય* પ્રથમો। અધ્યાયઃ

અપ્યાય ૨ ત્રારંમ.

ણરવાય--મસૈવાવયમમાવળ્યકિસિફેલતમાસ્િત/
ગ્રવાતમળતામૂમોમરતત્રષવળેરસતા ॥? ॥
અધે?- સુત કહેછે, પોતાના સ્વામી કસ્યપનુ વચન સાંભળી દુપ્મ
યુક્ત પોતાના સ્વામાંની શૈવામાં તતબર્‌ એવાં દીતા નકર થઈ ખેઃલ્યાં.૨
સતનયોિટ્ેતતાથવિડઝનાપર્માવત્રનુના |
અષુત્રાજમસ્તામિગસ્છાઉવરમોમમૃતકે ॥ ૨ ॥
અર્વેઃ-હે નાથ સમરથ હેવા વીસ્નુએ માગ પુત્રને માર્ષે તે પુબ
વનાનોહુ' હૈ સ્વામી આ લોકમાં રહેવા સમરથ કમ થઉ, ૨
સતાંતેતનયાયાસાંનંધ્યાસા રેમ શતાઃ ॥
તતાસીંવટનંજયેસ્માતર્વાવસોવતતે ॥ ૨ ॥.
અયથે-હૈ સ્વામો જેસ્રીથોને પુબ નથી તે વં'જા કેવાય અને તે-
મતા મુંખતે સંધારંમાં “ધાઈ પણ” જુવે તહીં, ડે

્

સર્ાજરણુસત્રકનમનોટુઃણતતિવાસળં ||
મામજમદાવાર્થટવરગસમરને ॥%॥
અધૈ--તે માટે હે સ્વામી મારા મતતુ દખા નીવારણ કરે હવે
મહા પરક્રમાં ને સથ્ામમાં ઈ'દ્ર સરખા પુત્રને આપો? ૪
શરર્માચ--કત્વાતસ્વાસ્તવચનેવ૨૧૫:૧૪૯ળાજર$ ।
પોવાતપળતાંપષ્યાકતવાનતવેધસં 1૧
, ભર્યેઃ- સુત કહેછેડ દયાના સાગગ કસ્યપ રશી દીતીનુ વચ ।
સાભળાં નસ્ત હૈવો ધોતાને ધણાં વહાલી દીંતાને કવા લાગ્યો* પ
ત્રતયેત્જ્પેતુ ખલવસ્લરમતદ્રિતા |
તરાતિમાવતાપુતારેવર નવર પરપદા 1૧
અધૈઃ- હે રૂડી ભ્રગુટ્ઠીવાળી સ્રી એડ વરસ પરત આઇસ
કેહીત થઈ વ્રત કરેતો દેવદાનવના ગમભીમાન ઉતારે હેવે। પ્ુભ થાય, ૬
જીત્વામલેઃસુવચનંરિતિમોવા સત્વર ॥
ત્રતજથયાવિત્ર્ષેવરિષ્યામયયોક્તિં ॥૭॥'
સમધે:- સ્વામીના વચનને સાંભળાં ઉતાવળી દોતી કહેછે? હે
સ્વામી તમો! કહેશે। તે પ્રમાણે હુ વ્રત કરર1૦૭
[હિસ્વાવનમાવળકવ૫ઃ દળાય ॥
ત્રતમોવાચાષિધનાવેદનિશિયયાસ્તે ॥૮॥
અધૈ:- દીતીનુ વચન સાંભળી દયાના સમુદ્ર કસ્યય વેદને જા
ણનાગઓએ કહેલુ ત્રત યથા શાસ્ત્ર વીધીયે કરી કહેવા લાગ્યા. ૮
મામશીવેડ્મલ્વસવસિપાક્વતસેશીમે ॥
માદિળયાતૂસિયપાન્યુમત્રતાવા રયય્‌ોટીતાના૧ ॥
અધે--માગશર્‌ માસમાં અજવાળીઆના પડવાને દાવસે પ્રથમ
ત્રત જાણનાર પુરૂરીએ કહેલા નીયમછે તે ગહણ કરવા, ૯
નશ્યશે્કસગાનરામિસલ્વુસેચસ્તત્તણાં ॥
વંચાંવૅવસ્મસેસેવણતિવંવત્રઘાતિતીં ॥ 9૦ ॥
ગાશૈઃ- કાઈનીચ વરણતે અડકવુ નહીં, ૨જસ્વલા સ્રી, વંષ્યા-
વધ્ય વસ્તુ પ્રસુતાંકા પુત્ર હુત્યારીને અડકવુ નહી. ૧૦
તાજ્વોસિટુરવાવયંત્રોધનિરાંપરિત્વગોસૂ ॥
ઝીવશિસાનત્વ્યાયૂયામત્જળજાતર્સન॥ા9॥

૮

અધે:-કાઈ દીવસ કોર વચત બોલવુ નહીં ફ્રોધ ને નોંદા કર્લી
નહો જવ હીંશા કરવી તહીં જુ માંકણને મારવો નહીં, ઉર
પ્રાતઃ સ્તાનતરાજારથેીતવાલાઉરામવેત્‌
રજા રદાનિષ્યાચંવાગ્વતામોતનગરેતૂ ॥ 92 ॥
અયઃ-હમેશાં સવારમાં નાવુ ને નીરતર પોએલાં વસ્ત્ર પહેરવાં
એકવાર હભીસ્યાન જમવુ, જમતાં ખોલનુ નહી. ૧૨
(હામવાની વસ્તુ ગણે જવ ચોખા વીગેરે)
યૂગેવરીવેચટ્સંતટ્લર્‌િવારસતેત્‌ ॥
તિત્યધોતાંસિવસનાનતિત્યમંટ્નમારિતા ॥
જજીુમંરુગઈનેતેશીર્ષેશશ્વત્‌યધાસ્વેતૂ 1૬9૨ ॥
અર્વેર-પેરાબ કરી આવેલુ તે દીશાક જઈ આવેલુ વસ્ત્ર ષ
હેં. ગુ તાં. નિત્ય ધોથલાં વસ્ત્ર ને ધોયલા પમ રાખવા, ને નીત્ય
અલ'કારેધારણુ કરવા, કપાળે ફકુ આંખે કાજળ નીત્ય રાખવુ. ૨૩
સશવાંસિયનિયયૅટવેતૂમટના રેમ:
હેવધવઝ્ઝટયાતૂશવસ્યાર્યાણુમોગનોા ૬૨ ॥
અવૈ--સાભાગ્યવતી સ્્રોતે અલકાર વડે શોભાવવી અતે સુ'-
દ૨, ક'કુ, કાજળ, આપવુ ને રાકતી પ્રમાણે સાર! ભોજનના પદા-
જેથૃ આપવા# ૧૪
નોર રિરાસ્વવેસર્વનાજરિણાનેવનાત્રિજા |
તભધ્યાયાંરિમાનૈવમંગજેરયતંગરતૂ ॥ ૨૧ ॥
અૈ--ઉતર્‌ દીશા તરફ માથુ કર! સુવુ નહી? ખાટલે સુવુ
નહીં અપવીત્ર ને નગ્ન રહેવુ નહીં? સપ્યા કાળે ને દીવસે પૃણુ
ખાટલામાં સુવુ નહી? રૃપ
ણ્વંત્રતવાજુસૂતેવષવાતગુચિસ્મતા ॥*
તલ્યાપુગોમવેન્સંનંતર્વોત્ર?ઃ શોમાનને 9૬ ॥
અધે--આ પ્રમાણે પવીત્ર હાસ્યવાળી જે ગરી વરસ દીવસ
મુધી આ ત્ર કરે હે રૂડા મુખવાળી દીતી તેને -સવૈધી શ્રેણ પુત્ર

“થાયઃ ૧૧ ક
મતુવેગનમાયમ્યેરિલિશદરમાનસા 1

શ્ર
ન્ન

હેમ્ટ્જોયમેજળ્યસ્છિતાયતત્રેતસરેતૂ ॥ 9૭ ॥
અર્યે-સ્વામોના વચત સાંભળી મતમાં હુ રસ પાંમી દીતી કહે
છે "ક જયાં આ ત્વરત થાય તેવે! પવીત્ર દેશમને દેખાડો ૧૨૭
સુજુટ્સેપ્રતાળતુશીપ્રજજરમવેલ્‌ |
સશ્યાટ્સ્વયનેકિત્ર ત વ(૧મ્‌વિતં ॥ 9૮ ॥
અધૈ--પવીત્ર દેશમાં કરેલુ વ્રત જલટીથી ફળ આપનાર થાયછે
માદે* સારા દેવ લેકતે। નીવાસ જેમાં હોય તેવો! પવીત્ર દેશામને
કહે! ૨૮
શ્રસ્વારિસ્યાસ્તવચનંવિચાર્યમનયાંતરે ॥
યક્યપઃજદ્છુા(સિષઃમોવાતપરનતા ધમાં ૨૨ ॥
અર્ય--આ પ્રમાણે દીતીનાં વચન સાંભળી દયાના સમુદ્ર ક-
સ્યપરૃષાં મતમાં વીચાર્‌ી પોતાને ધણી વહાલો એવી શી પ્રત્યે
બોકયા ૨૨ *
વારવવરવાસ-મુળમટ્રેપ્રવસ્યામિટેશાનામુતમોસમં
મદ્રણોવીરધન્વાનાંસષોસુરાવોસાર્મિતા ॥ ૨૦ ॥
ડંસ્યપુ કહેછે--હે કલ્યાણ રૂપી દેરામાં ઉત્તમ એવા દેરાને
કહુ તે સાંભળ મદ્રદેરા સૌવોર્દેશ. ધન્વદેશા તેના સાંધામાં દેવ
'કેનીમેલી એક વાટીકા છે. ૨૦
વારિજાવિષુજારમ્યાવરવાપિવિમાવતાઃ
વસતિમાતરોયત્રતર્વછોયસુસાવટાડ 1 ૨૨ ॥
અધૈ--મોટી વીશાળ એવી વા્ટીકા છે ને ત્યાં અત્ય'ત સુસે
ભીત વાવ પણછે જે સરવ લોકને સુખ આપનારી માત્રીક્ા તેમાં વસેછે ૨૨
વયવા્‌હિસિસસોશેમમવાનાતનતરનઃ
ચત્વારસંતિવેકટઃ વિણુસ્ટ્રાવેસિધિતાઃ ॥ ૨૨ ॥
અર્ય-ત્યાં અત્રીરૂષીના પભ સમરથ વાડધાદીત્ય નામે રૂષો
કહેછે તે ભગવાન ને મહાદેવના કરેલા ચાર કુડ ત્યાંછે ૨૨

વાળમમાસાનિમરેયોગઞનારષેમસર 1 ૨૨॥
અર્શ--વીખ્યાત એવો અ'કો ક'ડછે ને પીત એવો સુર્ય કુ'ડછે

હુ
હ્ૈ

ઉડ

ને ત્યાં અરધા ચોજનત્તે. છેટે મોટી ખા'૩ ગંગા છે* ૨૩,
ચર્ચાંશ્નાતોનરઃ તષ્યઃ સવયાવાવિયો ચિત: ॥
સતાવતા વિતરયાંતિવિતછોવમતામથં 12% ॥
અર્થ--તે બાંણૂગ ગાને વીશે નાહાનાર મનુષ્યો સર્ય પાપથી
મુકાયછે અને તેમના પૌત્રી લોકે પણ ત્રયત થઈને સુખાકારી પાત્ર
લકમાં જાપ છેઃ ૨૧૪૦
ત્રતેપાળતિવિકષાતાગેતામપ્યેણુજોગના ॥
ટ્રાપસેસુવદાનામજછોમોસાવિનાશની ॥ ૨૧ ॥
અર્થ:--સતયુગમાં ખાણુગગા નામની નદી પ્રસીદ્ધ છે ઞતાયુ
ગમાં મુલોચના દ્વાપર યુગમાં સુવહા ને કલીયુગમાં વીનાસીની એ
મીતે ચારે નામથી પ્રસીદ્ધ છે, રષ
તત્રમત્વાજીસ્ત્રતાસિયતાસિયતાશના ॥
ત્રતેજળપ્ુવાસર્િમાવિષ્યાતિનતશયઃ ॥ 2૨૬ ॥
અે:--માટે હે શ્રી ત્યાં જઈ નીમયુકત થઈ આહારને નીમે '
માખી એક્ર વરસ સુધી આ ત્રતકર* ત્રતપુરૂ થએ તારે મતોરથસી-
"હૂં થરો એમાં સકા ડરવી નહુ? ૨૬
રિતિઃ જત્વાઉવગનજકયવસ્વયરસ્મનઃ ॥
મૃયઃ૧૫છાવિનયાડ્રપરતાર્ઝિસ ॥ ૨૭ ॥
અથે:--દીતી માહાત્માં કશ્યપ રૂષોનુ વચન શાંભળી ક્રીથી
પાતાના સ્વામીના આગળ ઉભાં રહો નખતાથી પુછવા લાગી, ૨૭
વિટ્નવારિકતાજેનવાવાજેનકતાશુમાં ॥
લત્વાસ્યત્રતાઃ જટા: જેનજાર્ચળતટૂટ ॥ 2૨૮ ॥
"અચૈઃ-હૈ સ્વામીનાથ એ વાવ્યને એ વાઢીકા કોણે ફરેલી છે
અતે ચાર કુંડ કણે અને શા માટે કયો છે તે કઉ, ર૮
યાળમમાજયંતતરવેનાનાસામદાસમના 1
શપાટ્િનાશની ॥ ૨૨ |
ગધૈફ--મહાત્મા કમે પુરૂરૉ ખાણ ગમા આંણીછે ફૂડા આચા-
ર વાળી ચ્મતે નદીરૂપ એ આગમાં કેની પુત્રીછે તે મને વીસ્તા-
૨ કરી મસહ: રક

૧રૃ
વાળમમાજયંપ્રાસતજથંધૉસણુજોગનાઃ વા
સૂવદાયસેતેજેનવમંત્રોસતટ્રિનશિની ॥ ૨૦ ॥
અર્ધ: -એ નદાંનુ નામ બાણ ગંગા કયમ પડ્યુ. અતે સુલે-
યતા તામ કયમ પડયુ અતે સુવહા એવુ નામ કોણે પાડયું અને
વાંનાસતો એવુ નામ કયમ પડયુ, ૩:
દતા લાંનાયવરળજયયસ્તયયાતથં ॥

વાયટ્વાટવાહિયોવિણ્યાતોવારેવાવને॥ ૨૨ ॥
અયૈ:--અને એનાં ચાર નાંમ શાથી પડયાં તે જે રીતે ફાર-
ણુ હોય તે ફહે ને વાટીકા વનમાં વાડવાદીત્ય નામે રૂશી કયમવી-
ખ્યાત થયા તે કહી? ૩૨૮
તન્માચવપરષેવરેતદજરિમે ॥
સીર્યાનન્યાસિલસગ્યવાટિવાત્રતાસા2ર₹1॥ ૨૨ ॥
ગર--હે બરામણેામાં ઉતમ તમે બીજા તીર્ઠ્તે મુકીએ વાટીકા
ત્રતતી સીધી આપનારી છે એમ તષ કહોાછે! એ મને મોટુ આશ્ચ-
થૂ લાગેછે તેનુ કારણ કહે. ૩૨
વમવસ્તમતીવીધનીવોયતથીરનેરસસરવરસંતનશઃ ॥
ત્રતમાટ્રળવરવાળિમતાનનવાનજાવનમિટઞયલે ॥ ૨૨ ॥
રતિથ્રોયા૧૫રાળેવારવાર્સમફાત્સ્વેટ્રિલિયોધ્યાય.
અશૈ--સ્વાસીનાથ યથા વૌધીએ ફર્‌ીતે કહેલુ મારા મનના
સંદેહુને હરનાર એનુ કાર્ણુ કહે! જેણે કરીને હુ' નીસ'ક થઈને એ
વાટીકા વનમાં જઇ પરમ આદરે કરી વ્રત ફરૂર ઇતી વાયુ પુરાણે ગુ
«ર્‌ ભાશાયાં ટ્ોતીથોપ્યાય.

અધ્યાય ૧ ય્રારંમ.
શૂલરયાપ--મસ્વામિયાયાવચનતંવસ્યપોયતિપંપદ ॥॥
જચયતૂસમજંત્રસકિસાપટંયયાસમં ॥૨॥
અથે--સૂત કહે છે- મુતીમાં શ્રેર કસ્મપ પોતાની પ્રીચાનુ વ-
યન સાંભળો જેમ એણે પુછયુ તેમ સધછુ રત્તાંત કહેવા લાથ્યા; ૨

(૧૨)

૧૬૨૧૩૧ ૫-નિપરમેસ્વિસિરાજોજેસવેત્રતમસાત્રતો॥
ઉક્તોનોમોશરયપ્યાસિસર્સાદ્જશેશચથં 12
અર્ય-કસ્યપ કહે છે હે સ્રી લોકમાં કાંતી રહીત એવાસુયૈ
થયા અને સર્વત્ર અધકાર્‌ થયુ અતે સર્વ બ્રમાંડ વીષ્ણુને વીસે લય
પાંસ્યુ ત્યારે વીષ્ઝુની નાભૌથી મોટુ'કમળ ઉતપન થયુષ્ર્‌
“ગશેતસ્યાચતવેત્તત્રલાછો૧ પિતામર્‌ ॥
ફા લવેત્રસાજિજાધતયાયાસમાનસે ॥૨%॥
અર્ય--તે કમળથા ચાર મુખવાળા લ્ષોકના પીતા મહુ- બ્ર'હ્મા
ઉતપુ'ન થયા ને સવૈત્ર બળ જળ જેઈને મનમાં ચિતા ફરવા લાગ્યા.૩
જચજૃસામિસવજરેવદાનવમાનષ |
વિશ્ચરાનરસકેથથાપકન્વવસ્છિત 1૪ ।॥
અર્થુ--આ જગત પુર્વે જેમ હતુ તેમ દેવદાનવ મનુસ્ય સર્વ
સ્થાવર્‌ જ ગમ જીવતે હુ શરતે ઉતપંન રૂ૪
મત્તા સર્સાજજેમ્‌મિઃ ડવાસ્તામેવોદ્રરિવ્યાતિ 1]
ચર્મિનલપ્છોયતેણાછેસ૧૬1નવમાનવી | ।॥૧।॥
અયૈ-જલમાં પૃથ્વી ડુખેલી છે, માટે કોણ તેને બાર્‌ કાહરી*
“મકે જે પૃખ્વીમાં દેવદાનવ મનુષ્ સંબંધી સવૈ સુષ્ટી ચથાવકાજા
કેહ રકે, પ
દ્સ્વેવદયાયતોધાતઃ છુગ્તાતામસ્તવેશ્ધવા ॥
તસ્માદનેમૃતોટ્વોદવ્યવોળાત્રાતલ્તયં ॥ ૬ |
અર્થ -એ પ્રમાણે ધ્યાન કરતાર્‌ બ્રહ્માના મસ્તકથકી છીંક
ઊત્પનત થેઈ અને તે થકી વરાહની પ્રકારામાન* આફૂતી ધારણ કર્‌ી
ભગવાન ધોતે પ્રગટ થયા? ૬

લજંમત્વાર્પિરત્તાધત્વામૃતજમો ર” ॥
દ્ઝાવચાયાસરેવશાપરળીજોવમાતર 1 ૭॥
અથે;--વરગહુ રૂપે જલમાં પ્રવેરા કરાં હારણ્યાક્ષ દઈતતે મા
રી લેક નીમ્વા એવી ગ્રથ્વીને દેવના સ્વામી એવા ભગવાને સ્થા
પતા કરી? ૭

₹્છાપયિત્વામુવતોચેવિકતુઃ૧1રળરવ₹$ ।
ઝમામ્પક્યતામેવમગ્વાટિનાંતિગસયં 1૮

(૨૩)

અર્શે:--કારણવડે કરીતે વરાહુરૂપ થેએલા વીસ્નુ જળમાં પ્ર-
થવીનતે સુકાં ભ્રગવાદી ર્‌રોએ જેતાં પોતાના સ્થાનમાં પધાધી* ૮
પધતણ/નતળનણ/મ સ્યાદીન્મદતરાન ॥
દ્રૉવાચધાતાયસપ્વંત્રગાસવેર્પત્રવાઃ ॥ ૨ ॥
અયૈ-મુર્વ મનથેકી ઉતપત થએલા ને મોટા મરેચ્યાદી રસીઓ
ને બ્રહ્મા ડહેછે હેપુઞા તમે સધળી પ્રજાઓ ઉતપંશ કરક ૯
મરીસિગ ભરમ પછસ્ત્યઃપણદ જત:
મૃળવેસિછોલલતનારરાધ્યાઃતગાષધિયાઃ ॥ ૨૦ ॥
ગથે- મરચી, અર્લી, અંગોગર્સ, પુલસ્ત્ય, પુલહ, રૂતુ, ભ્રગ્ુ,
વસૌસ્ટ, દક્ષ, નારદ, અમના સહતમે, પ્રજાના અધીપછે. ૨૦
મરીસ5ટંવરાશાસંમટીયાઃતવછાઃતરઞાઃ ॥
અગ્રેસ્મન્મદાતેમાવાટવૉમાનલાસતઃ 19૬ ॥
અર્ય-પુર્વે હુ મરચી રૂશાંથાં ઉતપન્ન થયો અતે મારાથી
-મા સઘળા પ્રજા ઉતપન થઈ અને અત્રથકીં મહા તેજસ્વીમ વાડવ
નામતા માનરીીક પુત્રઃ થયા, ૧૨
તમવા્ાત્રેતતમંતગાંસગમમજયા ॥
શસ્વાવાવવતયવસ્તપવપાળામયતાયુતં ॥ ૬૨ ॥
અયૈ--વાડવ નામના પુત્રને અત્રી ડહેછે હે પુત્ર મારી ઈછા
માટે પ્રજાને ઉતપન્ન કર્‌ આ પ્રેકાર્નુ પીતાનુ વચન સાંભળી ૬૨1
હજારે વર્સ સુધી તષ આર્ભ્મુક ૧ર *
ત ૪૫1૧૪ કઃત્રસાળરરળવયઃ ॥
ટ્વહેવઞમજાથરક્ષઃસ્માનાદતવોવજાત્‌ ॥૬૨૨ ॥
અર્થ--વાડવના તપેકરીતાપ પામેલા લેક બ્રહ્માને શરણે જઈ
કહેકે હે દેવ હે ટૈંવના દેવ હેજગતતા નાથ આ તપરૂપી અગનીથી
માર્‌ રક્ષણ કરે!, 1૩
વાટ રસ્તપયનેઘોસ્સવઃપરમરુ'જર
આગમોમાનસ-વત્રૉલધવૉમેલ્ષન્વયો? ॥ ૨૬૩ ॥
અર્થ--મરૂને ધજ્વ દેરાના સાંધામાં અભીના માતર્‌ પુભ
વાડવ નામતા મહા દુસ્કર અને ધોર એવુ' તપ ડરેછે? ૨૪

ત્રત્વ[તત્રશમાંવાટીતપસ્તોયેનતસંચિતા ॥

(૧૪)

પ, તલસ્છાનલવજાનજોજાનતાવવસ્વેવતવયલઃ ॥ ૨૧ ॥
અયૈ--તે સ્થાનમાં મુ'હર્‌ વાવ કરા તપર્પી જળે કરી ભરીને
માહા તપસ્વી એવા વાડવ તે સ્થાનમાં રહેલા સંધળા લોકને
તાય પમાડે છે? ૧૫
તયસ્થાપયનોગેસવગાઃ તવી વેસેપ્યાલ ॥ ”
સળવવાટવારિત્યોદ૬31ત્યન્મ? ॥ 9૧ ॥
અૈ-ખારે સુર્યૈના સરખુ તેજ જેમાંછે છવા વાડવાદીત્ય તપ
કરેછે તેતે તપથી શાંતી પમાડે નહીંતો સધળી પ્રજાઓ ન: પાંમરી? 14
તવસાતાવિતસ્તસ્યમાસ્જસેતપ્યતેણં ॥
સ્‍જતોમેસ્યાસવેસારિતઃતવેમરઃ ॥9૭॥
અધૈ-તેવાડવાદીત્યના તધે ડરી તાપ પાંમેલા સુર્થ ધણુ' તષે છે
ગતે પવતો સર્વ નદીઓ ને સર્વસમુદ્ઠ બળતા હોય એમ લાગેછે, ૧૭
તચ્યાહુતિણમદ્રંમોજન્જોજેલનાતને ॥
શ્ુસ્વાતેયાં દિવનત્ર જોવ ષિવમદઃ 1 *૮ ॥
અધય--હે પીતામહ તે માટે તમે ઉંડો અતે તમારૂ કલ્યાણ
થાવતે લોકતે સુખ કરો આવુ લોકનું બોલવુ' સાંભળી લોકના પી-
તામહુ બ્રહ્મા ઉઠયા ૧૮
સમામસાિનયનસ્તિરક્સિસ્વયોત્તિષેદ ॥
તત્રમત્વાઝમશાચંય્તુત્વાનેત્વાસમાસ્જ ॥ ૨૦. ॥
અર્ય માહાદેવેસહ સુર્ધતે સાથે લેઇ ક્ષીર સાગર સમુદ્રના તીર
ઉપર્‌ જઈ ત્યાં જગયૈના સ્વામી એવા ભગવાનની સ્તુતી કરી નમ-
સ્કાર્‌ કથીર ૧૯
વરળછલ્યાય[તવાદવારલ્યસાજ્જા ॥
વરવર્યમોવત્લવરવેશાવયાસ્છતાઃ
માવાપયસ્ત્ોજાણીન્વસ્વર્યવાંછીતા ૨૦
અધે-વાડવાદીત્ય નામતા રૂશીતે વીસ્નુને આદી લૈઇ સર્વ દેવે
“વા લાગ્યા હે પુત્ર અમારી પાસે વરદાન માગ્ય વરદ્દાત આપવાને

આવ્યા છીયે માહે તારા મનમાં છછા હોય એવુ વરદાન માગ્ય અતે
ગઆ ત્રણ લેકે તાપ ત પયમાડ ૨૦

(3૫)

તાન(૧છો૧૧૫૨૬થત્તોત્રકાવિકનયરે'૧રાન ॥
ૃોવાપળતોવારે.મમાસ્યરારેનલુરોસમાના॥ ૨૬ ॥
અરધે હસેમ્રુક્ત હવા વાડવાદીત્ય રૂરી વરદાન આપવા અ.વેલા
અ'મા વીસ્નુ રૂદ્ર સુધૈ તેમને જેઇ વાણીને તીમે રાખી નઅ થઈ
ખોલ્યા, જ ને ક
ચર્િપતજામલવોવર્‌ટાસ્વથવાંછિત ॥
મામસીમેતરતાઃ લવી મિમઈતુપતકે ॥ ૨૧૨ ॥
અર્થે જે મને પ્રસનત થએલા હોય તે મારા મતમાં ઈછેલું વર્‌-
દાન આપો આ લોકમાં મારી મન થેકી ઉતપપન થએલી પ્રજાઓ
વધે? ર૨
# . સ
વાટવાર્સ્યવષનં-શ્રુત્તાપ્રોચઃ તમાસ્જરાઃ
ઝયોતિતા%શમવાઃસતાતિસ્સેમવષ્યાતિ ॥ ૨૨ ॥
અર્યઃ-વાડવાદિત્યનું વચન સાંભળા સુવો'દે સર્વ દેવાએ “લુ
૧ ચોનીવગર્‌ ડાભથોી પ્રજાએ વરધી પામશો. ૨૩
ચફેવોસ્પઘ્યતેવાયઃ તવેઝોજજુશાવર્‌! ॥
તેષાંલેમવળાયોયપગાલશતંનવ$ ॥ ૨૪ ॥
અર્યઃ-જયારે સર્વ લકને સુખ આપનાર વાયુદવ ઉત્પન થન
રીક ત્યારે તે વાયુદેવની સેવા માટે દર્ભ થકી તારાં સધળી પ્રજા-
આ ઉત્પ થરો? *૪
સતુવિશાવલ ન્યાય ત્રાભળાવે(પરમ:; ॥
૬. જ્જ સુ કો
દિશળાશ્રતતાવરવા*્માથાઃ શ્રાટ્ર્સફડ્ૂવા ॥ ૨૧
અૈઃ-વેદ જાણનારા ચોવોસ બ્રહહ્મરે। થશે, અતે તે બ્રાહમ-
ણેથી બમણા વૈસ્યો ઉત્પન થરો, અને સુદ્રના જેવી] સ્રોએ પણ
ઉત્પન થરો? ક્ષ
તવાંસયટ્રવાઃ સવેવાળગોવાયટામેધાઃ ॥
મવિષ્યાતાદેગાતવેતસામાતા[વેચક્ષળીડ ॥ ૨૬ ॥
4 સુદ્રતા જેવી એટલે બરાબર રીતે ધર્મ ન પાળી શકે હેવો આએ
ઉત્પન થશે. અને તે સ્રીીએ તથા આ વૈસ્યો। થકો વાયડા નામના વાણીયા
ઉત્પન્ન યશે.

( ૧૬)

ગઅર્વ-તેમનાથી વાયડા નામના વાણીયાએઓ ઉત્પત થરી અને
વૌીચક્ષણ એવા વાયડા નામતા બ્રાહ્મણો! પણ ઉત્પન્ન થરો* ૨૬
સતાવેશાવસંશ્વાયાસદશંવાળગાંમના: ॥
તટ્પ્પત્રાલ્ળામૃમોમવિષ્યાતાવસકળા ॥ 2૭ ॥
અધૈઃ-ચોવીસ હજાર વાંણીઓતા ગણુ ઉત્યભન થરી તે તેનુ'
અડધ એટલે ખાર હુજાર્‌ વીચક્ષણ એવા બ્રાહુમરે1 થરે* ૨૭
તાવ સઇ, દેગઞશ્ેણત્ર'સ્વાપાવૅતદત્તરાં ॥
ચાવમ્સાવઉમ્‌[વેણાવાયવોછોવમાવનાડ ॥ ૨૮ ॥
અર્ક;-હૈ બ્રાહ્મણોમાં શ્રેટ્ટ વાડવ જયાં સુધા લોકને સુખ કર-
નાર અનેધણાક એવા વાયુઓ ઉત્પન્ન થાગૃત્યાં સુધા મોટી વાવ્ય કર્‌ી
અહિંતમે રહો ૨૮
સત્વાસેલમદ્‌ત્જટાન્‌નિશ્વમોવારિવ્યાતિ ॥
ચત્રામસ્યાસ્ઝતામૂમોવરદાનાથવકત ॥ ૨૨ ॥
અર્યે-ચાર્‌ મોટા કુડ વૉસ્વકર્મા કરશે કે જે સ્થાનમાં આવીને
તપ કરનારે ષુરૂરા વાંછીત એવા વરદાનને પામે? ૨૯
સૂવજુર્સ્તજનલ્વાંરાક્ષળસ્યાંવદેશ્વર; ।
ૃ્રતેરયાંગેશનવજ્સ્તથો[હિચ્યૉવિતામદ: ૨૦ ॥
અર્ય--પુર્યૈ દશામાં સુર્ય નામનો કુડ છે દહ્તાણ દીશામાં રૂદ્ર
કુ'ડછે પશ્રામ દીશામાં વીસ્તુ કુડછે અને ઉત્તર દીશામાં બમ કુડ
છે એ ર્‌ીતે ચારે દોરામાં કુડ થરી. ૩૩
તતતારોર્ત્સધવ[પ્યાસ્મનામ નિગ્જુ તિના તેત/ ॥
મમ1યમુનાસેત્રયોયવરીલરસ્તતી ॥ ૧૧ ॥
અવૈઃ-આ સ્થાનમાં માંતેલા ચાર સમુદ્દો આવરી, ગગા યમુના
ગાદાવર્‌ી, સરસ્વતી; એ નામની નદીએ પણ આવરી? ૩ર
જટરનાનાશવેસતાંરનાનપન્યંતસંકયઃ ॥
વાળનમામટ્ાપુન્યાનેવસેષ્વામામેષ્યાતે ॥ ૧૨ ॥
અશૈઃ-કુ'ડમાં નહાનાર્‌ પુરૂષતે ધણુ'ક પુન્ય થરી #એમાં ક'ઈયણ
સ'દેહુ નહિ' ને એ કુંડની સમીપ મહા પવીત્ર ખાણુગ'ગા નામની
નદી પણ ગમાવરીરૂ હેર્‌

( ૧૭)

મસ્વાંસ્તાતોનરઃતક્યોયતતમવતિવતજૈઃ
₹૪્િયલમદાવલમાંનેપ્યતિપરોસમમ ॥ 3૨ ॥
અથૈઃ-જે બાણગ ગા નામના નદીમાં નહડાતાર પુરૂષ સર્વ પા-
પથી મુકારી અતે ત્યાં સસ્તધાગાછી મોઢુ' રીડેગ થશે. ૩૩
વાયટાર૦વળુવિ:ટ્યતર્વીળામ્વત્રવેમાવેત ॥
« ત ળાયુ(તમાનોવાગગઃપરતામતાઃ ॥ ર૪ ॥
અવેઃ-વાય'* નાયનું શેડ? ઘઃઝ :વખ્વા1 થરો ને વાંણિવા સે
આહ્મણ એ સુસોભીત થરો અને તે રોડેર્માં ર્હેતાર બ્રાહ્મણને વાં-
ણાબાઓનું રીડેરને નામે નામ રહેરી, ૩૪
દતનત્રહ્ટાંરવરાનજવ્ાતિશોમનાન ॥
ઝંગન્વાતરિતોવ(સકરેપ્યતિટાયનાઃ ॥ ૧૧ ॥
અર્થ, આ સ્થાનસા, ર્દ્રત!) કથા, ઉતપ'ભ ધએલા, (ડનુમાન
ધણાક વર્દાંત પાંમસે, અને ધણાકાળ સુધી અ'જનો, સહાત્છ વાસ
પણ કરસે? ૩૫
ત્રગાતેપાનસીમારસ્ટિર્િયાસ્વાતિમૃતરે ॥
તરપાટાતિછમટ્રંતેતપસોડસ્માત્છુટુઃ રાત્‌ ॥ ૨૬ ॥
અધે--આ લોકમાં તારી, માનસી પ્રજાએ, ધણી.વદ્ધ, પામસે
માઢે, ધણાં; દુસ્તર્‌ તપસી, તુ વીરમ, પામ ને ઉઠ, તે તારૂ, કલયાણ થાય#૩૧
તવતાતવ।૧૫૧ાટ્યતમતતરતરં
પુનઃ પ્રાયેયવિતરષવસવનસિવતેત ॥ ૧૭ ॥
અર્યે-હેબ્રાહ્મણ તારા તપેકરી, સર્વ જગન, પીડાયછે, માટે તાર્‌॥
મનમાં જેઈછા હોયતે ક્રીથી વરદાન માગ્ય ડે૭
જત્ય]તેપ[[દેવચતેવાટવોવિસ્મયાસ્વિતઃ ॥
' વગેવરપનસ્તેમ્વોઝેજાવવસ્થદ્તઇયા ॥ ૧૨૮ ॥
અથૈ-આ પ્રકારનુ, દૈવાતૃ વચન, સાંભળો અ'શ્ચર્ય. યુકત એવે,
વાડવ, ક્રીથી ગણલેોકતા, હીતમાટે. વરદાન માગવા લાગ્યો? ૩૮
વાષવેધાયતપસારથાસ્યામિવતનાટ્દં |
ચાવકુત્વપ્યતવાયઃસવજોવલઉુશ:૧૬: ॥ ૧૨ |

અશૈ--તમારા કેવાથી અહીં, તપે કરો, વાવ કરી, હ' રહીશ,

(૨૧૮)

જ્યાંસુધી, સવે લોકને સુખ, આપનાર, વાયુદેવ ઉતપ'ન થસે, ત્યાંસુધી
હુ" રહોરા, ૩૬
&. 23 ૨ ૧.
(્‌ષાવાપામદત્પન્યાત(યહપામવન્મમ ।॥
ઝસ્યારનાતોનરાશાદાસવતોથજ૪ઇમેસ 1૪ ॥
ગઅર્ય--મહા પવાંત્ર, અવી, આવાવ, મારે, તોર્યે રૂપ, એવોથાય,
આ વાવને, થાંસય ન્હાનાર પુરૂસ, તતકાળ, સવે તીર્થમાં નાચેથી જે કૂળ
થાય; તેફ્‌ળને પાંમે, ૪૩
અત્રામત્યતપઃજવૉતપાંસિર્િરતમેજા ॥
[વતરકતાર્વેનાવત્રસ્વમતરાસજ્સંણમેત ॥ ૪૨ ॥
અવૈ--આસ્થાનમાં આવોને જે તપ કરે, તેમને, બંધનરટી.એવી
સીદ્ધ પ્રાસથાય, અતે, તેમના, પીત્રલે[કો, ત્રપતથઈ, સ્વર્ગ વાસનેપામે.૪૨
ચાદ્િિમાનસીય'છશ્રતાટૅણાનવાસિની |
પરતા*્તામાવત્રીસાતટાધમવયરાયળા ॥ ૪૨ ॥
ગઅધૈ--માર્‌ માનસી, સૃષ્ટી ચારે દીસાઓમાં; નીવાસ; કરીરહે
ને સેર્ને નામેનામ તેમનુ રહે, અને સદાકાળ, ધર્મતે વીસે તતબર
રહે? ૪૨ ક્‌
ઝત્રવામસ્યમદંશ્યાઃજારિષ્યાતિદીમગ્તનં ॥
અકયનાવમવનેઇપ્સતેડન્યોવિમોનવ ॥ ૩૨ ॥
અવૈ--આસ્થાનમાં આવીને મારી પ્રજનન જે સ્તાનકગ્સે તે"કોઈ
દાડા નાસન થાખ એવા સ્વગે લેકને પામસે, બીજાપણ મનુસ્યે! સતા
ન કરસે તેપણ સવગ હ્વોકને "કમસે. ૪૩
વાયોઝ્સ્પાસ્માત્રમસ્છાસરત્રમવેસણુસં
ઘશ્ચાન્યૂસતેમવાય્વેવરેદનાનેણુત્રત * । ૪૪ ॥
અથે--જ્યાં સુધામાં વાયુ ઉતપ'નથાય, ત્યાસુધી સુખરીતે અહી
હુ ૨હુ પછો આદેહે કરીતે સુકત એવે હુ થઉં, ૪૪
વાટવસ્વનતઃથસાશવતેઉ(તાયર ॥
વાટમૂ્‌ચઃપ્રયવેતાઃ સનેત્રસારયઃસુર$ ॥ ૧
અધૈ--વાડવનુ વચન સાંભળી તે સધળ! દેવના દેવ બ્રહ્માદી
હસે પામી “કેવા વાગ્યા કે જેમ તમો કહેછે! તેમ થાયઃ ૪૫

( ૧૨૯)

ટ્સ્યાયરવિતરવરાયરેવાગગ્યઃ સકીયેમવનણરઇ ॥
સવાટવારિત્યવરારિતિસ્છોવાંકમ્મવેરેચવરલ્યવાયોઃર&
ફાતરશ્રવ[૧૫રાળવાટવાવલત્યમદાસ્મતાકલિયોધ્યાય; ।। ૧ ॥
અધે--બ્રામણમાં શ્રેસ્ટ એવા વડવરૂસીને વરદાન આપી સધ
ળા દેવો! હસ પામી પોતપોતાના સ્થાનકે ગયા વાડવાદીત્ય ર્સીપણ

વાયુદેવની ઉતપતીની ઈછા રાખોત્યાંરહયા) વાયુપુરાણે! ગુરેજર્‌ ભા-
૨1 વાંત્રતોથયો ધ્યાય: ૪૬

શૂતરવાપ-૧૨૧૧૯૫વન! તરતા રિ તિઃવરમાવાસ્મિતા ॥
ણુતઃ૫૫છમત્તાસવેનવાનનવધરા ॥ ૨ ॥
અર્ષે-સુત કહેછે કસ્થયનુ વચત સાંભળાં પરમ આશ્ચર્ય પામેલા
દીતી નચુપાકરી ક્રીથો પતાના સ્વા્મીતે પુછવા લાગ્યા, ૨
હિતિહ્વાપ-વારકાયાસ્તથાતાપ્યા!જટાનાંવામતાત્વયા ॥
સચ્યોસ્વતિસુવપુછાંજયયસ્વમટત્રતઃ ॥ ૨ ॥
ગધૈ--દોતી કહેરે હેસ્વામીન વાટીકા કુડ વાવ્યની ઉત્પત્તી
તસે મતેડટી નેમે'કી નદીની ઉત્પત્તી મારી આગળા હા ૨
સતયેમેગતુના૧૧થતસ્વાઃમવન્યને |
લાળાસુજોનનાનામણુવદાણયાદટ્રિનારની ॥ ૨ ॥
અધૈ--હેમુને એનદીનાં ચાર્યુગમાં ખાણા સુલોચતા સુવહા
ધિનાનાસીના એ રતે ચાર્તામ 'કૅમપડયાં તેપણ મને કહે।૦ ૩
છ્તાટ્રિસ્તરતોમણંતમયસ્તયથાયયં |
વરવરેતુટ્ઈસમાન્મમચતાસવતઉ ॥ ૪ ॥

અરષ--હૈસ્વામાં સમગ્થો જેરીતે હોય તેરીતે મને કહો એસાંભ
ઇવા મને પરમ ઉચ્ઠઠાહુછે. ૪

શ્રતા[ગેયાયાવ નવ સ્વયોટિબ્યટરાનેઃ ॥
પૃ્રવાપપળયાટ્દાવવંપળતાંત્રમટંતરા ॥ ૧ ॥
અયૈ--દીગ્ય જેનું દરસનછે એવા કસ્યપ સુનો પોતાની પ્રીથા
નુ' વચત સાંભળા ઘણી વહાલી પોતાની સ્રાને સ્તેહથી કહેવા લાગ્યા.પ
૨૨૫૫૩૧ચ-શ્રળરેવપરણામિવથામતાંમતોરમ ॥
થવાટ્રણય્વનેમામ્યાંચ્યવાેતવાત્રત ॥ ૧ ॥

(૨૦)

અર્પ-કસ્યપ કહેછે હેઝ મતને આત'દ કરનાર એવી આ
ડથા ફહુ તે સાંભળ કે મે' મારી આંખોથી પ્રત્યક્ષ જેએબ્રુ' તે તારા આ-
ગળ કહુ'છુ' ૬
વુરાત્રતતયુ ચર્નેળ્વાપતાપવાન ॥
ગ્રસ્તવીગાંધરાટ્વી દ્તંષનપમાટ્ટે | ૭ ॥
અર્થ.;-પુર્વે સતયુગમાં મહા પ્રતાપી વેરાને પુત્ર પ્રચુ
નામે રાજ થયે? તેણે પ્રલયકાળમાં પ્રથ્વોએ રસ ચહુણુ ડરેલે તે-
થી તેને મારવા હાથમાં ધનુશા લીછુ? ૭
રછવાષનટરંગ્રવમોપાધરળીમવત્‌ |]
હદ્રાવતા હિરઃ સવાસ્વજોયંત્રાળમિછતિ ॥ ૮ ॥
ધૈઃ--ધનુશાધારી રાજાને જેઇ પ્રથ્ન્ની ગાયનુ રૂપ લઈ પોતા
ના દેહનું રક્ષણ કરવા ચારે દીસાઓમાં દોડવા લાગી, ૮
ત્રચવેળ્યસ્તાશ્ણોટ્વ્યસ્વકનામાર્છિતઃ ॥
ત્રછેગમામરુધેયોધરાયાંગોદ્રતાત્રતેઃ ॥૬૨'॥ ,
અયૈઃ--ફ્રેધ પાંમેલા વેનના પુત્ર ત્રયુરાજા ધણા સુસોભીત રથમાં
ખેસી ગાયના રૂપે દોડતા એવી પૃથ્વીની પછવાડે દોડવા લાગ્યા, હ
્રમનૃરેશાનવદનેવંલરિતઃતામસનમિરીન્‌ ॥
ઝર્યેરાતરમાસાષ્યતસ્મેદવત્‌ત્રયાર: ॥ ૨૦ 1
અર્ય--એ પ્રમાણે ધણાક દેરા નદીએ, સમુદ્ર. પર્વતોમાં ફ્ર્તાં
કૂર્તા અબેદાચળ પવેતમાં આવી કઈ ત્રસાતુર્‌ થઇ ઉભા રહ્યા?૧*
અશ્વાાંથતીષિતાનદઇવાસજછીણાર્થીમરપતીઃ॥
મમોચવાળમેષાવીનિતયેમૂમૃતત્તુટ 1૨૬
અવૈમ- તર્સા થોડાઓને જેઈ જલની ઈચ્છાવાળા અને ધણા
ખુદ્ધોવાત પ્રથુમાજાચે પવૈતના નીત ભાગમાં ખાશુ મારવી, ૨૨

સિશ્રત્રામનર્સસ્માસ્ત્રવાદ્ટ્રિલય॥ાસ્યિતા 1
સશીતજાસતિવિમજછાસશસ્તાસિપરિની ।૨૨૫॥

ગમચે,---તે પવેતમાંથી બે પ્રવાહ થઈ નદી તીફ્ી. અને તે ન
દીનુ' નામ' રાજાની. તરસ સટાડનાર સીતળા, ને વીમળા એ રીતે પડયાં#1૧ર

( ૨૬ )

અરચૈ#-ત્રસા રેહોત રજા થયા ત્યારે મતસ્વીને દીડ્ય જેનુ' રૂ
ખછે એવી નદી તમતાથી રાજાને પગે લાગી કહેછે શ
સયાતિઃવાશાતાટ્રેદટેદિનાંમાસેતાવિમો ॥
સ્વમેવાધ્યોસિનપાતિઃસવેજોરદિતાવ₹: ॥ ૨૬૪
અથૈઃ--હે રાઈન તમે પવૈતથકી મતે ફાટી તે અહી લાવ્યા
માટે સરવ લોકતે સુખ આપનાર તમે સરવે રાજાઓમાં પ્રથમછે।1? ૧૪
ઝૂસ્વાતશ્યાસ્તુવગનં૧ 9ુર1દમદાયનાઃ |
વાળધાતાત્‌તયત્યનાતય્માટ્ાળતિિશ્રતા ॥ ૬૧ ॥
અર્થ?--તે નદીનું 'વચમ સાંભળી મોટા મનવાળા પ્રથુરાજા કહે
છે હૈ તદી તને ખાણ થકી ઉત્પન્ન કરી માટે તારૂ નામ ખાણા પ્રસિધ થસે,૬૫

સુજોતનાજવસ્માસ્વંતશ્માસાયનગજછોચના ।॥
સુષ્ઝુીતયતલ્તોધવવદ્‌તિનમેપતા । ૨૬ ॥
અથ.--રૂડાં નેત્રવાળી તુછે તેથી તારૂ નામ સુલ્ષિચના પડરી?
તારામાં ઘણુ સુ'દરને ટાઢું એલુ' તા ર્‌ જલછે માહે તારૂ નામ સુવહુ। પંડરી? ૧૬
ત્વાચિસ્તાતસ્થવેચતોદ્રિસિયંતમાવેષ્યાતિ |
'વાતવંચવુનગેન્મતસ્માત્મોસ્તાટ્રિંનશિની ॥ ૨૭
અધૈઃ--તારેવીસે નહાનાર મનુશ્યતે પાતકતથા ફરીથી જન્મ એ
બે નહીં થાયઃ માટે તારૂ નામ યોનાશાની પડરો, ૧૨૭
પ્રવાદદ્રિતયત્રતત્વાર છટે વિયચાસસં
સુમમવનસામમવાણ્યા વિમાવેષ્યાતિ 17૮
અચૈ,--હે દેવી ખે પ્રવાહે કરી તારી મરજી મુજબ જા અને
ભા લકમાં યુગ ચુગુને વીસે તારૂ નામ વીષ્નયાત થશે, ૨૮

વર્ય મઝમનારેનવાવિમેળજોચને |
દ્ત્યેનપતીરયાંચંમછટોવમમાશયા 1૨૨॥
ગઅયૈઃ--હે સુલોચના તારા પવીત્ર એવા પ્રવાહે કરી પુર્વે દીશા
માં જા અતે બીજા પ્રવાહે કરી પશ્વિમ દીશામાં જા. ૧૯
સરવાતિસ્પુયોરેશ્ઃવાવનઃસેવવબ્યતે ॥
ચોઝનાટ્રિતયચાવન્યુેઃસમેમવાપ્યસે 1૨૦॥
ગર્વ૪--તારા તટ ઉપર્‌ જે દેરા આવેલો હશે તે ઘણે પવિત્ર કહેવાશે
ને તારાથી બખે યોજનને છેટે જે મનુષ્યો મર્રી તે પણ સ્વગેમાં જરી. ર૦

(ર૨ )

તૂમાનતોવાપિયોવારિજ્યતિમત્ને॥
હરવપાપિગિધેસતેનોલદભયજમેત્‌ ॥ ૨૨ ॥
અયૈ--અજ્ઞાનથી યા જ્ઞાતથી જે તારામાં નહાસે, તે. સવ પા
પથી સુકત થઈ હજાર ગાયતા દાનના કફૂળને પામશે. ૨૬
તટેતવજારિપ્યંસિયેનરટુશરતવઃ ॥
જશીધ્રંતપઃયજંમવત્વાયસ્નાથેનમાહતે ॥ ૨૨ 1
અર્થ--તારા તઢ ઉપર્‌ જે મનુષ્યો મહાઉગ્ર તપ કર્શે તે તત્કાળ
તપના કફ્ળને પામી ઈદ્ર સાથે પ્રીડા કરરે. ૨ર
ફત્યસ્ા/નવતિઃ શીપ્રંધારિળ્વાઃપૃછ્મેમિવાન |
ૃ્રવાદદટ્રિતિય%્રતાજશ્રવેસાસસ્ટદ્રિસ | ૨%
અધૈે,-એમ નદીને કહ પ્રથ્વીની પાઈળ રાજા ચાલ્યા.ને એ
ખાણનદી પણુ ખે પ્રવાહે કરી વહેવા લાગી? ૨૩
₹તત્‌યર્વેલમાણ્યાતયત્તણેદસ્વયાનવે ॥
ત્રતં«મદામામેવારિવાવનમાંમ્રિતા ॥ ૨૪ ॥
અધૈ,-દોસ રહોત હૈ સ્તી જે સર્વ તે'મને. પુછયુ' તે સઘળુ મે'
તને. કહયુ' અને હે મોઢા ભાગવાળી જ્ર આ વાટીકાવનનેો આ
શ્રય કર વ્રત કર. ર૪
વાઈવાટ્સ્યનામાયસ્ત્વાત્રેયોમત્તવ્લજ |
જરિષ્વાતિતટરફ્યાંયક્ષસાગેનલંચુત: | ૨૧ ॥
અયે.-આ જગોએ વાડથાદીત્યતામે અમી રૂસીના પુત્ર નીર્‌'ત
૨ કુબેરભડારી એ સહીત તારી રક્ષા કરેરી રેપ
સિદ્ધશ્રયોસ્તિનિવ્ટસિવટમાયુશ્રનઃ ॥'
ચત્રાસવેમઃશ્રીમાનટ્વરૃત્યાસપસ્વિતઃ | ૨૬ ॥
અર્યૈ--આ આશ્રમની પાસે કામુકાશ્રમ અને રીધા શ્રમછે, જૈ
સીધાશ્રમમાં એટલે સીધષુર્માં દેવહુતી સાથે શ્રી માન કર્ટમ રૂસી
પણ રેહૈલાછે, ૨૬

વાખ્તાશ્રમોસ્તશમરાનળોનામામસિશર ॥
વુત્રમાર્યાયતઃ શશ્વત્‌તત્રપાશેમમેષ્યાતિ ॥૨૭ ||
અર્ય.--મો.ટા એવો કણ્વાશ્રમપણુ પાસેછે ત્યાં રહેલા કણ્વ ના-

સેમહાચુની પોતાસા પુત્ર ગરી સહીત હેમેસાં તારી પાસે આવશે? ર૭

( ૨૩)

યામટેવારમઃ વા શેતચેવાસતમુમાનને 1]
વિશ્યાસઃસમેછોસેુતમવાવાગતતનઃ 1૧૮ ॥
અરધે.--હે રૂડા મુખવાળી શ્રી સર્વ લકમાં વીખ્યાત સરવપા-
પતે નાસ ફર્નારે વામદેવાશ્રમ પણ પાસે છે, ૨૮

રિજપાછેથત્તાયશાઃવાળનથ્યાસ્સટેશુમે ॥
તર્માર્િવિવાજસંજવેચરમાસ્તિમટત્તરં 1૨૨ ॥
અર્ય.- હૈ રૂડી સ્રી બાણ નદીને તીરે મોટા દીગ્પાળાએ પુર્વે
યજ્ઞ કરેલાછે* તે માટે દીગ્પાળ નામનુ મોઢું રોહેરછે* ૨૯.
સમીલ્વયાપવતસેવ્યાત્રતેજુલ્યયાસસં ॥
પત્રાસ્તવમવિષ્યાતિસે્વરાઞલમાવજે | ૨૦
અર્થ.-તારે ત્યાં કઈ પણ ભય ર્ાખવેો નહી, ને સુખર્‌ીતે વહે
ડર) ને બળમાં ₹દ્ર ખરેબર તારે ષુત્ર થસે? ૩૦

ર્સ્યુ₹ાપનિવરમંડનોમદાત્મામાથચિત્રતમમછોવેપાનયત્તદ |
ઇછાતાંસિધવનવાંસિખળસ્તપત્િટ્સ્વાતટ્ીતમદઞમામર૪૨%..
ર્સિશ્રીવાયુયુરાગવારવારિસ્યમદ [્મ્યેષતુર્થોધ્યાય$ | "૪ ॥
ગ્મથૈ--મુનીઓમાં શ્રેટ એહવા કસ્યય રૂસી પોતાની સ્ત્રીને શા-
ગ્ર પ્રમાણે નીર્માન વ્રત ડહોને સુદર તપની જગે। દેખાડી ધણા હ-
રસથી પોતાના સ્થાનમાં (આવબ્યાર કેર
પતી શ્રી વાયુપુરાણે ગુજેર ભાષાને ચચો અધ્યાય થયે? ૪

નનન

શૂતરવાપ-વાટીવમોરિસિમેસ્ાત્રતારાધનતત્વરા 1!
ત્રતચદ્ે વિશા જા ીશણવત્રમિછતી | ૨ ॥
અયૈમ-સુત ફહેછે ત્રત કરવા તત્પર એવી વ લાટીકા[વનમાં
જઈ પરારુમી પ્રુત્તતો ઈચ્છાથી ત્રત કરવા લાગી?
પોશ |
ઝમાયસોવિવુંમાતુંવિનયેનલમસ્તિતઃ ॥ ૨ ॥
અધૈમ-દીતીને આવો સંકલપ જેઈ ભયાતુર્‌ એવો ઈ'્ર નસ્રતાથી
શ્રાતાની માસોની રેવા કરવા ગચે19 ૨

સલાયોવાસતળતઃશત્રોમાત્વ્યાંતરા ી
તવપમોસ્્ય(્માસેવનાર્ષશરવામતઃ નઃ ।॥૨2॥

(૨૧૪૦)

અથૈમ-નમૃતાવાળા ઈદ પોતાની માસીને નમસ્કાર કરી કહેછે
હૈ મામ હ' તારે। પુત્રછુ. નેતારી રીવા કગ્વામાટે આવ્યોછું, ૩

જરઞાખસેવગાચમાંતષયા જલિયા ॥
પિત્રાસત્રાષિતશ્સ્મિરશાર્યેતવણુત્રતે ॥૪॥

અય#- શીવા કરવા ત!હુરી પાસે આવેલો મને અ'ગીકાર્‌ કરે?

કારણ હે ઝ્ડા વ્રતની ઈચ્છાવાળી મા મારા પીતાએ તાર્‌ી રક્ષા માંટે
મને મોકલ્યો છે* ૪

સપમાર્ત્યવરપોલાવિવ્નનાનિદોલુતો ॥
પીટ્વતોગઞનાનરટવ્યસ્પાંતસ્યવામ્રિતઃ 1૧
અચૈ-હે મા જગતને પૌડા કરનાર એવા તાય પુત્રોને વિસ્નુએ
રૂપાંતરે ધારણ કરી માયો છે. એમાં કઈ મારે અપરાધ નથી. પ
ગુતાશત્ર્યવવનાટતિચેતસિાચતયન ॥
નાપરાધ'રાતકતાલયવરતિવાસવઃ ॥૬॥

' અથે. -ઇ'્નનુ વચન સાંભળી દીતીમનમાં વીચાર કરેછે? ઈદ્ર સ-
ત્ય કહે છે. એમાં એને। અપરાધ નથી* ૬

સતરાસ્છાપયામાલનિયટરશળાધની ॥
ત્રતગતેમવરાજાકીયયોત્તત્રભવારિના ॥૭।
અર્શૈઃ-તે ઈદ્રને પોતાની પાસે રક્ષણ કરવા સારૂ ખેસાડયો? વેદ

ને જાગુનાર્‌ પોતાના સ્વામીએ જે રતે કહયુ' તે *તે ત્રત મોટા તે
મવાળી દીતી ફરવા લાગી, ૭

શત્રયગેમર્સ્લેવાંમાતુિશવાસરેતને ॥
ચયાવ્યાધોમૃમયેષ્છુતિઇસેવવનાંતરે ॥૮।॥
ગરપૈઃ-ઈ'દ્ર ષોતાતી માસીને વીશ્વાસ આપવા માટે ઘણીક રો

વા કરવા લાગ્યો જેમ વતમાં બ્ગની ઈચ્છાએ ભીલ ખ્રગને રીવે તે
વો ર૨્‌ીતે. ૮

સેવાપર્યટ્તાજદ્રતન્યધ્વેપાવ સન કાકા મ ॥૨॥

અયૈ.-એ પ્રકારે ત્રત કરનાર દીતીને અગીયાર માસ થયા. તો
પણ 9'દ્રે ત્રતમાં કઈ કિમ રાશ દીકરા નહીં, હ

કમાન, કનયા સું ॥ ૨૦૫

(ર૨૫)

અય.-ત્યારે ઈદ્રને મોટી ચીંતા થવા લાગી? હવે મારેમુ' કરેલું
આ વર્ષે પુરૂ થરી તો મતે ભય'કર એવો મેપા પુત્ર એને. થરો? ૨૦
મરયૂર્વિસંછીનસિઇએવરુરાજયઃ ॥
ણવા સ્મસ્ટ્વિતતેરઇવાવ્રતદ્રણુદારષિતર 1॥ 9૨ ॥
ગરધૈક-દુષ્ટ જેતા ભાવે એવો! ઈ'દ્ર પાર્ધીની પેટે ચુસ દીતી પા
સે રહો એક વખતે દીતીના ત્રતનું છીદ્ર જેઈ હુર્ષ પામ્યો; ૨૫
સંધ્યાજાઇંપરોહેછવાપળમર્મારિતસ્તટા ॥
તાયૂઞપરીવંતમજેસમયાવેશત ॥ ૬૨
અર્થે, પુણે ગભૈવાલી દીતી સ'ધ્યાકાળે ઝાડો પીસાપ કરીયાવી
સયાપર સુતી. ૧૨
જિસિતસિલલવેશાજાસીલુણ્વાવાસ્ીર્નમચજે ॥
શિપપત્તસ્તાજસાનેવપણાજિતાંપ્રિવા 19૨ ॥
અર્ચ,-મોયાં નેત્રવાળી દોતી કઇક ખેદપામી પાથરેલી રાયામાંહા
થ પગ ધોયા વગર્‌ ઉતર દીસા ભણી માથુ કરી સુતી*૧૩
છ્તતરમાસાથ્યશત્રનેનિટ્રાંલમારિશવ ॥
ત્રતજાયતુમાંદણ્વામોસ્દવ્યાગનતીસવા ॥?૪॥
અર્યે.-એ અવકાસતે પામેલી ઈદ્રે જાળી તીંદ્રાને આજ્ઞા કરી, “કે.
મારી માતી દીતીને વીસે તારે રેહેજું. ૧૪
વાટપુત્ા૫ફ નિદ્રાટા[સેળાંમમવાવિશત ॥
મત િરણુક્નેવગાના જગન ॥૨૬૧॥
અધે.-નોદ્રા કહેછે હૈ ઈ'દ્ર તમારા કહેવા પ્રમાણે કરીરા, એમ
હી દીતીના રારીરમાં પ્રવેરા કર્યો? એટલે સ્તર્પ થઈ દીતી ધણી વ
ખત સુધી સુતી તેતે કઇ પણ જાણ્યુ નહી, ૨૫
યોમ નિષ્મસ્સસ્યોટરમુયાવિશર્‌ ॥
ગિજ્ટ્વાજવમમેસવ્પાસતપર્યળા ॥ ૬૬ ॥.
ગ્મધ.-પોગ માથાએ કર્‌ી ઈન્રે દીતીના. પેટમાં પ્રવેચ કરી ૧૪૧
ર ગઊને સાત પ્રકારે સાત ભાગ કયો, ૬૬ 1

સતશ્પોપવર્વાજોટેવરાગલવષ્યુરિર '
તાનવસમધામૂયોિજેર્યછરશ્શંત ॥૨૧૭॥
ગામૈ,--એ બાલક સાત રૂપે, ઈ દતા અરોઅશ ફાંન્તીવાળો થયો

(૨૬)
એ સાતેનતે ઈ'ટ્રવજવડે સાત પ્રકારે છેદયા.૧૭

સ્સ્દુસ્સતટામાછાઃ લવજ ॥,.
માસી તિતકારત્રસ્તાન્વાવાતિાસ્મતડ ॥ 9૮ ॥
અર્યે.-સુવર્ણે સરખા ઉજવળ તે સથળા બાળકે રડવા લાગ્યા
ભ્યારે અતી વીસ્મય પામેલે ઈર તમે માં રડો એમ બોલ્યો? ૧૮
તેનતેમદ્તઃ સવેવમવઃ વજવત્તર]$ ॥
ૃ્રોષઃપ્રાંગજવોસવેમારિંઘીઃ વાઇનાતરયા ॥ 9૦ ॥
અધે*--એ સધળા બાળક ગમતીશાય બળવાન હાથ જેડ ડહે
વા લાગ્યા, હે ઇ'દ્ર બાળક એવા અમને મોથ્યા નમારેક શહ
વયતેવાંધવા'સન્રમવિષ્યામોવિષિરરઃ ॥
કંગાસ્માનવાંધવાનરેવાનરિેમમલણટવાન ॥ ૨૦]
અર્થ,--હે ઈદ્ર અમે તાગ અકલુછીએ ને તારા આજ્ઞા પ્રમાણે
વર્તીશુ અને દીતીના ગથી ઉત્પ થએલા અતે દેવ એવા તાર્‌ા
બધું એવા અમને છેડ ૨૦
કસાતિષાફ્િવચતંમત્રઃતોવાગસતરં ॥
ચધ્વેવીસિઃ લરસષ્યયો નિયંત્રાત્ણુરત્તમાઃ ॥ ૧% ॥
અધૈ.--તે ખાળકોનું વચન સાંભળી ઈદ્ર કહે છે હે દેવો. આ
ષોનોય'ત્રથી જલદી બહાર્‌ નીકળે. ર૨
રૂસ્યુાઃ સિજ્તાઃ સવેમાઈજાઃ નવનવા:
હિતિઃતરજટ્રારટ્શેમારરાનરેવશવિળઃ પ્ર૨૨॥
અર્થ,-એ રીતે કહેલા સવૈ ખાળકેઃ સુવણ સરખા ઉજવળ દીતી
ના પેટમાંથી ખહારન્નીકળ્યા. ત્યારે દેવ રૂપ પોતાના ખાળકેોને દી
તીએ જાગીને જેયા# ર્‌ર્‌
વપૃછશકંપાશેસ્ઇંગ્યપેસેણુસોત્તમાડ ના
મમજીઝાસિસમત્યજારેતેયાનાસિવાવફા$ ॥ ૨% ॥
ગથ.-પાસે સહેલા ઈદ્રને દીતી કહેણે કૅ મારી કુખમાંથી આદે
વ કંયમ થયા તે દૈત્ય કથમ ન ધયા?

ચર્ગાનાક્વેદ્રસચંચયયયાેરં ॥
ગજરા નિમમોપ્યાાકી ૨૪ ॥
અર્ય#-હે દેવતાગજા તું જાણતો હુ; તો વાર્‌ તા લગાડતાં કહે?

(૨૭)
નહીંતો તતે કરેધ પાખેલી હુ: શાકે હઈશક ૨૪. -,.

નોચજ્જળાલિમાંમાલઃલમશમિષેદ્યે ॥ ૨૧ ॥
અરથ*-દીતીનુ' વચન સાંભળી ઈટ બે હાથ જેડી કહેછે* હે મા
જે મને શ્રાપ ન દેતે॥ હુ' તને સવે સત્ય કહુ'. ૨૫
માતાયેવયચત્‌સમેવરટાનેલવા રસ ॥ .
વિત્રાયસંપ્રસસેનપત્રોદ્શોમયા ષય: ॥૨૬
અચૈ,-તમને પ્રસ થએલા માગ ખાપે મારા કરતાં બળવાન ષુ
ત્ર થસે એવુ' વરદાન આપ્યુ? તે લાત મારી માએ મને કહી.૨૬
ત્સટ્સમદ્સીત્રંતટ્રાજસ્યવાસિટ્ધયે |
શસા 3૧મ૬મમમચાર્યસાધર ૨ ॥૨૭॥
અથે.-મહા મોટુ તીત્ર તત બલકની સીધીને અર્થે કહયુ. એ
ત્રત જણી સ્વાચૈ સાધવા સાર્‌ હુ' તારી પાસે આવ્યે? જ૭

પશ્યશ્નવત્રતછિદ્રસ્છિતોરતવસેવને ॥
રજરીત્ર્મવાવાળઃ છિજ્ઞોવગ્નળરસૂધા ॥ ૨૮॥
અધ*-એ જીતે તારા ત્રતનુ' છીઠ્ જોનારો હુ' તારી સેવા કરવા
માટે રહો જ્યારે છીડ્ર દીઠુ ત્યારે આળકનતા સાત કડકા કવા? ૨૮

સપ્્સ્વર્વાસ્સઆનામશોપ્યાધરુવસરઃ
યુતસ્તસધાજિશસ્લ્યમોરજામૃણં ॥ ૨૨॥
અરચ,-સાત સરૂપે તે આાળક્ે મારા કરતાં પૂણ અધીક બળવા
ન થયા? ફૂયીથી પણ તે સાતને સાત પ્રક્રારે' વ9 વડે છેદયા ત્યારે

કેડવા લાગ્મા* ર૯ પ ૦
માધચ્સ્ેકુરાપષોમાસ્માનફિશશસજતો ॥
તવેથશાપવાાસવેમચિપ્યામઃછુસેસના ॥ ૧૦

અમ -દુરાધેર :એવા તે મને કહેવા લાગ્યકે ઉ: મીધ્યા અ

મને હણીસમાં અમે અધા તાર બ'છુ થઈશ] ૩૦

મહ્લોશ્મંલવેપર રર ॥'
સમેણોવગમસોરાસમેજાથવરેણ$? ' ॥ ૨૨ ॥
અધ ખે કહશુકેતમે તસધળા અરૂત દેવઃ શકે સોડતે વીસ્તાર
નાર્‌ સે'લોકના ઈ પરતો સોહા શેમોછેઇ “૩૨: - *

(૨૮)

ચયાદ્શમેજોયાનામાષેજોરમગમવચે ॥
પિપે"૧ર(? ॥%૨ ॥
અૈ,-આ ગણ લોડમાં સમૈતો સજા હુ'"છુ? તેમ તમે પણ ઈદ
સરખા કાંત્તીવાળા ત્રણ લોકતા અધીપછે. વેર
દ્ત્યવતાસેવચાશરમેનિસતાદિતરોટરાય ॥
*શ્તતસમશમાશ્યાલેયત્તરણોદસથાનજે ॥ ૧૬ ॥
અર્ધ,-એમ ન્યારે મેં કહૂયુ' ત્યારે એ સધળાએ। તારા પેટથી
અહાર્‌ નીક્રળ્યા. હે માજે તમે મને પુછ્યુ તે સધળુ' મે' તમનેકહુયું 33
સ્વાગરિતશેષ્યરુયચસ્વમમાટરાત ॥
ઝુસાટિતિસ્તટવાપપરલોરિશરટરં ॥ ૧૨
ગવે.-હમા મને કહે તારૂ' રુ' કામછેમ તે આદરથી હું કરૂ. બ
બુ ઇ'દ્રનુ કેહેવુ' સાંભળી પોતાની પાસે ઉભેલા ઇને કહેવા લાગો. ૩૪
પુ 1)
તટાસરમારધાતારશવત્રત(૧૦૫૫$ 13૧
અધે-હૈ પુત્ર મારા એડલાથી આ ધણાનુ' પોષણ શી રીતે
થરો, ર્યારે પાપ રહીત ઇદ્દે બહાનું સ્મરણ કરશુ. ૩૫

?॥
સ્યૃતમાત્રસાક્વૈઃ યયન દિમિ ॥ 3૬1
ભધૈ--તે વખ્ત સવૈ લોકના પીતા મહ બરહમાદેવ પોતાના પુત્ર
રાનકાદીક સહોત પ્રગટ થયા; ૩૬
ઊં
પયપસસજિયસવાર્યચન્યનતષ્ણિતસ ॥૫૭॥
ગઅર્પે--બરહ્મા ડહે છે હે પુત્ર મને શા માટે બોલાબ્યો, તારા
મનને! જે કાંઈ વિચાર હોય તે મને કહે, ૩૭ #
ેગનમાસળ્યદ્રકાળોવાચસસરં ॥
વરરમરતરવાાકુગામિસેપુતાઃ ॥3૮૫
અરૈ--ખ્રહ્માનુ' વચન *સાંભળી જલદીથી [ઈ બોાક્યો, હે
પીતામહુ દીતી થકી આ સવે વાયુ દેવતાએ ઉત્પશ થયા, ૩૮

ટ આલેર ડોક 1
વેવાંમાણૂમિમગ્વતાં ॥મ૨॥

( ૨૯)
અચૈ-હે બ્રહમદેવ; એમને સે નાશ કતી તોપણ એગણપચાસ
વાયુદેવો થયા, દૈત્યની -માં દીતો એમનુ પોષણ હરવા સમથ્ધે નથી
માટે એમના પોષણૃતો, વતિસાર્‌ કરક .૩૯
જત્તાવાવયંદતત્રતોધાતાશસ્માસ્વાઇવે ॥
પહુયાસીતવાસત્રવાટવોષિતૃસાબમ ૨ 1૪૦1
અધે-ઈહ્રનુ' વચન શાભળી બ્રહ્માએ :વાડવનુ' સ્મરણ કર્યુઃ
ત્યારે ખઆહ્માની તુહ્ય એવા વાડવ ઠાગટ થયા, ૪૦
૧થંસ્મતોસ્મિણોજેરવાર્યવયયમાચિરં ॥
ગ્રતાત્રેયશવત્નંધાતાયોવાગપુત્રજાડ$ ।૪૨॥
અર્થ-હે ત્રીલોકના પૌતા મતે શા માટે ખોલાવ્યો તે વાર્‌ ન
લચાડતાં મને ફહો આવુ; વાડવનું વચન સાંભળા બ્રહ્મા બએોલયા૪૨
જઝપત્રાનસમાર્યસ્સમસ્તાંતેવનેછયા |
જરાશ્વાનપરવોતાનતપ્વતતજસવમુતત ॥ ૦૨
ગ્મર્યે-હે પુત્ર આ વાયુદ્દેવના શેવા માટે સ્રીએ।- સહીત ' પુત
ઉત્પન્ન કરે? પ્રથમે સે કહ્યું છે કે તપસ્વી દર્લેરૂપ પુત્રો ઉત્પશ્મ ક રોજર
સતામશ તિસહ જથાવાન્યાદવાનવાયકપમેધાન ॥
સૈ (શુદ્ર નામયા ચુત [નજસ્પ્વટ્રિંમળત તઃ ॥'૪૨
અધૈ--વાયડા નામના ચોવીશ બ્રાહ્મણે ઉત્પન કરો અને
વૈરય 3]% તેમને પણુ રીૌી।એઓએયુડત તેથી બમણા ઉત્પન્ન કરો? ૪૩
તેવાંપત્રાથરવોગાથરવમિગાજી સિવકેનાઃ ॥ા
વાયટાસ્યામાવેવ્યતિતતવયાંવાયુવેન્રતાઃ ॥1'૪૪ ।
અધૈ--તેમના પ્રુભ. યોગે કરી થણીક તરરા 'કીરતી વધારનાર
વૈસ્થો (વાણીયા) ઉત્યૅશ થરો ને તેમતા સરવે વાયુદેવ કુળદેવ થરોઃ ૪૪
મચરાર્છાપિતાપરષવતાધરસિસસ્યયા ॥
સદ્ણતમાવષ્યતિતટ્મતદ્િગાસમા$ ૪૧
અથૈ--ચોવીસની સ'ખ્યાએે કરી પ્રથમ *મવોદા બાંધી પણ
હુજાર્‌ વાણીયાએ થરી અને તેનું અર્ધ ઉતમ ખ્રાહ્મણેો! થરી* ૪૫
ત્રાણયતટ્ેકેશ્યોવારચિષ્યસિસંમતાર ॥
વાતાર્થવેલકસ્વજાવાયરર્યાસ્તતાદિસે | ૪૬ |
સમથે--પ્રથમ ચોવીસ સ'ખ્યાએ ફરી મધ સ્થાપન કરી પણ

( ડક )

તે હજાર રૂપે થશે અને તેનુ' અગ્ધ બ્રાઊણે! થરી? ૪
અત્રેવનમરમૂસિમાવષ્યાસમનો સમં ॥
ધતપષાન્‍્યસપાયત્તનેરબૉવશવમસ્વિર્ત ' ' 1૫૭ ॥

અયૈ--એ સધળા એક બ્રાહમખને ખે વૈસ્ચ થઈ પાલણુ કરે

એ ગીતે સધળાઓ પણ વરી ષણ એમને વાયુદદેવતે માટે ઉત્પન

કયી માટે વાઅડા એ પ્રમાણે 'કૅહેવારો. ૪૭
ઇતપાંજઝસ્વીયતવવ(પમચિષ્યસિ |
ઇ્તશાઃ રિક: સ્તાતાવાથનાસમેમાતિતઃ ॥ ૩૮ ॥

અવૈૅ--આ જગામાં ઘણુ સુદર મે!ઢું રીહેર ધણા ધન ધાન્યે

યુક્ત અને વેદના ધોસે યુકત એવુ' થરી, ૪૮
સરાવબતમામરજેવાર્વ્યરૂનામરટ॥
તેસરવેવાવનિર્યસમાગપ્યંરિગરથેસઃ 1૨ ॥

અધૈ--આ જગામાં આવી જે વાયડાઓ ચોળ કમોાદી સ'સ્કા-

રે કરરી તે સવૈ પાપથી મુકત થઈ મ્વર્શીતે પામરો, ૪૯
તઝન્મકાજેતથાયંગવંધતેયવર્મિદે ॥
ધિયાયામ્તોપાવિપ્યસિતાનનતહિવોથેત ॥ ૧૦ ॥

અર્થ--આ જગામાં જન્મકાળે તથા જતોઈ વખત્તે તથા ક-
નયા પરેણાવતી વખત જે સ્રાએ તે બ્રાહ્મણેોનુ' પોષણુ કરશે તે
પણ સ્વગેને પામશૈ. પ૦

વાપ્યર્થવેધનાવગિછવ્યાલર્તાસિવ્યતિ 1
સેવિરાંકંવારરવાંતેવરમલયનર્મઈઇ : ॥ ૧૨ ॥
અર્ય--જે “કાઈ પોતાની પાસે રહેલા દ્રભ્યતો વીસમો અથવા
દસમો! ભાગ આ વાવ્યના ડામમાં ના"ખખરી તેને ષણ અમુલ્ય એવી

સ્વગેની પ્રામી થરી, ૫ ૦
વાપ્યસેત્રાનાનમવસમોજિષ્યતિશાસિતતઃ ॥
ટાર્દ્ઃસવવીટચંતેલેનરાઃ થર્મમાપેસઃ ॥૦૨॥

અર્ય--આ વાવ્ય સમીપ જે “કાઈ પોતાતી શાકતી પ્રમાણે શ્ર-
ધાથી બ્રાહ્મણ ભેં!(ઇન કરરી 'તે'દરીટ્રપણાથી' મુકાઈ સ્વર્ડીમાં જરોમ્પર્‌

તામેવવાસ્વારિરમસચિષ્યામેવાયરાઃ ॥
' તેરે્નસિરષસતમતિષ્વસિત્દ્સરઈ 1૧૧

(૩૨)

અમૈન--હે વાડવાદીત્ય તમારી પ્રુજા પણ જે વાયડા કરરી તે
સધળા રણથી મુકત થઈ મોટા પદને પામર. ૫૩

માતરાણરિજતાવાપ્યાંશ્ગાયિષ્યાસિતાવવ: |
તેપાંપત્રાશ્રયૌત્રાયવર્િમેપ્યંતાવેશ્રતાઃ ॥ ૦૪ ॥
અધે--આ વાવમાં જે માત્રીકા રહેલીઓ છે તેની પણ જે
તારી પ્રજાઓ પુના કરરી તે પુત્ર ધોત્રાદીક ધણી સ્મધીને પામરી* પ૪
સવેતેમાતલાઃ ષતા વારવાવાળતયા ॥
થાયરાશ્યામયિપ્યંતિર્યારંતિતેવરાં 1૧૬૧ ॥
અશે--હે વાડવ આ વાયડા વૈરય અને બાહ્મણ એ માનસીક
પુત્ર છે તે આ લકમાં ધણી વધી પામરોમ પષ
સસારસંસિનેજંર1:રલ્મામિસમિતાપરા ॥
તત્રસ્તાચતિયેજોજાસ્તેયાસ્વાતદરેઃપટું ॥ જ૬ ॥
અપૈ-આ જગામાં પ્રથેમ ચારે કંડ તીમ્નીણ કરેલા છે તેમાં જે
સ્નાન ક્રરરે તે ષણ ભગવાનના પદને પામરીઃ ૫૬

નમરાષોવ્રફાપન્યાનફીનામ્ના ટ્રિનાથિની ।
તશાંજ્ઞાતોન(શઘ્યઃ સરવેપાવેઃત્રમુચ્યતે 1૧૭ ॥
અવૈ-આ રાહેરની પાછળ વેહેનામં ટ્દંતારીના નામે પવીત્ર
નદી છે તેમાં નહાનારા મનુશ્ય તતકાળ પાપથી મુકાય છે? ૫૭
તરમાશ્વંમાનપાનપત્રાન્વાયરાશ્યાન્મમાશાયા
જગઝયંમૂયપીદારિમ્મોથાલસિતપરાં 1૧૮)
ગઅર્યે-તે માટે તમે મારી આજ્ઞાથી વાયડા નામના પુત્રોને મ-
નથી ઉત્પભ્ન કરે! તે, પુત્રો આ લોકમાં ધણીઢ વદ્ધો પામરી, પ૮

સૂતરવાત્॥ શરપસોશારશાલિસ્વોનારાર્યાનદિયાળતીગ॥
મૈર્યાસ્ટ્િગાયલરગેલમાયોન₹ ર નિમિતાન ॥૧૨]॥
ગ્મપૈ-સૂત ડહે છે. એ પ્રમાણે બ્રાહ્મણુના વચનથી વાડવાદીત્ય
નામના ર્‌શીએ ખે પ્રકારની આજ્તીવાળા એટલે બ્રાહ્મણને વેર્વને
સ્રીએ સહીત દભે થડો નીમેણ ડવ, પહ _
દ્રશળોયગનાસ્લર્વેયોવનો ઝૂસશૌપાચાઃ ॥
થમૂજિવ્યફ્યાસ્સેશામેઉમનો(₹ર ॥૬૦॥

ભવે-બ્રહમાના વચનથી ચુવા (જવાન) વસ્થા પામેલા અને

(૩૩)

સવાગે રી।!ભીતા મનોહર રૂષે થયા? ૬૦

તાનેજેજરવાજમપેચામાસ વિગત
ઝશુ્યરન્સાયૃનમરતાંતીસિસર્સનાન, ॥૬૬૨॥
અર્થ--અએક એક બાળકને એક એક રેવની સેવામાં રહેવા
બ્રહ્માએ આજ્ઞા કરી કે હે બાછીકે। તમાર્‌ો પ્રીતી વધારનાર વાયુરે-
વનું તમે સ્રેવન કરે!* ૬૬
ર્સ્યવતસાતાનયોણવપ્યાંપદાંસસવ્યયાજયાન ॥
અપવામાસણુવળાયાંતથૌતાનાસિવતટતાન ॥ ૧૨॥
અધ-એ રીતે કહા તે બાળકોને ભાદરવા સુદી છઠને દીવસે
સતાન કરાવી દીતીના પુત્રોને અર્વણ કવી# ૧૨
જ્ઞાવિતાવાયવઃસર્વેતસ્માત્લશ્ાચનીતિયિઃ
વાચવશ્રસયત્પસાયચાંસ્ઞાતાશનંશ્રતાઃ । ૬૨ ॥
ગમર્વ-તે દીવસે સર્વે વાયુદ્ેવન સતાન કસવ્યુ' માટે સ્તાનની
તીથી થઈ અને ઉત્પન્ન થએલા વાયુદેવો પણૃ તે તીથામાં સ્નાન
કરી અલ'કારથી સુરો. ભીત થયા, ૬૩

ઘનસેસતવેમાસિચેત્રવવાંસમારતૌ |
છેજાશ્ટા॥ ત્રતાયસાલય્મારટ્િયોનીમતા 1૧૧
અધે-ક્રીથી સાતમે મહોને એટલે ચઈતર સુદ ધ ને રવીવારે
રાળારે4 ડયા તેથી વીડેળીની નામે તીથી કહેવાઈ, ૬૪
તસ્ચાંયદ્ોસ્લવંચેવેવરિપ્યાતિદિમાનવાઃ ॥
યાયુવાધાવિનિકસતમવિય્યૉતિમદાવજાઃ | ૬૧ ॥
અચે-તે તાથોમરે જે માણસે! મોટા ઉચ્છવ કરે તે વાચુદ્દેવની
પીડાથો મુકત થઇ મહા બળવાન થરી? ૬૫
ર્ત્યવસાંતટેષેષાતાત્રણારેવેમેસિશ્વ ॥
વારવાહિસ્યતનચાવાભયાંચત્રિસ્પુૂરં ॥૬૬
ગઅર્પ-એમ ડણી બાહા દેવ ને સનકાદીક રૂષી સહીત ગ્બ'તર્પ્યા
ન થયા વાડવાદીત્યના પ્રુત્રો તે શહેરમાં નીવાશ કરી ૨હ્યા, ૬૬
ઘાયરાજ્યમદાશ્વ્યંચલયોગનાવિજયં ॥
ટ્વ્વનાર્નિરેચુસટિચ્યત્રાવારમોશરં ॥ ૬૭ ॥
અશે-વાયજ્ઞ ત્તામનુ' મોડું શેહેર ચારે ધોજનમાં વીસ્તાર્વા-

(ઝે)
આ ર સૌએ, પુરૂષ તથા સુશેભીત ફોલ્લા, દર્વાજા'

નમ્ર

* ઉડ
ક ય
1શત્વાટ૧રવળાળવાયવાવિવળાન્વતાઃ ॥ ૬૮ ॥
અધે--વાડવાદીત્યના તયે કરો વીશ્વકમીએ નોમોણ - -કરેલુઃ*
ત્યાં આગળ બાગ વર્ષે રહા વાયુદેવો ધણા બળવાન થયા ૬૮
હ્િયાસવયચઃસવરિવરાત્તનિયંતિતાડ |
સ્ઝાપ્યપત્રાંથવૌત્રાંસ્ગવાર વોધુનિસત્તવ; || ૬૨ ॥
અરશ--દે।)તાઓના ગળતર ઇ'દ્રે આજ્ઞા કરેલા સધળાઓઆ દીૌતી
સહીત ગયા. મુનીઓમાં ઉત્તમ એવા વાડવે પણ પુભ પૌત્રને ત્યાં રાખ્યા૬૯
આરક્યંયમુરેવરલિલોલટનમેચિવાન્‌ |
ઉતત્સવસમારવ્યાતયસ્ત્રણોદંપરાટ્રિઝ$ ॥ ૭૦ |
અર્થ-ડવના પણ દેવ અને જગત માભન પૂજવા ચોગ્ય એ-
વા વિસ્નુંના પદને વાડગાદીત્વ પામ્યા, સુત કહે છે હે બ્રાહ્યણે
“જે વાત તમે પુછી તે સધળું મે તમતે કહયું, ૭૩
વાયોગન્મમયેવોસ્િમૂયઃ બોવમિછથ- ॥
હ્યાતાઇતમયાયટ્યુષ્મડ્યસાનિવટિતં ॥ ૭? |
અધે-વાયુની ઉત્પતી મે તમને કહી, હવે ૨ સાંભળવા ઈ-
ચ્છ્ો છો? બ્યાસના મુખ થકી જે રીતે મેં સાંભળ્યું હતુ તે મે] ત-

મતે કહ્યુ, ૭્રૃ
શ્રસાતત્જોનજાથાયનિજ્તસજરઃવઝયામાણુદૂણઃ
સૂતા ેવિજગળમળસરિસન્વાસજેસનારસ 1
મૃથઃપ૫ૃછીર્‌81ઃ :વવનસુતમવંવામરીયાંવિશેષા રિ
સ્ય્યાતવિશ્વંયંવ્ઝગમવસઝપતિરામમિત્રંમરિઈ ।૭ર:॥
ફાતેશ્રીવાય૫રાળેવાટવાર્સ્યમદાસ્થ્વેવતમોધ્થાયઃ ॥૧॥
અર્ષ--સૈનકાદીક ખાહાણો વાયુની ઉત્પતી સાંભળી ધણે હ
૬ પામી સર્વૈ અર્વતતે જાણનાર ગુણના ભ'ડાર અને શુકદેવજીની તુ-
ઉમ એવા સુત પુરાણીને ફરીથી જગત માત્રને પુજવા ચોગ્ય વાન-
મતા સેનાપતી યામચ'દ્રજીના પરમ પ્રીષ એવા. હનુમાનની ઉતપતી
વાનર્‌ી, જાતોમાં “ડેમ થઈ તે પુછવા લાગ્યા* ૭ર :

ઈતી શ્રી તા પૂર રાણે વાડવાદીત્ય મહાતમે ગ્રુર્ેજર્‌ ભાષાયાં પાં-
થમો અધ્યાય

465

(૩૪)
અધ્યાય ૬ ફો.

॥ શત રવ ॥ શતક સવેવયાંપોસાળવલમાં॥
માસ્તેથર્મમત્વાસમંગન્યારિમિદસ્મનઃ ॥૨*1॥
અધૈ-સુત કહે છે હે ૨સીઓ પુગણ સંખંધો મુ'દર કથા સાં:
ભળો “કેજેમાં મહા ત્મા એવા હનુમાનની ઉતપતી અ'જનીને વીરો થઈ ૨
ઘરતજ્નતચમોવિયારાગાથીતવૃથવીવત્તિ : ॥
અંવરવોસિવિ(વ્યાતોવિ'ળમસતતાપવાન ॥ ૨ ॥
અર્ક-હૈ બ્રાહ્મણે પુર્વે પથ્વીનો પરી વીશ્નુના ભડત મહા
પ્રતાપી ધણા વીખ્યાત અબગશ નામને રાજ થચેો* ૨
તસ્વપત્રીમવેસ્જે જાગ્યો જાવબ્રતા ॥
સુજકષળાતિસ્પાટશાર્શપળીશ્રીરિવાપર । ૨1
અરવૈ-તે શજાને ત્રણ લોકમાં વીંખ્યાત લક્ષ્મીજી સરખી " કા-
તીવાને સુલક્ષણા નામે શ્રણ કન્યા ઉત્યન થઈ. ૩
તાંચિછોવચાવશાજાણીમંવરીયોથરીય સિ: ॥
[સતયામાસમનતાજરેરેથાજુતાધના ॥૩॥
વોસાળ નેમવાળી એ કન્યાતે જેઈ પ્રથવાં પતી અબર્‌ીસ રાજા
મનમાં વીંચાર્‌ કરવા લાગ્યા “કે આ કન્યા કોને આપવી, ૪
ફેવતતાદગોસ્વેનાણસ્તચથાનવે ॥
ચશ્ધેટટામિતયાન્પયોવનશા જમીં ॥૧॥
અધે-આ કન્યાની બરેબર દેવ, દૈત્ય મટષ્યર્‌] યુવાવસ્થા
અને સ્વભાવે ? ગ્ય ન્નર નથી, પ ક
છ્વચતયતસસસનવાવાયતન રઃ ॥
સમાગઝમમુવિશવેળર્સંમાપળેઇયાઃ ।%૬1॥
અર્ય-આ પ્રમાણે ચીંતા કરતા ર,જોન. સાથે સતકાદીક ૨રી-
એ ભાશણ ક?્વતની ઈચ્છાથો ત્યાં આબ્યા* €
તા.્વછોવયમદાવાદુસ્સ્યરુવાસનમાટ્‌રાત્‌ ॥
ટંરવર્યોતતોમમાવઘ્યેવાયમયાદર્તૂ ॥૭॥
અયવૈ-સનકાદીંકને જોઈ સોઢા હાથવાળા રાજાએ પોતે ઉભો
થઈ આદર સહીત્‌ દંડવત નમસ્કાર શનફાદોડને કથી. ૭

( ૩૫ )

પૂગઝપિયારિગાન્સરન્માંસમાનેનમૂળતે :॥.
ઘપૃછીનામયતેમ્યસ્તેજૃણઃપૂર્વનેવ[ ફે ॥૮।॥
અવૈ--રાજાએ સર્વ બ્રાહ્મણોની ભકતીભાવે પુજા કરી અને
આરશોગ્યપણુ' પુછ્યું ને રાનકાદીકે પણ રાજાને આરેગ્યપણુ' પુછયુ'૦૮

વુત્રીણુઉળારાશોમુનીતાંચંર્નેછચ ॥
સમામજટ્(િશાજાણીસસિવંદ્પર્લ્જ્રઇતા પ્રથા
અથે--સુલક્ષણા નામની કાજ કન્યા મુનીઓને નમસ્કાર ક-
જેવા પોતાની સખીઓને આગળ કરી વિરાળ તેબવાળી તે રૂષીએ
પાસે આવી, છ
નતલાઝમામમવનંથટાચાર્વાયવેક્ષળા ॥
મસિપપછમૂપાઈંકશટાસસિવન્યવં 19૦ ॥
અર્યેૈ-સુ'હર અને વીરા।ળ નેત્રવાળા કન્યા મુનીઓતે નમસ્કાર
કંરી*જયારે ધરમાં ગઈ ત્યારે સનકાદી કૅ રાજાને પુછયુ કૅ હે જાજા
.*મા કન્યા કેને આપરી1. શ૦

સિચિતોસ્તિતયાવમટ્રશ્રેલાસિવાવજે ॥

પુશ્યુત્વશાયરામેદેતટાચિદ્રનમેછા ॥૨૧૨॥
અર્ય--હે રાજા તારા મનમાં કચે! વર્‌ તે' ધારેલો છે “કેમકે પુ-
જરો ઉત્પન્ન થાય ત્યારે મનમાં ચીંતા રહે છે, ૧૧
ન હય રી
મવસેવંસરારદ્યાપતાષત્રાચવેણમિઃ 1 ૨૬2 ॥
અર્ચ-બાલ્યાવસ્થા, તધાવસ્થા, ચુવાવસ્થાને વીરી પણ કન્યા
આપને દ્ષણરૂપ છે માટે નૌરતર્‌ આપ, ભાઇ, સગાંવાલાંએ કન્યાનુ'
ફેક્ષણૂ કશેવુક શરૂ
વન્‍્યાયલરરેરાતનસકોવસિટિવા નિક ॥
ફૂર્વપરાનગાચિતાપમાસ્ણરણરરદના ॥૨૨॥

હૈ શજા જેના ધરમાં ક'યા છે તે નીરતર્‌ રો।કકરે છે. પ્રથમ
કન્યા ગ્ભાપવાની ચીંતા. પછી સાસરાના ધર સખં'ધૌ ચીંતા ર્હેછે,૨૩

છુરાલતાયાંમદ્દુઃલંઝુશિતાયાંમવેસ્છૂસં ॥
તશ્ઞાત્વ્ન્ચાણફેચચસનરકુઃશમાઝનં ॥ 9" ॥

(૩૬૩

કન્યાના દુખે દુખ તે સુખે સૂખ માટે જેને ધેર કન્યા છે તે
દુખતે પાત્ર છે? ૨૪

વન્‍્યાળરાનાત્યયંતેવિતરાભકવંયાનાદ ॥
શાટ્રાઇતિમનુગાઃ૧ન્યાગન્મમદ્‌સ્જઈં । ૬૧ ॥
હે રાજા કન્યાદાનથી સાતવ'રાતા પૌત્રીએ પવીત્ર થાષ છે તે
માટે મનુસ્ચા મોટુ જેમાં ફ્ળછે એવુ કન્‍્યાનુ' જન્મ ઈચ્છે છે, રૂપ
ને પ સ્યાવનવમૃપળણા ॥
ટ્સાતેનષરસવોલશીરવનતવાનતન ॥ ૨૬
અધે-્ન્જેણે સોનાના અલ'કાર સહી સારૂ પાત્ર જેઈ કન્યાદાન
કર્યું. તેને પવતને વતે સહી સવે પૃથ્વીનુ'દાન કયા બરોબર કૂળછે.૨૬
માનુપંગન્મજચ્બેવનહ્‌તાવન્યજૂાજરે ॥
૧રસવેશવિષિનાતલગન્યાનિરથજું ॥ 9૭...
અલૈ--મનુષ્યતો જન્મ પામી કષ્ટ વરના હાથમાં જેણે કન્યા
દાન ન કર્યું તેતા જન્મ અધ વગર્તોછે? ૨૭
વુત્રા૧પિશયાંસંસિવન્યાગન્યશુિશવર ॥
ચઢાનાઝાયતેસર્મવિજમિઃભકષષંજ્ઞગેઃ ॥ ૨૮ ॥
અચૈ--હે રાજા કેટલાક મુનીચો પુર જન્મકર્તાં કન્યાના જ-
ન્મને વખાણે “કેમકે કન્યાદાનથી સાતવ'રાના પૌત્રીઓ સ્વર ષામેછે.૧૮
તશારેદિણુતાંરનન્વરાયવિષિનારિનાં ॥
સ્યાત્રોરાસવેરટ્યાસયાશ્રેયમમિષ્ણામિ ।9૨॥
અર્ય--દે રાળ રાગ પ્રમાણે સુ'દર્વર્તે જેઈ દાન ક રે, કેમકે

કલ્યાણ ઈચ્છનાર્‌ પુરૂષ્ઠાએ મોટી ઉંમરની કન્યા ધરમાં રાખ-
વો નહીં. ૨૯ ક કુ

અથ--જેતા ધરમાં રજસ્વલા થૈતા સુધી કન્યાદાન ન દીધુ
ત્તા તેતા ઘરમાં દેવને પોગ લૈ'ૅ। હુવ્યને કબ્ય ચહુણ કરતા નથી, ર૬
તશાર્રિમફીપાઇરન્યાંચ્મજજોપનાં ॥
વરસગજોવયાિપતનોત્જઇનાથમંશુજાત્‌ ॥ ૨૨ ॥

ગમપૈ--દ પ્રઘ્વી પતી રાજા તે માટે ક્રમળ સરખાં નેત્ર વાળી

( ૩૭ )
અ ડન્યાતે અધમ નહી તે ઉત્તમ નહીં એટલે બરોખગીઆ વર્‌-
ને આપો? ૨૧૨
ચયોસ્વસમનિસજસમેશ્રયવાંધવાન |
તણીશન્યાતટાતચ્યાનોસમાધમયોઃ વરે॥ 2૨
અધૈ--જેમને દ્રવ્ય કુળ એશ્વયૈ ખંધુ બરોબર છે તેને કન્યા
પવી? ઉત્તમ અથવા અધેમને કન્યા આપવી નહીં?૨૨
ઝતમેટ્ીયતેજન્યામાનતસાનવામવેત્‌ ॥
સપાનયતિમસારંવન્યાષમવ સમતા ॥ 2૨ ।॥
અયૈ--ઉત્તમને કન્‍યા આપવાથી માન પાગે નર્હીં તે અધમને
આપવાથી પોતાના સ્વામીને ગણે નહીં, ૨૩
ગ્ુત્ાયનીસ ધોવા ચસસરં ॥
વશટ્ટામિટ્વષેવર્વથયશોમનં ॥ ૨૪
અચૈ--સનકાદીકનું વચન સાંભળી રાજા ખોલ્યો. હે રૂષિઓઆ
સ્ઞારે વર્‌ ખતાવો હું કોને આપુ. ૨૪ *
ચંસેતતાનયામ્વેવતત્રપશ્યામિટ્વળનં ॥
જઉતતરનવાશીજંશીજતતનવાધ્સ ॥ ૨૦૧ ॥
અર્થ--મારા મતમાં જે વર્તો વિચાર કરૂ'છુ' તેમાં દુષણ રે-
બુ'છુ' “કૅ-જ્યાં કુળ ત્યાં સ્વભાવ નહોં ને સ્વભાવત્યાં ધન નહીં? રપ
પનયત્રતવાવિયાંતવનેવટ્રસયતે
વયોવિત્તજ્છાવચાંસવ્ય્વાયન્યાપ્રરીયતે ॥ ૨૬ ॥
અવૈ-ધન હોય ત્યાં વીઘા નહીં, વીઘા, ધત એ સર્વ એક હેકાણે
નથી, વય, વૉત્ત, કુળ વીઘાને જેઈ કન્યાદાન કરવુ. ર૯
ફાતવેટેવિટ્ઃસવેવતિવિયષષમાઃ |
તશાત્બુવતમિમતવર્પરમશોમન ॥ ૨૭
અયૈ-એ પ્રમાણે વેદને જાણતાર સવે પ'ડીતો ડહે છે માટે આ
કન્યાને ચોગ્ય સુ'દર્‌ વર્‌ બતાવો? ૨૭
શ્રુસારાજઃસુવચનલનવાયાઃ5નીશ૧ર($ ॥
રે ડિ ફર
વાજપરળયસયુતમવરિવમીપરસિ 1॥૨૮॥
જજાનુ' વચત સાંભળી સતડાદીક સુતોએ ધણા સ્નેહ વાળા
પ્રથૂવીપતી અંખર્‌ીશા જાજાતે કેહવા લાગ્યા, ર૮

( ૩૮ )

રાતતામમતીજોવેવરાવયતશોમની |
નાર્યમિરતોરેવોમાનસોદરિળાત્મતી 1 ૨૦ ॥
હે રાજા? અત્યત સુદર લોકને માનવા યોગ્ય બ્રહ્માના માન-
સૌક પૂત્ર તારદને અ'ગીર્સ એ વર કન્યાનેયોગ્ય છે, ૨૯
તયોસ્જભમારવત્રણળજ્ોવરાત્મત્રી ॥્‌
* વિશ્યાતોત્રિષજોજેપુનારરામિસ્સાયમો ॥ ૧૦ ॥
અર્વ-એ ખેમાંથી એકને બોલાવી પોતાના ધરમાં રહેલો કમળ
પત્ર સરખાં તેમવા!ઊી આ કન્યાને શાજ્ર વૌધીએ કરીને આપે? ડે*
સયંવસ્લમાદ્યત્રભળસ્યરાત્મતો ॥
વિણ્યાનૌતિવણોવેજનારટાંમિરસાવમીં ॥ ૨૬ ॥
અમૈ-બહ્માના માતરદીક પૂત્ર અતે લેણ લોકમાં વીખ્યાત એ
નારદ તે અ'ગીરા નામતા પૃત્રાને સ્વવરેમાં ખોલાવો. ૩૧
ફેરિવિન્યાંતવશ્રેઇટ્ચોમદવેસુતેઇયા ॥
ટ્યોઃસયોઃતમાનોવેત્રિષુજોજેનવિયતે ॥ ૧૨ |
અચે-એ કન્યાની ઈચ્છા પ્રમાણે એ બેમાંથી એકને આપો
રેમકેત્રણ લોકમાં એ ખે બરેખર્‌ વર્‌ નથીં ૩ર
ત્રતાયોવાચરવતિઃલનવારિન્થનીશ૧રાન્‌ ॥
ચયમતાતયોઃપાર્જવથચંતુધર્મારિત ॥ ૨૧ ॥
અર્ધ-સતકાદીકનુ' વચન સાંભળી રાજા તેને કહેવા લાગ્યા કે
હૈ રૂરીઓ તમે ત્યાં જઈ મારૂ વ્રતાંત્ત તેમતે કહે? ૩૩
રાગાટ્યતિવાંગન્યાંટ્યોરવંવરિષ્યાતિ |
૪ સિ,
સનવાયાસતોમતસાનારસંમિસસાતિને ॥ ૨૫ ॥
અર્થ-સતકાદીક રૂશીએ નારદને અગીરા પાસે આવી તેમને
કહેવા લાગ્યા કૈ તમને રાજાએ કન્યા આપવા શાર્‌ ખોલાવ્યા છે૦
તત બેમાંથી એકને કન્યા વરશે, ૩૪
તજાનિવેટયાંસર્વેરજવસ્લપુાદૃતં ॥
જતાતાવતિટ્રાંમોત્રોસતુસાન્મતી'૧રાન્‌॥ ૨૧ ॥
અર્થ-રાજાનું કહેલું સર્વ ત્રતાંત્ત સતકાદીકે તાર્દ ને આંગીરાને
ફહુયુ', તે સાંભળી ધણા હુંય પામી સતકાદીકને કહેવા લાગ્યા. રષ

( ૩૯ )

પિત્રોગવેચતાસમીપતાયટેવાફિવ્યસિ ॥
[સગ્યેહીવકાર્વ્યાવમવ ટ્પેટુરાર્સ ॥ ૧૬ ॥
લ સતકાદીક રૂશીએ। તમેપોતામહ બ્રહ્મા પાસે જઈ સધળુ
વત્તાંત કહે! અને જે રીતે પીતા કહેરી તે પ્રમાણે અમે સત્ય કર્‌ીર]'૦૩૧
સનવાયાસ્ઞોમસાત્રશળોસિવમાટરત્‌ ॥
ચત્રાનિવેટ્યાંતવેનારકોારસોરિતં 1.8૭ ॥
ન્મધૈ-સનકાદોક રૂરીએ। ખ્ાહ3ા પાસે જઈ નારદને અંગીરાનુ
કહેલુ' સવે વૃતાંત્ત કેહવા લાગ્યા? ૩૭
વિષિઃત્ોવાસસનજરાશાસસ્યજનિસારિતં ॥
ટ્રયોરેજતમંપુતતરીયતાંતપનાહિની “ ॥ ૧૮ ॥
મજૈ-ખક્ષા સતકારીકને કહેછે કે રાજાએ સારૂ વીચાર્યું મકે
એ બેમાંથી એક પુત્રને એ રાજ કન્યા સુખેથી ન ૩૮
સનજલ્સુતકાવળ્યર્ેસર્ચન્યગેરથત્‌
રાગામુલામશોગત્તગયોટદનનસિ ॥ ૨૨ ॥
[નકાદીક ખ્રહ્માનું' વચત સાંભળી રાજાને સવે ત્રતાંત્ત કહ્યુ.
રરાજ કન્યાનો વીવાહુ સાંભળી ધણા પ્રસન્ન થેયા.! ૩૯
સવવરસરવનાંચવારનવતંટતડ ॥
હેવાગમખેતાસર્ેપ્રજાવષ્નપુરોમ૧0 ॥ ૦૦
-મયે-પ્રસસ થએલા અખબરીરા કાજાએ ધણીક સ્વય'વરની
રચતા કર્‌ીને «યાં બ્રજ્યા વીષ્યુ' અને રૂ આદી સઘળા દેવોને
આમંત્રણ કંચુ'. ૪૦
ગ્રદયયોમાનવારટેસાનામાયણાયરસેરમાઃ
સિમત્રિતાપરીવેનમપનાયોઘતામવન ॥ ૪૨ ॥
ગયૈ-ર્રીએ।, મનુષ્યો, દૈત્ટ, તાગલોક, યક્ષ,ઉર્મ એટલાઓ ને
રાજાએ સ્વય'વર્માં આમંત્રણ કરી બોલાવ્યા. ૪૨
શુતાંવરીપસપલેલનવામરીઇંઝતાવેવાદસરર0તરાવમૂચઃ ॥
:ભયાનિલાલણુતાસવમીરાસન્યરતમવસેરમળીયવેપા:૨
અધે--અબરીરા રાજાની સુલક્ષા નામતીં કન્યાને વીવાહુ
સાંભળો ધણા પ્રસશ્ન થએલા દેવ મનુસ્ય ચક્ષ ગધેવદી સવ લેકે

( ૪૦)

પોતાની સ્રીઆ અતે આસ વગે સહીત સૂદર અલ'કારે વસ ધા-
કણ કરી ત્યાં આન્યા# ૪ર
ફૂતિશ્રીવાયશરાળેવાસ્તોસ્યવોપણો5પ્યાયઃ ॥ ॥ ૬ ॥ ॥

રતીશ્રી વાયુષુરાણે મારૂતોપત્તા ગુજેર્‌ ભાષાયાં ૬ અધ્યાય.

અધ્યાય ૭ યૌ.

ણૂતઝ્વાર ॥ શુજક્ષળાયાઃ સંજુ સસ્વજાયળ્યસૌર્ં ॥
નારરાધતયાવાસજિવસેવ્યમયાધણુના ॥ ૨ ॥
સૂત કહેછે--સુલક્ષણાનુ' રૂપ અતે લાવણ્ય પણુ સાંભળો નારદને
ચીંતા થેઈ કે આ કન્યા મને ક્યમ મળે, ૨
અંમિરાલ્પસપશોમતોષિવય્યતેયુપૈઃ ॥
તવરિષ્યાતિભાવાળાટ્યોજત્રસમામમે ॥ ૨ ॥
અયધૈ--અગીરા મારા કરતાં પણ ધણે। રૂપવાન છે, એમ ધણા
લકો કહે છે તો સ્વરમાં એ કન્યા નકકી અ'ગીરાને વર્રે. ર્‌
તરાતમરતરજાવાયમનિરામવિષ્યિ ॥
ચદામાંટળતેવાછાતટામૈકોવચણુંર(ર 1૨૧1
અયૈ--અ'ગીરાની મોટી કીર્તી થેશો. ને મારી ધણી નીંદા થરી.
જ્યારે મતે એ કન્યા વરે ત્યારે હું નણ લકમાં શ્રેટ કેહેવાઉં,ડ
તપસોપ્યાપિરઃજયિત્રિયછોજેચરાચરે ॥
અંમિસષ્ત્વતિશસાશયાવનમમગિતં ॥૪॥
અપે--જે એ કન્યા મને વરે તો આ શણ લોકમાં હું મોટા

%હુવાઉ, અને અ'ગીરાને એ હન્‍્યા વરેતો ત્રણ લોકમાં એ શ્રેરે
"દેવાય, ૪ 2

ફચષિત્ાવેમનલાવિષ્નોઃવાશેમુષોચવાન ॥
₹પ્ટવાવિષળલરવાચનાર્ટફ્ચ્યટ્મેનં ॥ ૧ ॥
ગધ--એમ મત સાથે વિચારી નારદ મુની વૌષગુ' પાસે ગયા
(યારે દીત્ય જેનું દરશત છે એવા તોરેદતે જેઇ વીધડુ' બાઇ્યા? પ

સિમર્મપામયંત્રશનવખ્યતાંમનસેષ્સિસં ॥
શિચિસ્માર્યમુલ્યજેલસિઇજતેધના ૧

5

(૪૨)

“યે-હૈ તાર કેમ પધાયા તમારા મતમાં શુ ઇચ્છાછે ને તમારા
મનમાં ક'ઈકર મોટા વીચાર હોય એમ મને જણાય છે# ૬
વિશ્રવ્યજખ્યતાંવિટ્રન્યસેમનસાચતિતં ॥
નિર્સ્યજીજજારિવ્યામિશપથસવણુવતા | ૭ ॥
ગમધૈ--હે વૌદ્વન તમારા મનમાં જે વિચાર હેય તે મને કહે?
હુ સત્ય પણે તે કામ કર્‌રા ને હૈ રૂડા ત્રતવાળા તમારા સમ
છે છુ તે કરીશ. ૭
શ્રસાવિવ્નોઃણુવગનશિતઃસર્યાનયુંશવઃ |!
ૃોવાત્તવસતવાઇમીસવજ્ઞાનાવશારટડ ॥૮
ગધ-- વીષ્સુનુ' વચન સાંલળા મુનીઓમાં શ્રેણને સર્વ જ્ઞાન-
વાન તે વાણો નીમે જાખનારે એવા નારદ ખોલ્યા, ૮
ભર્વેગાનાવેશ્વેશગેજોવવેલરત્તરે ॥
મૃતમવ્વમવવ્યંવરવિમાંપઝીસિનેશવ ॥૨
અરધ--હે જગતના ઈશ સચરાચર એવા ત્રણ લોકમાં ભુત ભવી-
સ્ય વર્તમાન એ સર્વ તમે જાણેછે! તે! મતે કયમ પુછાછેઃ? ૯
જછઃલજ્યયાસ્વેવતવાત્રેપષણૂરન ॥
રાજ્ઞવરીપતનયાજ્રતાનાન્ન[બુજક્ષણા | ?૦ ॥
અવે હે મછુ નામના દૈત્યને મારનાર તમે જાણીને ઝ્ુછોછે તો
હુ તમતે ડહુ'છુ'% અ'બરશા રાજાની સુલક્ષણા કન્યા મે' સાંભળાછે.૨*
તશા'યાળિપ્રદેછોફંમવટસિવમામતઃ ॥
સામાંવમેવટળતપદદ્રાજઃસચંવરે ॥ 9? ॥
અયે-તે કન્યતા પાણી ગ્રહણની ઈચ્છાવાળોા હુ' તમારી પાસે
*આગયો તે ર!જાતા સ્વય'વરમાં જે જે મૈતે મતે વરે તેમ કરે, 3૨
હ ઇ- કી
તથાવિધીયતાંટેવયથાનાંમિસ્સનિ ॥
મસોપ્વાધવલ્પતેમસાતાલિકમામતઃ ॥19૨॥
અવૈ--હે દેવ જે રીતે અંગોરાને ન વર્તો મને વરે તેમ ડરે,
કારણ અગીરા મારા ડરતાં અધીક રૂપવાત છે રર્‌
થરાતેશ્સશ્પામંલાપર્વતિણુજસળા ॥

તામાંરળુતેસનસરવેજામેવવક્યતાં ॥ 3૨ ॥

( ૪૨)

અર્ધ--જ્યારે રીંછના સરખી કાંત્તીવાળા અગોરાને એ કન્યા
દૃખે ત્તા સર્વ લોકને જેતાં મતે નકી વરે, ૨૩
તઢામમમવેત્‌શ્છાઘાધન્યોદમધણવન ॥
ણ્તત્સસ્પ્લમેવામમર્યોશતવવેશવ 1 ?'2 ॥
અથે-હુ મધુનામના દૈત્યને મારનાર પ્રભુ ત્યારે મારી લકમાં
કૌતત થાય ને હુ કતાવૈ થાઊે? એટબ્રુ મારૂ કામ તમે કસે, હુ કૅ-
શવ હું તમારે! દાસ છુ. ૨૪
[શતજ્રલાત્ર્દાયજેશઃતોવાસવાંમતેમને ॥
સયોટિતયચાસ્પર્માવપ્યતિનસંત્રય$ડ ॥ ૬૧ ॥
અશી- નારેદનુ વચન સાંભળી ર્‌૨ીકેરા એવા ભગવાન હેરીને
નારદને કેહ છે. જેમ તમે કહેછે! તે પમાણે થરો એમાં સંદેહ
નહીં જાણુવો. ૫૫
રત્યવલાનાસ્ટિત્રવિર્ગ્યાંતઃવરંચયો ॥
તારલાપસમવનેઞઝમામાતીવરીધતઃ ॥9૬॥ ક
અથૈ--નાર્દને એમ કહી ભગવાન પોતાના અ'ત; પુરમાં ગયા?
'નાર્દ પણ અતી હરી પામી પોતાને ધેર ગયા? 94
મતૈટેવાવપ્રવરેતત્રામછાસ્જિછામિરા ॥
[વપ્ળશેસાસમાચારવપુનર્વસમામીયાત્‌ ॥ ૨૭ ॥
અથ--દેવર્ષીમાં ગ્રાર એવા નારદ મુની ગયા પછી અગોરા-
રૂષીવીષ્ણુ' પાસે વેલા અગ્રીરાને જેઇ ભગવાન સભામાં આવ્યા? ૧૭
તતા વિપંતટોવાગાવપ્ળસર્યેશ્રડસયં ॥
ચટ્થેમામતવિટ્નતત્સથવિનિવેયત્તાં ॥ ૨૮ ॥
અર્વૈ--અત્વેલા અગીરાને સર્વેના ઇશ્વર વીષ્ણુ' નમસ્કાર કરીને
“%હૈવા લાગ્યા હૈ વીદદેવન જે માટે તમે આવ્યાછેો તેન્કહો* ૨૮
સિચ્યેછીવવારવ્યાપવખ્યતાંમનસોપ્સવં ॥
શ્રુલાવળોરિવવારયમંમિરામનરસાવ્સતં ॥ ૨૨ ॥
ખચૈ--તમારા, મનમાં ઈચ્છા હરી તે હુ' સત્યપણે કરીશ. વૌસ્નુ'નુ'
વગન સાંભળી અ'ગીરાએ મતમાં ઈચ્છેલી ખધી વાત કહો, ૨%
સર્યસિવેટ્યાયાસજ્ઞાસાદાર્ટઞગમસ્યતેઃ |
ટ્વહેવઝમજશાયવિજમિત્રનમેમમો ૨૦ ॥

(૪૩)

અધે-જગતપતી ભગવાનને અભીપ્રાય જેઈ અગીર્‌ા કહેછે
રવના દેવ જગતના નાથ હે વીબો! મારી શાટલી વાત સાંભળે(ર ૨૦
સફોંપરિષતતવાવિમતાયાણજઇલળા ॥
સયંવરેપાંરળુવેચથાસ્ાજોવવિસ્તા ॥ 2૬ ॥
અધુ-અ'બરીરા ૨ાળાની સુલક્ષણા કન્યા લોકમાં વીખ્યાત છે;
સ્વય'વર્માં જે યીતે મતે વરે તેમ કર. ક્જૃ
તથાયંવા
પાડા સાડ વ ॥22॥
અથે-હે દેવ નારદ મારાધો રૂપને ગુણે અધીક છે માટે તાર-
દતે ન વર્તાં મતે વરે તેમ કરૈ! રેર
સવરિષ્યાસેજાનનમોષ્વાપિજ્મોઞસા ॥
તદાવસમવેત્શ્છાઘામમાનરામદીતજે ॥ ૨૨ ॥
અથે-ના૨૬ મુની માર્‌ કરતાં તેજે કરી મોટા છે માટે નીશ્વય
તેતે વર્રો ત્યારે લોકમાં તેમની ક્રીર્તી થરો? ને મારી નીંદા થરી,૨૩
ચથાતવાનસંવર્વેસમારેવવર્ષાયવાં ॥
તહામાંદળલેનુનંયટાપર્યાંતવાનસ ॥ ૨ ॥
અર્ય-હે દેવ સ્સપ'વરમાં આવેલા નારદને એ કન્યા વાતર રૂપે
જુખએે ત્યારે મને બે કન્યા વરે. ૨૪

અુસોવાગરષિજેશઃ સવેમેવંમાવિષ્યતિ |
સાર્વાનરાજારોણિષ્યતિણુજક્ષણા ॥ ૨૧ ॥
અર્યે-ર્શીકેસ ભમલાન ગંગીરાનુ' વચન સાંભળી કહેવા લાગ્યા
૩ મુલક્દણા કન્યા નાસ્ને ભાંદરા સરખા દેખરી? રષ
મઇલિત્રચચાજામથદમાવીતરમાવિષ્યસિ ॥
[સ્મતોતઃપમઇન્સેશવાફજેરસૂરતર ॥ ૨૬ ॥
ગધે-હે વીપ્ર તમારી ઈચ્છા પ્રમાણે નએ જેમ થવાનુ હરો તેમ
થરી એમ ડહી કલસ માંડતાર કેસવ ભગવાન જોતાના અતઃ પુ-
રમાં પધાશશા* ફ્હૃ

ઓરિરાપિત્રતમેનેાર્થવગ્મનસેસ્તિસ ॥
જેશોમોવારુરપવોથવાસેમોપ્તેગનત ॥ ૨૭ ॥

(૪૪)

અવે-અ'ગીરા મુનીપણ પોતાના મનમાં ઇચ્છેલે. મતોરથ સીદ્ધ
થયો એમ માન્યુ' કેમકે વીસ્નુ'ની માયા ધણી ગ્હોકીડ છે કે જે-
શે કરી આખુ' જગત સે!હ પાપ્રેઠ્ન' છેઃ ૨૭
સમટૂથોવિપિછુતોયયાસંમોિસાવમી ॥
તશ્ાટ્રેદુસમાંમન્યોવિષ્નોમાયાંમટાસ્મત॥ ૨૮ ॥
ગઅરચૈ-જે ભગવાનની માથાથી જગતને પુજ્ય અને બ્રહ્માના
પુત્ર નાર્દ્તે ગંગીર પણુ મોહ પામ્યા, માટે મહાતમા વીસ્નુ'ની
માયા ધણી દૂઃસહ છે એમ માનુછુ'* ૨૮ ી
ત્રભજ્નાયશેતામવાતમવપતિણુમાગિતારયસાણોજેમનિવર
તવાજોપિતપસા વિષે! પત્રોવાદા ટરિપર૫હ મેવા મમ લેસર :
વોન્યોઝિતુંમવતિણમોવેગ્યગતનીં । ॥ ૨૨ ॥
અર્ય-જેને ભગવાન પ્રેસભ્ન છે તે આ જગતથી મુકાયલો
છેઃ જગત માત્રને વીસે ૦યાપી રહેલી ભગવાનની માયાને જત-
વાતે ખોજા સાધનોથી ભગવાનની ભકિત વગર્‌ કોણ સમર્ય છે? ર૯
| ॥ શૂતિશ્રીવાયપુરાળેમાસ્તોસ્પત્તાસપૂમોડપ્યાય ॥ ૭ ॥
ઈતી *ા વાચું પુર્‌ાણે મારૂતો તપતો ગુજેર્‌ ભાષાયાં ૭ અધ્યાય.

અપ્યાય ૮ મો.

શતરપય--સતોથરીવોસવતિઃસયવરવસેલટા ॥
સમાઇવયાતિવિત્રયોતારટામિરતાયમી ॥ 9 ॥
સૂત ડેહે છે. અધે-ત્યાર્‌ પછી અ'બરોસ નામે રાજા સ્વય'વરમાં
બ્હ્મણમાં ઉત્તમ એવા* નારદ ને અગીરાતે બેડલાવ્યા? ૧
હેવાન્યુનીન્વસુષ્યાંશ્સમાદનવસમૂષતિઃ ॥
રયર રિટ્રિણાર્યનારટમિરશોઃશુમે * 1 ૨ ॥
અધે-અબરીરા રાજએ દેવ યુની મનુસ્મોતે સ્વમ'વર્‌ જેવા
માટે ને નારદ તથા અ'મીરાતેઃ ષણ જોવા માટે બો લારુાક ૨

સમાતમ્યુજરાસરેટ્માશત્રયરેશગાર ॥:- -
કશાવિષ્તુમેઈઃ ણે મંદ્રઃસજેક્ફેકેસઃ . ॥-૨ ॥
ગરી-તે વખત ઇ'દ્રાદી સર્વે દેવો અક વીસ્નુ' મહોફેવ અસે.
સર્વે મહ સહીત સૂર્ય તે ચ'દ્ર પણ આવ્યા, ડે

(૪૫)

રાત્તાનોસનપત્રાયરાનપસન્થોસિમાંત્રિતાઃ |
સપાઝ"યુઃણુમનલોટાસટાસીરસ્વિયાડ ॥ 2 ॥
ગઅધે-તીમ'ભણ કરેલા રાજાઓ ને રાજ પુત્રે! રાજ સ્રીએ «યાં
આવીએ. દાસ દાસીઓ સહીત રેવ લે પણ ત્યાં આવ્યા? ૪
સિટગારળમપવોમ્યસરલસપશમાઃ ॥
પિશાચોરમનામાશ્રલમાતઞગ્માનમતિસાઃ 1 ૧ ॥
ગચૈ- સૌદ્ધ ચારણ ગ'ધર્વ, યક્ષ, શાક્ષસ, પભગ, પીસાચ, ઊરગ,
માગ, એ સર્વે રાજાના આમ'ત્રણથી «યાં આવ્યાઃ પ

હ્ચ્યાસઃળસંવારિસિદાસનઇતેર્છિતાઃ ॥
સવેએેલેલમાગપ્વેસ્તુેભાનરોપમાઃ 1૬1
અર્થ--સર્વે લોકે સભાની મધ્યે સુ'દર પાથરણાં અને સીંહા-
સન ઉપર ખેસી જેમ વૈશ્વાનર અગ્નીની માકૂક શે।!ભવા લાગ્યા ૬
શુજશ્ષળાસસિયવાજ્ઞાતામૂષળમૂષિતા ॥
મામમસ્લમામપ્યેમતિતામાપિમોરિની 1॥ ૭ |
અર્ય-- સુલક્ષણા પણ સ્તાનકર્‌ી સુ'દર્‌ નવાં વગ્રને અલકાર
ષેહેરી પોતાનો સખીઓ સહીત મોટા ચુતીને 'મવને પણ મોહ ક-
રેતી હોય તેવી રીતે (યાં આવી. ૭
તાંશ્ળનૃપ્રાંવાંવશ્મારસપન્તિતાં
વિજોવયયપુદુઃસતેટેવાઃશવરોમમઃ ॥ ૮ ॥
ગમયૈ-- પગમાં ઝાંઝર જેણે પેહરેલાં તે વરમાળા હાથમાં લો-
ઘલી એવી એ કન્યાને જેઈઇદ્રાદીક સર્વે દેવતાએ પહ પામ્યા,

તત્રામ૪ન્મદાતેગાનારોવિ્યટૂરનઃ ॥
યુષ્ળંશરણાવજોજાનાંતેગણામાસ્કરોપમઃ ॥૨॥
અે-તે જગૂમમાં દીબ્ય જેનુ દરીતછે ને સુર્યના સરખી કાંત્તી-
વાળાને પોતાના તેજે કરી સર્વના રૂપને તોર્સ્કાર કરતા એવા
નારેરમુની પણ ત્યાં ગઆાબ્યા? €
ઝામિરાવિત્તથામૂતઃસવોમરળમૃષિત ॥
સમાગમામસેજાંત્રમશાજારરમપાં ॥ ૨૦ ॥
ગર્વેન્ગ્યારદની માફક ગીરા રૂષિ માણ સરવ ' આભરણે સુ-
રેશ્ીત થઈ પોતાની ડં કાંત્તીન હાંડતદ ધડા
ભાં આતયા) ૨૦

( ૪૬)

તાયુમોયરયોશોન્વેર્ન્યાસરળસરૃતે ॥'
વેળ્તિતોવિરઝુઃ સસયેઅંદ્રવિવાષરે ॥ ૬૬ ॥
અરચૈ- દીગ્ય' સુદર પાથર્ણામાં :ખેડેલા તે. નાક્દને' 'અ'ગીરા
જેમ આકારામાં સૂર્ય ને ચ'દ્રની માકક રી।ભાવવાઃલાગ્યા. ૧૨
વિજોવ્યસવેટેવાધ્યાઃત”રમચાછાફિનિપ્રમાઃ
“પો સ૧રર્વરંદૃછણા ષિશ્ેષોનાનયોખ્માંપ ॥ ૨૨ ॥
અધ-તારદ તે અ'ગીસના તેજથી «કયલા સથ્વે દેવાદી લેકે
પરેસ્પર હવ પામી ડહેવા' લાગ્યા કૅ આ નારદ ને અ'ગીરમાં ફ'ઈ
પણ વીરીષ નથી, ૧૨
થવ રિપ્યાતિણુમળાસવેજછોવમનોદસ ॥
ળ્તામ્યાંતપાનોનાસિતાનવાનટ્રશીવષઃ॥ ૨૬ ॥
અવૈ--સર્વ લૈકના મતતે હરનારીને રૂડા ભાગ્યવાળી આ 5-
ન્યા કોને વરસેક આ તાર્દને અ'ગીરા સમાન ખીજે "89 વર્‌ તથી
નેઆ સુલક્ષણા સરખી કન્યા પણ નથી# ૧૩
ઇવ તનેજોજટટટાથીમનોરમા ॥
ઇતીવરમદામામેતરમલમુયામતો' ॥
યામ્યાંસમાનોજોજશઅમૂતોનમાવિષ્યતિ॥૨૨॥
અવ--એ પ્રમાણે લોકો વાત કરેછે તે વખત ધણી મતેર્મનેઃ
થગ્ડી દાસી સુલક્ષણાને કહેછે હૈ મોટા ભાગ્યવાળી આ બે વર્‌
તારે માટે ગબવેલા છે ને આ ખે' બજકાબરે કોઈ થયો નથી તે થુ-
શે પણ નહીં, ૨૪
સશાહેમેફળજુમેતવમાગ્યાસ્તમાનતી |
ત્રશળોમાનશૌવુત્રીશેવરનવશાગસતો ॥ ૨૨ ॥
અવૈ-'હૈ રૂડા ભાગ્યવાળી કન્યા તાશ ભગ થડી આવેલા
અહમાના માતસીડ પૂત્ર દેવ ને દાતવે પૂઝેલા અ અંગીરા ને નારદ
છે, તેમાંથી એડને વગ્ક ૧૫
સપસાષિય્વમાશતજઝેનાપિખનેનવ- ા
સેસાદશૌવરૌતસ્વિત્રિયુજોજેજવિશતે ॥ ૨૬ ॥
તપ, વીઘા, કાંસી, કુળ, .ગભત્તે ડાપણે કરી યુકત એવા આ ખે
છે. માટેહે રૂડા ગુણ્વાળી ફન્યકત્રણ લોકમાં, ગતે બીજો વરેતથી.ર૬

(૪૭)

જિવિજોજ્યસેવારેવરમરગણોમન ॥
વર્ચંતાવયપાઃ સર્ષેટ્યોરેશંમનોરમં 1૨૭
અર્વ- હે બાળા તુ' શુ' જીએછે આ બેમાંથી મતતે આન૬
ગઆપતનાઢ તે યુસોભોત એકને સર્વે દેવો દેખતાં તું વર્‌. ૨૭
દૂયોમેય્વેસયાયેવેઇલઃસરષેલત્તોમનઃ ॥
ભજાપ્યતેનરરેમૈઃષિશાચોરમરસશૈ ॥.૨૮ ॥
અધે--આ બેમાંથી જે એકને તુ વરીસ તેની દેવ મનુરા પી-
શાચ ઉર્ગ અને મક્ષસ સર્વ વખાણુ કરરી. ૨૮
ણ્તંવટમાંવદુશોનઇળોતયટાયરર ળા
રાગઝાળોવાપણુમમેવસંવરયશોમનેં ॥3૨॥
અચૈ--આવા રીત ધણીવાર દાસીએ કહ્યું તોપણ વરને ન વરી
«યારે રાજા કહેછે હે રૂડા ભાગ્યવાળાં કન્યા કોર વરને વર? ૬૯
ફત્યસતાવયરાવાળાનરળોતિયવાવરં ॥
વિષળવરટનામૂસાસ્છિતાહ્વધરતછે ॥ ૨૦ |
અર્વે--એ પ્રમાણે રાજાએ કહુયુ' તોપણ વરને ન વરતાં ખેદ
પામેલા મોહાથાં નીચું જેઈ ઉભી રહો. ૨
રવિ: [તૃતાંદઇવારાનાસ્જોત્રનિટ્િં ॥
વામનરળષેટુછેનામ્યામન્યોવસવસ ॥ ૨૬ ॥
અર્યે--તીચે મોહે ઉભેલો કન્યાને જોઈ ધણો રે।૨ પામી રાજા
ખોડપો હે દુષ્ઠકયમ વરતી નથ. આ ખોથી બોજો શ્રેષ્ટ વર નથી?ર૨
અસાર ટિવચનેષાત્રિવળેતરાાનેઃ ॥
રાગાટટ્રાવિમાંજશાટ્રાનરયરિમિતા ॥ ૨2 |
અયે--રાજાનુ' વચત સાંભળા કન્યાએ ધીમેથા ધાત્રોના કા-
તમાં કહયું ક અગીવેકી આવા નરને મારા પીતા મતે કચેમ આપેછે. ૨૨
ણ્યોસ્તિવાનરવસેખન્ઝજોરિિવરોવર ॥
ચંરૃળૉમટ્યાોર્વરાગાસ્શતુશાંત્્તં 1૨૧
અયૈ-એક મોટા વાતરછે ને બજે શેછી છેદ માટે એ ખે-
માંથી જાજા 'કેહે તેને હું વરૂક ૨ડે

મર્શુષિમાનરિસમંત્માશર્યગશચ્ચશે ॥ ૦ ॥

( ૪૮ )

અર્યે--માને આપ જેને આપે તેજ કષ્ટ વર્‌ માનવે? ર્‌ીંછડી
8 વાનરીનું રૂપ લેવા હુ' સમરથ નથી, ૨૪
વાનરળાંમનુષ્યાળાસંવંષોનમયા મતઃ
વ જાર્રાતિમાતાતોવાનસયાંવવવતઃ॥ ૨૦૧ ॥
અથુ--વાનર ને માણસોને સબધ મેં કોઈ દીવસ સાંભલ્યો
નથી? માટે અવવેક્ી વાનરેને મારા બાપ કયમ ગવા ઈચ્ડેછે, રપ
શુતતસાસ્તુવચતંધાત્રવિશયસંયુતા ॥
પજછમલામૃપાનંજામતાશ્રવનાંથજગઝ ॥ ૨૬ ॥
અધે--એ કન્યાનું વચન સાંભણી આશ્ચર્ય યુકત ધાત્રો રાજ
પાસે જઈ રાજાના કાનમાં મોં લગાવીં પુછવા લાગો, ૨૬
વિજ્ાતિસ્ટ્યતેરાગઞનવાર૧1યાનરુપનં ॥
ટાવુમદોસરાતસ્ેદ્રાસચટ્યધ્યાવિણ્મ્યતા॥ ૨૭ ॥
અધે--હે રાળ આમાં કઈ વૌકાર જણાયછે બાળકીને! દોષ
નથી, માટે 5૪ ખુદ્ટિ વડે વીચાર કરી આપવા ચોગ્ય છે. ર૭
વિગાસ્યતિમૃપાજેત્રસાત્રોવાગસસરં ॥
તરૃળોતિયરાવાણાજયમાવારતાયમીં ॥ ૨૮ ॥
અયૈ- રાજ વીચાર્‌ કરવા લાગ્યો તે સમય બ્રહમા કહેછે?
જ્યારે આ ફુન્યા એમને વરેતો તથા તે! કયમ બોલાવ્યા, ૨૮
અનચોટ્ષળજિટ્ટ્રઇવરતપત્િયા ॥
સાવિમેષિયદીપાજન્રલળોસ્તાવેલાનછાત્‌॥ ૨૨ ॥
અયૈ--એમનેો કંઈ દૌરા કન્યાના જેવામાં હોયતો કહે. હે,
પથ્વીપતી રાજા કેપ પામેલા બ્રાહ્મણ રૂપી અગ્તાયી તુ ભય પાઃ*
મતો નથી. ૨૯ ન હ
ત્રભળોવાવયમાવખ્યેરાઞાતોવાવજપતઃ ॥
ચર્ટ્પિરુતંતતવિર્નસસાવતોયર ૦ ॥ ૨૦ ॥
અશૈ--બ્રજ્માનુ વચન સાભળી "કાપ પામેલો રાજા કહેછે, મે' જે
ડેઈ દાન,તપને હોમ કવો હોયને વીસ્નુ'ની રોવા કરી હેય, 3૩૩

તરામવતુતશસ્યોયોચપરયતિવેણુના
જવપુત્રોયદાસ્માનોકેવાનામપશમંતો ॥ ૧? ॥
અર્વૈ-ન્તોતુલ્ષ એવા શ નારદ ને અંગીરાને આ ડન્યા
રપ ઉ તખાક પુગ દેવને પણ માતવા જોમ્ય મહાતમા છે. ૩૨

( ૪૬)

ર્સ્યઝવાતિમૂવાજેસ્લવાન્સસતમી |!
નાતીસવેશમાગેુનારસીશેર્તાવમો ॥ ૧૨
અર્ય-એ પ્રમાણે ૨% બોલ્યો તે વખત નારદને અંગીરા
સરય સમાજમાં રીંછ તે વાનર સરખા દેખાવા લાગ્યામ ટર્‌
જ્ઞતૌમર્જૂજ૪વમૌીચરાસૌત્રસળઃ ણુતી
સવેવિષળવ#નાવમૃયઃ છુસ્માતવાઃ ॥ ૨ ॥
અધ--જ્યારે ખ્હ્માતા પુબ અગીરા ને નારદ રીંછ ને વાતર
રૂપે દેખાવા લાગ્યા ત્યારે દેવને મનુસ્યો। ખેદ યુકત મુખવાળા થયાડડે
દ મરાપરછાવંદ્ેરફેમરાતવાઃ
રાત્ાઝટમતિમૃયાત્‌વન્યાંદરલુસકષસઃ ॥ ક ॥
અરય--મહા તપસ્કી અગરારૂષિ ફાંધ પાંમી રાજને મોટા
શાપ આપ્યો કૅ આ રાજા જડ બુધ્ધીવાળો થાઓને કન્યાને રાક્ષસ
હરણ કરે? ૩૪
ટસશાપેતટાજોજેટાટાજારોયદાનમૂત ॥
વિષળવટ્નાસર્વેવમૂવુઃછુ(પાનવઃ ॥ 3૧ ॥
અયૈ--શ્રાપ દેવા વખતે લોકમાં મોટો હાહાકાર થયો અને
સર્વ દેવને મનુષ્યો ખેદ યુકત મનવાળા થય, ડય
નતવાવમુવયહિતોદિનસેનણુરવરોપરકટુઃ જુમરાં ||
કુમણસળાપાટ્લ્સોદ્મશેશરનનિશમ્યવચનાત્‌રિયનેઃ ।૧૬॥
તે વખત કાંઇપણ હરો નહીં પામતાં મનુસ્ય દેવ સર્વે સ્રીઓઆ
અત્યત રડવા લાગી. સુનીના શ્રાપથી રાક્ષસ હરણ કરરી તે સાંભ-
ળી મસુલક્ષણા પણ ધઝુ' રડવા લાગી. ૩૬ *
ઝવસિર્ગનામમનસાવચસામારળંદરથેશરમંમનનાં. |
સગનારજોપિવનલાચદરમળમતોદરિળમપય૧રઃ ॥ 3૭ ॥
અર્ય--રાજાપણ મતને વચને કરી ભગવાનના ચરણાર્વી દને
સરણે થયા ગને તાર્દરૂરા પણ મતે કરી 'મહાદેવતે શગ્ણે ગયાર
અને અગીર્‌ા મતે કરી કહને સરણે ગયા? ૩૭ .
સવનરિનીગમપતેમ્રીપોશારળગમામમનલાવચ ભ
ફરળંમમેવયારિરશયરળકરોસિચન્મરળમેવતરા૨૮॥
ગઉ-રાજકન્ય-સુલક્ષણા છ ગત માત્રના મલો એવા' ભગવા-

( ૫૦ )

નતાં પટરાણી લષ્ષ્મીજને'કારશે મત અને વચને કરી ગઇ, ને “કૅ
હે માતા રાક્ષસના હરણ કરવાથી મમ્ણ થાય તે શ્રેણ છે. ૩૮

॥ રાતિચીયાય૬રાળેમાસ્તોશતોડઇમોડથ્યાયઃ ॥ ૮ ॥

જતી શ્રી વાયુ પુરાણે મારૂતાસત્તા ગુજેર્‌ ભાષાયાંટ ૮ અધ્યાય.

, અધ્યાય ૨ મો-
શતઝવાવ--શુસાશાપંગમશાયોમતતનાંમત્વઇજડ ॥
સ્ટ્રતમિવેદષ્િળંગોવાપમધૂશૂર્નઃ ॥ ॥૨॥
અર્ય--સૂત કહેછે ભકત જેને વહાલા છે એવા અને જગતતા
સ્વામો એવા ભગવાન પોતાના ભકતને થએલ શ્રાપ સાંભળી પાસે
કહેલા રૂદ્ર ને બ્રહ્માને કેહેવા લાગ્યા. ૨
ર18 શાપંજાફિપ્યામિનારામિરેમોર્યુવાં ॥
શાપંઝદળતટવાનાંજાર્યાથદ્િમમાશવયા 1૨ ॥
અર્ધૈ- મધુનામા દૈત્યતે માર્નાર્‌ ભગવાન કહેછે રાજાના શ્રા-
પને હું લઇશ ને તમે ગીરનો ને નાર્દતો શ્રાપ મારી આર્ાથી
દેવના કામ માટે ચહુણ કર્‌. ૨ *.
₹શગ્રીયોમદ્ઞયાદુઃવોજસ્સઃ શાનગોયછી ॥
મવિષ્યતિટુરાધપારેવરાનવર્વયવ: ॥૨॥
અય- દશ માથાંવાળા મોઢા હાથવાળા મહાબળવાન પુલસ્ત
રૂષિનોા પુત્ર પોતાના નાનાભાઈએ સહીત દેવદાતવતે ફાંટા રૂપી ધ-
છા દધિષે એ થસે. 3 .' ન
'પીરચિષ્યાતિજોવાણીન્વરરાનેનર1પ૧ત॥
સાનુપાન્વાનસન્ચવમનભવનર્ષ્વુતે 1% ॥
ગ્મરધ--વરદાને કરી ગર્વીષ થએલે રાવણ ત્રણ લોકમાં મનુસ્ય
વાનર ત્રમુ લોકને પોડસે. ' _ પ
મક્ષમતાનર્તાન્મતાયમમાયાવિમોરિલઃ ॥
“લશ્ાત્તશવષાર્ષફ્િમાવિષ્યામિણુરસર્મ ॥ ૧ ॥
અર્ડ--મારી માયાએ કરી સાહ પામેલો રાવણ ભક્ષ ભુત એ-
લા વાનકે્‌ તે મનુસ્યુતે પીડરી ત્યારે એના વધને અર્થે દેવો સહાત
હું' પ્રગટ થઈરા ૫
ી

ટ્વાનાંજાયસિયર્ષવાનુપસ્પાદ્રિયઃ ।
“જુણેરશુથાવેસિનાશ્ાર્શરયાસમેગ; :- 1૬

( ૫૨)

મરપે--દેવ કાર્યની સીષ્ધોને અર્ચે મનુશનુ' કૂપ લઈ ૨ધુના ફૂ-
ળમાં દસર્થૅનોા પુત્ર રામ એ પ્રકારે તામથી હુ' પ્રગટ થઈરા, $
જાંઝનીમોતમસુલામાયઃશાવાતમપિષ્યિ ॥
વાનરીણોવામેસ્વાતાશવેજાવેજ્ુંશરી ॥૭॥
અર્યૈ--સવૈ લોકમાં ધણી સુદર ગાતમની પુત્રી અંજની નામે
માના શ્રાપથી લેકમાં પ્રસીધ્ધ એવી વાનરી થરે, ૭
તશોરસ્મવાનઞન્મરરીવ્વતિમયાજયા ॥
ફરૂમામિતિાનિણ્યાતોમાસસિમૈમવઝમઃ ॥૮॥
« ગર્યૈ--તે મ'જનીના ઉદરમાં મામી ગ્મજ્ઞાથી તમે જન્મ ચહુ-
ણ કરર, તે વાયુને! પુત્ર મને ઘણે વહાલે હનુમાન એપ્રકારે પ્ર-

અ્યાત થરી ૮
સિમલા |
શત્રતેજોવયમસરદણ્વામસોરમન્તાથિત્‌ ॥ ૨ ॥
અધૈ- ત્રણુ લોકમાં વીૌખ્યાત દેવતી માતા અદોતી ત્રણ લોકતે।
ગોાજા ૪દ્દને જેઇ પોતાના સ્વામીને કહેછે. ૯
મમપુત્રોનમજ્ેણોઝમજેણાજતાસ્મ્યદં ॥
સસાસ્તમેવમદમફાદન્યાંમાત્રનણુટત ॥ 9૦ ॥
અર્થ- હૈ રૂડા વ્રતવાળા સ્વામી જગતમાં શ્રેષ્ટ એવો મારે
પુત્ર થચો.. તેણે કરાં હુ પણ જગત શ્રેણ થઈ માહે તમે માફ ધરમાં-
આછ જી પ્રત્યે ન જાએ।. ૧૦
મત્સમાનાવ૧ર૨1િડ્ાયાતરમદામતે ॥
ચશાઃજસિસયુત્પજઃુરસગોમયત્ણુતઃ ॥ ૨૬ ॥
અવૈ- મહા બુષ્ધા મારા સરખી બોછ સ્રા તમારે નથી. ક
૩ જેતી કુખથી ઉત્પન્ન થએલો દેવતા રાજા ઇર તમારે પુત્ર છે.૨૨

સશપિસસમાવેનમવાનજેણોગમવયે ॥
માનમેતિશુરાતસમાલસપેયોમણા$ ॥ ૨૨ ॥

ગધી- 9'દ્રના પીતા માટે તમે પણ્‌ ત્રણ લોકમાં શ્રકછે? સધળા
રવતાએતે સમર્વિએ પણુ તમતે ધણા માતસે? ૧

મમપુલયમારેતવપ્મા નિરજ ॥
રત્યુમસામરરેનિકંશ્સરેશેશામેરિમાળ ॥ ર૧ ॥

( પેરે )

ગ્મપૈ-- મારા પુભના મહિમાએ કરી મારા ધરમાં તમે રહે
આમ કહિ પવીત્ર હાસ્યવાળી દેવ માતા અદોતીએ પોતાતા સ્વા-
ભિનું વઅ ઝાલ્યુ'' ૧૩
તાગોવતસમનીઃપિત્રાટ્ગાયરામમ યો
ટસેળવિનયં્તસાતફેવોસ્ોસ્મિણુવતે ॥ ૨૪ ॥
ગઅધે--. હે રૂડા વ્રતવાળી સત્રો દક્ષ પ્રજાષતી એવા તારા
પીતાએ નમૃતાથી જયારે મને શાષી ત્યારે મતે આમ કહેલુ છે. ૨૪
સર્રાસમસેવત્તેવ્યાસવાષિટ્સ્મમાજ્ષયા ॥
થસ્માયણામ્યદંગાનનમાથા સર્વામમષિયઃ॥૧૦॥
અરયે--હે વિદ્વન મારી આજ્ઞાથી મારી આવેલી કન્યાઓને
વીરી સમાન દ્રવીથી તમારે વતૈવુ' એમ કહેલુ' છે માટે માર્‌ બ-
ધોએ સમાન છે માટે હ' કોને ત્યાગ કરૂ જપ

રટ્રાદ્યમાચોયોમોશાદ્િવિમસેદિવર્તતે ॥
નતલવેવારદળતિદ્બ્યવ્યૉપતુગેળાઃ ॥ 9૬ ॥
અયૈ--જે પુરૂષ સ્રોઆને પરણી અજ્ઞાનથી વીષમ પણે વર્‌.”
તતો તેનું દેવતા અને પૌત્રી લોક હુવ્યને કવ્યે લૈતા નથી? ૨૬
માઝમ, લર્વાદિમેમતા |
સેવાત્રદઃતર્વ્ેવ્યઃ યયાવ્યેયયાચાસતે ॥ ૬૭ ॥ ક
અથૈ- હૈ પવિત્ર વાડો મારે સધળી સરખો છે ને સવને
વોરી હું સમાન પણે તરતિરા, હાલ તારે આગ્રહ કરવો નહો. ૧૭
મુગમ્ેમપિષ્વામિવિસાયાષેરનેઇથા ॥
₹્ઝજ્ઞાતા[સલાવાછાયાગતોસમતયાષના૨૮॥
અથે--હૈ કકયાણરૂપ સ્ત્રી મતે છોડ હું દિતીની પાસે વીષયતી

ઇચ્છા મે જઇશ. કારણ તે સ્રી ર્તુસ્નાત થએલી છે તેણે મારી
ઘણાં પ્રાધતા કરીછે. ૧૮

સ્તત્ાતાતવોમાયશિસિષધોનોપમજતિ ॥
[લમવશપાપમાઇમેનીવળઃ ॥ ૨૨ ॥

અધૈ- ર્તુસ્નાત એવો આને જે પૂર્ષ પાસે ન જાયતો તેને
ગભેહુત્યાનુ' ષાષ લાગે છે એમ પ'ડિતો કહેછે, ૧૯

તસ્લાન્મુંગવિશાજાિસ્લજનાયયાચિયઃ |

શિશાયારપિશેષેળવમાશનોદેવજીુમા | ૨૦ ॥

”

( પ૩ )

અવેન્્હિ વીસાળ નેત્રવાળી ઓ મતે શુકીદે. ર્તુ “દામ માટે
શ્રોધૈતા કરેલો હુ દીતીની પાકે ઘણુ' કરી જઈશ, કારણ મેમ
ધણી વહાલો છે, ૨૦
ઝસાયતેસ્તવચર્મામમંણમજ રશ ॥
શરિયાવસતંવાજાસ્ઝસામમેળમ્થણા ॥ 2૧ ॥
ગમર્થ- મુતોનુ' વચન સાંભળી ગ્ભદીતોએ ધણી હુઠ કરી પોટા
શભિમાનથી રૂરાનુ વસ્ર ઝાલી ઉંશી રહીમ ૨૨
'સટાલ્છોયુનિઃજોપાતઇવાગટુસમદાં ॥
સર્રમવર્‌ેકેમમતકસટીતી 1૨૨
અર્ય- ફ્રાધ પામેલા મુનિ દ્રાશ્રહે આને કૉપથી “કહેવા લા-
ગ્યા હૈ દુષખુટ્ટિવાળો વસ્તિ મારા સત્યનું "(ડત ડપેછે માટે ર્રીં-
છડો થા? રર
યજેવ્યાજલ્જરુક્તશાજેવમરાઝસ ॥
જત્પવેતેમરાસ્માતોમમામરવત ઇઝી ॥ ૨૨ ॥
ગમપૈ--ણુ દુ્ઠ જેની તું અરર કરેછે તેને મારા વોશેથી મહુા-
શમા એવા દેત્યાો ઉસન્ન થશે, ૨૩
વયગ્રાત્‌5ુરાપોલ્લાજીવ્યમ્‌રનલથં ॥
શરીવ્યતોમદાનિયો્ત્રસનતમગિતો ॥ ૨૪ ॥
અરવેૈ-તતારા પૂત પાસેથી ત્રણ લોકનુ' રાજ લ્રઇ લઈ પોતે
શહુણ કરસે અને માસ વીર્ષેષી ઉત્ટેન્વ થેએલભા દેત્યો દેવને દા-
નવથી પૂજળરીમ ૨૪

ગતાશાપેધનેસસત્રતાસાપાય્યો'પતતૂ |
કમલ વિટ્શરયાયાષિવંવન્મચાધુની ॥ ૨૧ ॥
આર્ય-તેવ્કસ્યપ સુનીનોા શ્રાપ સાંભળી ત્રાસ પામેલા જાદી-
તૌ સુનોના પગમાં માથું ચુકી કહેછે મે, જે, તમને કહયુ તે ગઅ-
જ્ષાનથો કહયુ', હે વિદ્વન મામ અપરાધેતે કમા કર રપ
વ્યમવામિમણ્છુશમિરિટુર્મેશશશ્રયા ॥
ચયાનવપસેશાવ્શયાપિટ્તવિષિયયાં ॥ ૨૧ ॥
અર્થ-નદ્દે સ્વામિ પર્વતમાં રેહેનારી રીંછડી હુ ૩મ શાઉ'
કેમ મારે શ્રાપ શાંત્તી થાય એ પ્રમાશે તમે કરે! ૨૬

( ૫૪ )-

ત્રપાંજવાફાત્રારત્રશળાઃ%૨ળાજ રઃ વ:
ટૂત્યવસાપ૨૬ટજાપાટયોપતિતાષિરં ॥૨૭॥
ભશે--હે મોટી ખુધાવાળા સ્વામી મારા ઉપર “જુપા કરે! “મ
“ક ધાહાણે ધણા દયટવાન હોય છે એમ: કહી સુનીતા. પગમાં. માકુ'
મુકી ધણીવાર સુધો રડવા લાગી, ર૭
સ્સિવાંવારયરેદગા્ર્‌ં સિંત્રરરતમાં 1:
કોવાસ્તુલ્સ/ધાતારફેવવચાથીસિટ્ટે ॥. ૨૮
ભાચે- પોતાના પગમાં પડેલી સ્રીએના મધે ઉત્તમ . રેવ
માતા સુ ન રેવ કાયની સૌધો. માટેઃધાતા.બહાતી સ્તુતિ

કરી કેહ છેડ
વાપ્તસેસપવનર્વપિકા માપે ॥'
* જુત્રોવિતવરેવેદ્રોમવિપ્યાતિજતઃ ધનઃ ॥:2૨૨ ॥
અલૈનહે સરો પુર્વે તાર પીતાએ.નીમાણ કરેલા, રૂપને તુ' પાન
મોશ અતે તારે પુત્ર પણ દેવને! રોજા વારવાર થરો, ર૯
રૃત્યવતાવ ૨૫૫ શીપ્રરિયામવનમોચિવાન ॥ '
મરજસતાધનાઝાતાપરેદ્રાચજપરવેસે ॥ ૨૦ ॥'
ગર્ધન્-એમ કહાં ડસ્યપ ર્ષી તત્કાળ દીતીના ધર પ્રત્ચે ગયાઃ.
અદીતી દેવની મા રીંછ થં મણેશ્દાથળ પર્વતમાં જઇ રહીં, ૩૦

જત્રમામર્સંશાવાટુસપષોટમોચય ય
સૂપ્યો'મર્વાગખેશીપ્રહેવવનયોર્યસિક્વે ॥ ૨ ॥:
અર્ય-હે બ્રહ્મા અગોરં નામના તમારા પુત્રને દુસહુ એવા
શ્રાપથી તમે મુકવો ને દેવતા કામતી સીધીને' અર્યેઃ તમે. રીંછ:
રૂપ પાએ ૩૨
જર૫પત્વમરૃરપાત્મોચ્યસાંરેવમાતર ॥
જદ્મીગુરષળાશાચંઝશિષ્યતિટુરાસફ ॥ ૧૨ ॥'
અધે--કસ્વપતા મોટા શ્રાપર્થ દેવની માને મુકાવો અતે લ-
કમી સુલદ્તણાના દુશસદ શ્રાયને ગ્રહણ કરશે, ૩ર
માનમવેમદ્‌ “- ॥.'
મર્મર ॥.3%.॥
ન દેહ લઈ મારી- આજ્ઞાથી વસ્સ દહાડા સુધી.
સુસક્ષણા રેહેરો, ફઝ

( પૃષ )

વૌજસ્સશવપંવાવત્જારિષ્યામતવાજયા ॥
તાવત્વાજમાવિષ્યાતેગટવજ્િર્ફૃસટા ॥ ઉ ॥
અધે-જ્યાંસૂધી વોલસ્ત ( રવણુનો ) વધ કરીરા ત્યાંસૂધા હ
પણ જડ ખુધી થળ રહીશ, ૩૪
ટ્સ્ઇસ્તાગઇટેશાયમવરીપશજેશ૧? ॥
તારરસતથાલ્ટોવેધાતાંમિત્તસથા ।* ૨૧ ॥
અદ-એમ કહાં અ'બરાંસ રાજાને શ્રાપ ભગવાને લીધોને
નારદને! શાપ રૂદ્રે ને અ'ગીર્‌ાનો શાપ ખાઉમાએ લીધેો* ૩૫
જટ્મીલુજક્ષળાશાપંગશટરમત્ત્વછજા ॥
સટીતાળળનામાછામાનયત્લાનવેશનં॥ ૧૬ ॥
અરૈ- ભકત જેને વહાલા છે એવાં લક્દ્મી છ સુલક્ષણુનો ૨11-
૫પ લઈ પોતાનો હાથે કસે ઝાલી પોતાની જગામાં લઈ ગયા, ૩૧
સલીસજીયાંચગેતાંતાજ્નાટ્વીઝજણસળાં ॥
ચલનેરેમનેછસ્મીવસમેરેતુજસણળા 1 ૧૭ |
અર્ય-સુલક્ષણાને પોતાતાં સર્ખારૂપ લક્ષ્મીજીએ કરી પોતાની
પાસે રાખ્યાં, જેને ધેર લક્્મી રહેછે તેને ધેર સુલક્ષણા પણ વા"
સ કરી રહે છેઃ 2૭
0.૧. નિ ૬
તેલર્નેર1૫૫સનપવાધતનવાઃતઝદ્ષુઃસમેલાછજાસેટ્રાયુ-
મોદ્રા્રફરસરીતાઃ ગતા તિય પ ગઞગ્યસેસાનદરિમેદાન
માનવસનવ ર! શાથ્રમાનેવમુસાન્યાતાસરવેમતષ્યાઃ સિગઞનિઞઝમ-
યનસ્તાતવાયાળુદૃાઃ ॥ ॥ ૨૮ ॥
અચે-ગઅખરોશ રાજા, નારદ, અગીરા, રાપ થકી મુકત થઈ
હરી પામી પોતાસા સ્થાનમાં ગયા. હુવે સમળા મુનીઓ પણ્‌ પો-
તાતા આશ્રમે ગયા. અને ઈ'દ્રાદીક્ર સર્વ દેવતાએ પણુ પ્રીતી ચુફત
થઈ રાજાએ સતકાર કરેલા પોતાના સ્વર્ગે લોકમાં ગયા. અને સ-
ધળા મનુસ્યો હરો પામી પોત પોતાતે પેર ગયા, ૩૮
॥ ર્‌સિશ્રીવાયુવરાળેમાસ્સોત્વસૌનવમોડ૬૧ય$ ॥ ૨ ॥

તિ શી વાચુ પુરાણે ઝુજેરે ભાષામાં હ ભષ્યાય

( ૫૬)
અધ્યાય ૬૦ યો.

શ્રુચાણવશવગનંસોનવયા9ની'૧ર? ॥
વપૃછયશયાવિણાઃ પતા સૂતંમદામધ ॥ ૨ ॥
સૂતનુ' વચન સાંભળી સૌનકાદી મુનીઓ ગશ્ચવે યુકત થઈ
ફરોથી મહા ખુધોવાન સુતને પૂછેછે- ૧

શૌનવ વ ન--સતબુતમદાપ/કજયયસયથાતથં ॥૨1॥ મૌત
મલલુતાજ્શાટઝનીછવાવેશ્રતા ॥ વાનરસજયળા
ાત્રણવંશણુમુટ્રવા ॥ ૨ ॥
અચે-સોનક કેહેછે.-મોટી ખુધીવાળા હે સૂત! હે સુત ! ગાત-
મની દીકરી લકમાં વીખ્યાત અ'જતો બ્રાહ્મણના વરમાં ઉત્પન્ત
થએલી વાનર યોાનિને ડયમ પામી,
માશતિઃ૧યમુસ્વમોસ્ટ્રાશ્યોજોજ વિત: ॥
ઇસૂયાનિતિયંત્રાફરવાનિશ્રમદાવક ॥%॥
અર્યે--લેકમાં વોખ્યાત રૂદ્રતા અંશથી હનુ'માન કયમ ઉત્પબે
થયા જેતે મહા બળવાન ત્થા રામના મિત્ર કહેછે. ૪
તસોર કાકડા] ॥
ચાનર્યામાસ્ત'૧સ્ાદુસ્વસિર્મવછુમાં ॥ ૧ ॥

હૈ વિચક્ષણ તેની ઉત્યત્તિ વિરીરા કરી કહેઃ. શુભ એવી હનુ-
માનનો ઉત્પતી વાનર જાતીમાં કેમ થઈ. પ

શ્તામુનિનાવચનરોમરષેળનંટત ॥
શોવાપમળતોવાીશ્રુયતાવિમજાંજયાં ॥1૬॥
અયૈ--મુનીનુ' વચત સાંભળો રોમ હર્ષેણુના પુત્રને વાણી નીચે
રાખનાર સુત પુરાણો નસ થઈ નિમેળ કથા કેહવા લાગ્યા? €

ઝિર્યામાતવીપુતીન ળો તિઝનાસ 1

ઉ (ન પ

નતાદ્રશત્રિજાજેયુશ્રેટાવા ષિટ્રાંમના ॥ ૭ ॥
અર્વૈ-ખ્ાજ્ઞાના મતથી થએલાં પુત્રી અડક્યા નામની ધણી
ગુણુવાન થઇ એનાં સરખા ત્રણ, લોકમાં “કાઈ ગ્ર સ્ત્રી નથી. ૭

. પિસ્પાસાનિપ્રાયાચનાંગિરેિધા ૮॥

( પહઠ્ઠ )

અવે--ટ્ૂપને ચુવાવસ્થાએ ચુકતને: મતને હરતાર્‌ીં તે કન્યાનેઃ
જેઈ વિસ્નુ' સહિત સધળા દીંગ પળો બ્રહ્મા પાસે. કત્યાની માગ”
ણાં કર્વા લાગ્યા, ૮
વિષિગવાપતન્યવોન્વરિકમ્યષરતઈઈં |
શીગ્રમાયાતિતેયાર્ગતશેવન્યાતરરીયત. ॥. ૨. ॥.
અધૈ--ઈ'ક્ષદાં સર્વ. દેવને બ્રહમા કહેછે જે' આ મેથ્વોની પ્રદ-
ક્ષિણ કરી મારી પાસે જલદી આતે તેતે- આ કન્યા આપવી# ૬૯.
જતાણુરમળાઃ સતેયાનાન્યાસ્સ સઃ ॥'
ચયુઃકત્રમયતરેવીધરંગેનવયમાતરં ॥ ૨૦ ॥,
અરવૈ-ઈડ્રાદી સરવ દેવો બ્રહ્માનું વચત સાંભળો પોતાના.
વાહુત ઉપર બેસૉ ત્ર બઊક્રનો માતા રૂપઃ પ્રષ્વિતી પ્રડ્હ્તિણા-
કરવા ચાજ્યા? ૨૦
મોતમોવિતદામયત્રભાખંસપયાગત ॥:
વાન્‍્યાંજમજમમોમામા્સ્યાંજોવલુટ્રી ॥ 9૧૫ ॥.
અર્ય- ગ્ાતમ રૂરો પણ બ્રજ્ઞા પાસે. આવા લોકમાં શ્રેષ્ટ
કમળ ગલે સરખો ક્રાંતીવાળી અહલ્યા નામતી. કન્યાની મા-
મણાં ડરવા લ ગઞ્યા#
વાચયાણર્ષજર્કમ્યષરતજ |.
સમામછાતિવેમેનતશેફેયાયુતાયવા ॥ ૨૨ ॥
ગવે- બકા કહેછે જે પ્રથમ પ્રથવી પ્રદક્ષિણા કર્‌ મારી
પાસે આવે તેને આ ફન્યા હું આપીરાર ૨૨
મૌતયોવિસમયળ્યવારિત્રાતુંથરત ॥
ચયાવપ્વતિવેમેનયન્યાવાળત્રદેઇય? ॥ ૨૨ ॥
અર્પ--કાતમરૂસી પણુ આ વાવ સાંભળી ૩ત્યા પસ્ણવા માટે.
કાતી વેગથી મથેવી પ્રદક્ષિણા કરવા ચાલ્યા?
રજન્મામેપાફાયર્ઉસપરતશોમર્મા ॥
ત્રણૂસિલમષેવર્યટ્‌રાશ્યાંપરટ્તાં ॥ ૧૪ ॥
અધે--માહાષુહ્:િવાન ત્રાતમ રૂરી મારડીમાં જતાં પર્વે કહેલી'
પ્રથવીરૂષ પ્રસુતી કાળને વીરે પરમ શ્ે૪ એવી ગાયને દીઠીમ ૧૪

1 પટ )

અધે-ઝઊાએ પોતાનાં સુખથી વેદ શાસ્ત્રતે રામૃતીમાં કહે
બરુ છે3ે પ્રસુવીકાળમાં ગાય પૃથ્વી રૂપ છે. એવું નાણાં ગાયનો
મદફ્િણા કરી# ૨૫
મળો વિવ્મામરમાયાચતળવણરા 1
ઘરામવાપર્ચિાંતાતવરારયાગ્મત્પસે ॥ 9૬ ॥
અયે--ખક્યા પાસે ગ્રોતમ ૨૨ી આવી નમ થઈ કેહેવા લાગ્યા
હૈ જગતપતી તમારા વચનથી પ્રથવી પ્રદક્ષિણા હડ હુ ત-
આડી પાસે આવ્યોમ ૨૬
ટિજન્યાંમિધાનેનલથવાવયંસ્તંમવેત્‌ ॥
ૃ્રટ્ણાખસ્તાપેગઃપસતિસમવેષર ॥
શરાર્પાશરેવો મવ ૧૫ નિથયે ॥ ૬૭ ॥
અધપૈ--તમારૂ' વચન સત્ય કરવા માટે આ કન્યા મને વીધીથી
શમા પોેતમેરાસ્ત્રમાંકહેલુ'છેકે પ્રસૂતી કાળમાં ગાય પ્રથવી રૂપછે. ૨૭
પર્ત્રિમતિચોપેનુંપ્રણુતિશમયેનર ॥
ઘરાતેનયરિત્ાંવાલયોજ્યનજાનતન ॥ ૨૮ ॥
અધિ--જે મનુરા પ્રસુતી કાળમાં ગાયની પ્રદક્તિણા કરે તેણે
વનને પર્ધતો સહીત પ્રથવાં પ્રદક્ષિણા કરી એમ જાણવું? ૨૮

શણ્‌સિસમચેપેસવત્રાંતાબરળીલમાં ॥
શોટ્ટાતિનરઃવાગેતેનટસાયણુંધર ॥ ૨૨ ॥

અચે- અધો મુખી ગાય સારા સજુમણ દીવસે પાત્ર જેઈ જે
દાન કરે તેશે આખી પ્રથ્વીનુ' દાન કર્યો બરોબર છે? ૨૯

હેટ્વરાળસિદ્ધાસેત્રતોયનશયમ૧ર ॥
થશારેશિણુતાંપાસસવનેસશીસેચતે ॥ 2૨૦ ॥

અર્થ- હૈ પીતામહુ વેદ પુસણને સીધ્ધાંતને વિરી આવો નિશ્ચય
8 મારે તમારી મશ્છ હથ તો આ કત્યા મતે આપે! ૨૦

મૌતમશવવઃ જુતાત્રણાયોવાપસસરં॥ .
ત્રમાળમેલટ્યનષરાત્રાંતાસવાષ્ુંયે ॥ 2૨ ॥
અવૈ-નગ્રોતમતું થચન શાંભળી એેગચી કાઉ મેહેછે, એ ત-
મારૂ' બોાલલુ' પ્રમાણે. મે લળ. તાકી મચચ્રી પ્રાક્સિણા' કરી ૨૨

( ૫૯ )

વેટ: ળયા દરેવાસ્યંતમવાયચંચદામવયેત્‌ ॥
લકામવલમૃપૃછેલપેવવરપટતિઃ 1૨૨
અયે--વેદ જે સત્ય હેયતે હરીનુ' વાકય ત્થા. મારૂ વચન
સત્ય હોય તો પ્રથવો ઉપર તમારા પગની પધ્ધતી થાય, ર૨
મમેવવાર્યોઃ પર્ષાવયતેષરળોતજે ॥
વત્સ સવેરેશવદ્રઇરન્વનચણુજા 1 ૨% ॥
ગઅશૈ- પ્રથમ આ પ્રષવીમાં મારા પગતી પર્ધ્ધતી દીબ્યજ્ઞાને
કરી સવ દેશમાં જેયલી છે* ૨૩
બજપારાત્રતાપૂ્વેવાર્જ્રમળદ્યુના ॥
શાવિસઇક્યતેધાતઃયટ્યોઃપરટ્તેસમે ॥ ૨૪ ॥
ગધપે--હેબ્રાહાણ પ્રથમ પ્રદક્ષિણા માટે જળધારા કર્‌ી તે પસ
પગનો પધ્ધતી બર્‌।બર્‌ જણાય છેઃ ૨૪
ઇતજુસામાધરયાસયટિન્યેનચણુષા 1
ટતોજન્‍્યતધાનેનમોલતમાથમટ્ાસ્મને ॥ ૨૧ ॥
અવે--એમ સાંભળી બ્રહ્મા પોતાના દીવ્ય જ્ઞાનથી જેઈ મ-
હારમાં ગોતમતે પોતાની કન્યા વીધીથધી આપી. રપ
શમામતાઃ ણુસઃ સર્ચેપાસિત્રિન્યધરાતં ॥
ટ૬શુળોલમસમેરસપવેમ્િસ્યવ ।॥ ૬ ॥
અશે--સર્વ દેવો પ્રથવી પ્રદક્ષિણા કરી અહા! પાસે આવ્યા
«યારે ગહૃલયાને કાક ગોતમરૂરીને *જેયા, કઇ
5
તારના દકસશારામીતમનળાત્મશ ॥ 2૭ |
અધે--દેવનો રાજા ઈદ્દ પણ દૈવ ઈચ્છાથી'પ્રધેમ આવ્યો તેણે
મહાતમા ગોતમે વરેલી આળાને દીડ્ડી, ૨૭

વસ્તિ વરિસન્‍્યયરદમનોલમાવશિમપ્ય ॥ ૨૮ ॥

અધે- ઈદ્ર બહાને કહેછે હુ' પ્રથવી, પ્રદ્હ્ષિણદ કરી પ્રથમ
ગાબ્ધોતે કન્યા ગોતમને કયમ આપીમ ર૮

શુચાશકવચનેત્રભામોવાથશસરં ॥ :
રમાસાપરશિયીશોસમેનવશમના ॥ ૧૨ ॥

(૬૦)

અર્ધે-ઈદ્રનુ વચન સાંભળી બ્રહ્મા વેગથી કહેછે? મહાત્મા
ગઉતમે પ્રવેમ પ્રદક્ષિણા ડરી, ૩૯

મટાદષ્યસ્તિલવરેપરાપીરેસગણુજ ॥
મૌતમશવપટ્યોઃપજતિલતછાયટા ॥ ૨૦ ॥
અયૈ--આ સઘળી પૃથ્વી ઉપર્‌ મારા જ્ઞાનથી ગૌતમનાં પગ-
લાંમાં સજ્ળ સહીત પદ્ધતી જેઇ એ કન્યા આવી, ૩૦
"લરાલયાનવસવ્યવયંટ્સાસુજ ચના |
વરેદ્નાત!ધરાનેતસત્તઃ ણન શાચંપતે । ૧9 ॥
અયૈ- આ રૂયાં નેત્ર [ળાં કન્યા ગઉતમને કયમ આપી એવુ

ખોલવું, કેમકે હે રાચિના પતી તારથી પ્રથમ આ ગઉતમે પથ્કી
પ્રદહ્તિયા કરા છે, ૩૨

તશાત્ટસામયાવાછામોતમાચુમદાન્મને ॥
સત્રહપ્રોવા તવ તનંમવારછામદાસ્મનઃ ॥
પર્યોઃપદ્ધતિઃલમ્વજ્લઞછાજલુમાંસ્તિતા ૨૨-૨૬
'અર્ય-તે માટે મેં મહાત્મા ગાતમને કન્યા આપો. ઈ'્ર કહે છે
સમે' મહાત્મા ગોત્તમનાં પગલામાં જળ સહી પુષ્પ યુકત પદ્ધતી જેઇડર-૩૩.
સમ્યત્રતલયાઘાતવિચાયેમનયાંતરે ।।
મૌતમાવમરાટતાજોવમેણાનિતાગિની ॥ ર૪ |
અથ- હૈ બ્રહ્મા તમે મનમાં વીચારી સારૂ કર્યું જે સુદર
કટી પશ્ચાદ ભાગવાળી અને લોકમાં શ્રેટણ એવો આ કન્યા ગઉત-
મને આપા. ૩૪

રત્યસાપયયોનાશરપાટવમલયુત: ॥
મોતમોળિમિયાંરન્યાસાશ્રયંકુરિસોયથી ॥ કજ ॥
અયે- એ રીતે કહી શત્રતા વેગને સહન કરનાર ઈદ્ર ફામ

યુકત થઈ સ્વગેમાં ગયો? અને ગઉતમ રૂષિષણ અહધ્યાને પામો
હુષયી પોતાના ધેર્‌ ગયા, ૩૫

સુરરાઝાવભતતોવામેનાતિવઝિયસા |
શ્રાશ્રમમંટછે ॥ ૧૬ ॥
અર્શ--અતી ખળવાન કામદેવથી તાપ પામેલો દેવનો રાજ
૬' રૂવિના આશ્રમમાં આવી નીત્ય ધરમાં જવાનો અવકાશ ખોળેછે?
ન સના ॥

છુતાનંરાર્યપંચપુતાઃમ્રેણાયરૂવર્‌ ૧૭ ॥

( ૧૨)

ભધ- ગઉતમ.થકી કમળ સરખા નેત્રવાળી એક કન્યા થઈ
અતે ન'દને આદી લઈ શ્રેણ પાંચ પુત્રે પણ થયા# ૩૭૭
મૌતમેનાવિનારિન્યાંતાપર્વસ્યાયશાલતઃ ॥
“માતમોપિય1દિસ્યાંનેવયંતતિસજતઃ ॥ ૧૮ ॥
અય-- ગઉતમવના ક્તણમાત્રપણ અહુલ્યાને એકલી દ્રે જેઇ
. ગઉતમ ર્વિષણ ઈ'દ્રથી રકા પામી ક્ષેણમાત્ર પણ અહલ્યાને
છુટી ડરતા 'થા. ૨૮ ર ન
પ્રરાંગનીસરાપાગેમાતસ્તિપ્ટતિરનિવા ॥
[વત્રાસ્તિવચિતંચરવેટ્વર વિતે વ્ય ॥ ૨૨ ॥
અધણ--મોાટી એવી અજતી ષણ મોતાનીં મા પાસે શાકીત
થઈ રહેછે, કેમકે પોતાના બાખે દેવતા રાજ ઈ દ્રનું ચેછીત કહેલુ છે.૩
ઇગાસ્ટિવિતિ૧1મા ટૂ વિનાથેનમો રિત ॥
નાષ્ર ન જક્વેળાપ્યરાત્તીત્વાથિમાંનિશાં॥ ૦॥
જ્જટસનમારભરથનોતમોઇનિસતયઃ ||
ત્રગાપથયોન્ાતંમામીરથ્યાસવોવને ॥ "૨ ॥
અવે- કે.ઇક સમયથવાકાળ વડે માહ પામેલો ઇ'દ્ર કુક્ડાના
સ્વરૃષે કરી પાછલી રાતે બોલવા લાગ્યો, કુફડાનો શખ્દ સાંભળી

મુનીએ માં ઉત્તમ 'એવા ગઉતમર્ષિ જાગો ભાગીરથીમાં સતાન કર-
વા સાર્‌ ગયા* ૪2-૪૨

સ્તતતુમતેપને સત સમામજન્મને્ુટં | ૨
મૉતયેનપમાસ્છાયતયોયોળતાવિત્રરે ॥ ૨ ॥
અથે--ગઉં. . સું*ચ ગ'ગા છમાં નહાવા 'ગયા ત્યારે ઈદ્ર ગઉત-
મનુ રૂષ લઈ' મુ-ના્‌ *મઃશ્રમમાં પેઠા? ૪૨૦ '
સમાળસેમોગરજવલોવાશા સુરા ન્તિતા ॥
વષ સેામસશિવ્રમરાત્વેતમદામે. ॥ષ૨
અર્ધ--ધાકા આવેલા સુંનોને જેઈ હુર્ય યુકત . જવાં અહલ્યા
કેહેછેટ છેમાહાયુની નાશ વગર્‌ ઉતાવળથી કથમ આવ્યા? ૪૩
રતતોવાતતતુમમમામેલમજીતામત્રા 1, .
સપૃવતત્રજ્વોળસજ્ષ્ચરોત્રજોસિતઃ॥

તઢામમાપસઝાનાવવલમાયમા મિત ર ૪૪ ॥
ગ્મચી:- ઈદ કેહ છે હે, સોદા ભાર્યવાળી આરો માગમાં આવતાં

નને

નહીં

(૬ર)
મે' વીષય કરતો ફકડાને દી, ત્યારે મતેપણ તારા 'સ'ગને અમય
પ્રીતી થઈક ટટ
મથન દજુમમેમેશનાર્થવન(મતઃ 1 ી
અતા રિસ્યાતલોવાચયાશ્રાસેરઝાતિમને |
ત્રલચોમરતામતતાંમયુનાથવિમરિતઃ ી ૪૦
અર્થ- હે રૂડા ભાગ્યવાળા ગ્તરા ડુ મૈથુન નતે અગ્થ આ..લોાછ્‌'
માટે મને આપષ એમ સાંભળી અહદયા કહે છે પાછલી મતે ઓ
બ્રહ્મા મુહુરતછે ને એ મુહુરતમાં તમે વીષય નીંદીત “ક” લે છે, ૪૫
રંટ્રરળોવારઝનીવસતેવદ્‌રાજમે |
તશ્ઞાનીધવતરેદિવાનાતતામાચાશતે ॥ ૪૬ ॥
અથ- હે શ્રેટ સ્રી હજુ' ધણી રાત છે, માટ હે પવાંત્ !-
સ્યવાળી સ્ત્રી મતે કામથી પીંડયલાતે વીજગ આપ. ૪૨
ચવેવંતાદસેમાર્યામેક્ત શા મિન્ક:' - |
ટ્સ્યુરતેમૉજમારેમેતામટિસ્યાંમરનાલનગા ॥ ૪૭ ॥
ઓએર્ધ--અહલ્યા કહેછે જે એમ હોવવા હ તમારી રતી “2
યથા સુખ મતે ભોગવે. એમ કેહેવાથી મતસ્વી અહુલ્યાને આ-
રભ કયામ ૪૭'
મૂગ્યમાનાતુતાગાય(વ ટશન જ્મ |
વતાસરુદપરક્ષેત્રેપટૃ તતા સામિયા 7 તત ॥ ૪૮
અથ-'વીરાય કરતાં ધણો બળવાન અતે મુતી ગગ્ખા વૈષ
લીધેલો જાણી કહેછેકે હે દુષ્ટ કોણણુ' નેં પારકા ક્ષેત્રમાં સ્તરો અમરે
ડયમ આવ્યો છું? ૪૮
સંજ્થયુનોગસ્વાંશષ્સાન્યત્રરુસાજ્ઞયં મ
શ્રુસાવ્યારિસ્યાવગનશત્રપ્રોગાર્મસતર 1 ૪૦ ॥
અધૈ- સત્ય કહે નહીંતો દુષ્ટ મનવાળા તતે હુ' રાપ દેઈશા?
અહલ્યાનુ' વચન સાંભળી ઈદ્ર ઉતાવળથો કહેછે. ૪ર *
ક્વસત્ોશળઇમમેસટથધરળીતનં ॥
વરિત્રાંતા શજચ્યથતત્યંવઈ'જ્છિચં ॥ જ૦ ॥
અથૈ- હૈ ર્‌ડા' ભાગવાળી સ્રી હૂં દેવતાઓને! જાજા ઈદ છું.
અતે તારે અર્થે આ પૃથ્વી પ્રદક્ષિણા મે કરી, ૫૦૩
તસત્લાજ્ઞયજીવેનપાતાછિનધરાતજ 1
તશાસ્તરટ્યમાયાતોમાંક્ષમણયુમપધ્મમે ॥ ૦9 ॥

(૨૧૩૦)

અર્ચ-- તારી બરોબર 'કાઈપણ ગ્ષી સ્વર્ડી, પાતાળ અતે પુ-
થ્વીમાં પણ નથ, તેમાટે તારે અર્થે આવેલેછુ' માટે રૂડા મધ્ય
ભાગવાળી સ્ત્રી મને દમા કશે ૫૬
રટ્રારિતિાયરાળુખ્ઝઝનવણુમધ્યમા ॥
તઢાપ્રમતિમેકામોટ્દ્સવરિમાનતે ॥ ૨ ॥
અથૈ- હે રૂડી ભગ્ુટીવાળી ઝરી છળે ફગી તારા પીતાએ જ્યારે
ગઉતમને આપી ત્યારે કામ માજા મનને બાળે છે* પરઃ
ઝવાસોમમિતઃ સાંસિસત્લંમેનઝનિંસતે ॥
તૈજોવય॥ાપરષાસસ્સવવંગાતોવરવળની | જ૨ ॥
અથૈ- હૈ પવીત્ર હાસ્યવાળી સ્રરો જે વગ્તે વરતારી આજ
તારા સંગે કરી કામ રશાત્તી થયો ને ત્રણુ લોકને રાજાપણ આજ
હુ થયો* પગે હં
તશ્ાત્ણમસસુમમેમમદર્ભામનોસથાઃ ॥
સત્લયાનાપરાાટ્વતેદિનિતાવની | ૧૨ ॥
અલશૈ- હૈ રૂડા ભાગ્યવાળી મારે અપરાધ ક્તમા કર ને આજ
- મારા મનેરથે પરીપુદ્ધે થયા. કારણ તારા ખઅરેબર્‌ સુ'દરી કહી
પશ્ચાદ ભાગવાળી “કારપણ જ્ીછે નહી. પ૪
શાસારંનરાગોગેરેવરગરતિશમાં ॥
શીધ્રમુવતાઇગવિમોજઞાયારપ્સાતિયેપતિઃ॥ ૧૧ ॥
અચે- “શને એળાખી અહહયા કહેછે હે દેવના રાજા હૈ
સમર્થ આ શ્રેર વીષયને ભોગવ. જલદીથી જાઓ નહીંતો મારા
સ્વામી જાણરીતેો તમને શ્રાષ દેશે, પપ
ફાસિશ્રુલાવાવયંછુરવાતિમનોતીવમુરિતં ॥
મયંસવસામય્યાંયુનિવરષ્રેયાંમોમમવરોત્‌ ॥
ટ્યોઃ ત્રીત્તશેરવરલતુલંવાતમવિતણુરાધીશસ્તુ?ઃ
વરર્મળરમેનમુમર્સ ॥ જ& ॥
અથ--એ રતે અહલ્વાનું, વચન સાંભળો દેવના રાજા જદ્રનુ'
સન ધણ હવૈ પામ્યુને ભય છોડી દઈ મુનીઓમાં શ્રેષ્ટ એવા ગઉ-
તમની સ્ત્રી સાથે બોગ કરવા લાગ્યો? ને અન્મ અન્ય પ્રીતી થઈ#
અને રતી રસતા સુખતે ભોગવો અહલયાના અંગ સંગે કરી ધણે પ્ર-
સન્ન થઈ વીષય સુખ બોગવ્યુ'»
શ્રીવાયશુરાળેમાસ્તોસ્પસોટશમોડઇ્યાયઃ ॥19૦॥॥
ઇતી થી વાયુ પુરાણે ચુજેર્‌ ભાષાયાં દસમો! અધ્યાયઃ ૫૬

(૨૬૪)

અસ્યાય જ મો.
સૂતરવાય--તાત્રસ્ટષ્યયશ્રસામોતમોમાત્‌ગછાપિવં ॥
ચોઞનાધ્યેજુરનાિસ્ાતંત્રીતિયસર ॥૨॥
સૂત કહેછે કુકડાતો ૨ખ્દ સાંભળા અડધા ચે!જનને છેટે ધણાજ જ
ળવાળા ગંગાજીમાં નહાવા માટે પ્રોતીથી ગયામ જૃ
"તગ્રમસાયટાયર્યસ્ણુતામેવાત્રછોજનાં ॥
સિતયન્મનતાજિચતાવમચાવનવષધતે ॥
સતરાગિઃપચતરામવિ્ષ્યાસનસશવયઃ ॥૨2॥
અધૈે-- ત્યાં “ઈ ત્રણ લોકમાં રેહેતારી ,ગગાને સૂતેલો જેઈ
મન સાથે વીચાર કરને કે હજી કયમ જાગતા નથી. હજી ધણું જાત
છે એમાં સંદેહ નહીં, ર્‌
ખ્રમાયખ્રમેળોસનાતાજ રનગ જિત |

ી રાત્રોલ્ાનપરસલવિસેવશાસવિટરોગનાઃ 1
અથ--કુક્ડો બોલ્યો તે મને ભ્રમ કરવા સારૂ તથા એને મોહુ_
ધથો. ૨ાનોને વૉરો મ કગ્વું વૌઠ્વત પુર્રી વખાણતા નથી. ૩

વિચાચેવંસમવનમમમન્યગલસમઃ 1
પુતસતિનવ શા ત્લનાશ્રસરવિમોરિતઃ ॥ ૪ ॥
અવે-- મુનીઓમાં શ્રૅંષ્ઠ ગઉતમરૂશો એમ વીચારી પોતાના

ઘરમાં આવ્યા ને કહેછે કે આ મોહોત થએલો કુકડો ક્ગીથો કય-
મ ખોલતા નથી. ૪

સમામતેમાસરઇવાવરો શિમ લિમયારુઇ3 ॥
યૃણવજારિવપુષસાનિથતામયુનેઝુદાતુ 1૬૧
અધૈ-- આવેલા મુતાંને જેઈ ભયાતુર થએલો ઈ'દ્ર બિલાડી
સરખુ શરીર ફરી મુનીના ઘરમાંથી ખહાર નીકળ્યો. પ
ઇઇવલંવન્યજાંપછીત્જથમોતમમાત્રમે ॥
સમામછાટ્ર્પશ્યંચાજવજુત્રિર્‌(ર3ય#$ ॥ ૨૬ ॥
અર્ય--બિલાડાને જેઈ અ'જનૉને કેહેછે. “કે મારા ધરમાં બીલાડુ'
ક્રયાંથી# હૈ પુત્રી તાર દેખતાં દુષ્ટ દયવાળો આ યાણ આવ્યો. ૬
શ્રુસાવિતુવેચલખ્યમંગનીમયાવિદવજા ॥
શોવાયનોરિમાગ્ોસોવિયતેવોષેટ્થતા ॥ ૭ ॥

( ઉપ)

અધે- સત્ય એવુ' બાપનું વચત સાભળી ભયયૌ વોહવળે
થએલો અના કેહેછેએ બીલાડો નહેધ્ય કોઈક દેવતા છે. ૭
અતાંગનીવચજક્યાચતવન્મતમનવા |
જ્ાતામનત્‌રસાદમશપતૂવાયમાદત ॥ ૭૮
અધ- સય એવું અ'જનોનું વશન સાંભળી ગઉતસતે વીંચાર
જુમ્તાં મલમ પડયું કે કામથાં મોહીત થએલા ઈદ્રનતે જેઈ
શાપ દીધો? ૮
ળશાત્મુરાળામવીવોગતાસડનિમ ત |
તસ્પાતૂયતેતારૃપળાતવવાતવમતજ “ |૨॥
અયે- હેઈ'્‌ર તું દેવતા રાજ થઈ નીંદીત કમે કગ્યુ' માટે
તાગ ત્રષ' પ્રથવીમાં ષડો. હ
૩સ્માતતરવળાવાતિગોધરનીતજે 1
ત્રી ટ્તોર: તવ વ રમમતૂમંધમાને 1 ૬૦ ।॥
અર્થે-- કહેતા માત્રમાંજ વ્રષણ પ્રથવીમાં પડયા, હવે “કઈક
હજ પામલે! ઈદ્ર ગંધમાદન પવેતપગ ગગેા? રૃ
મીતમઃ સૉંવિયાંત્રાદવસપશ્ઇજળનતઃ ॥
મત્તસ્તવાર₹ચારવષયસા રરિમાં॥ ?? ॥
અર્થ- ગઉતમરૂશી પે!તાની સ્ત્રીને 'ેહછે તારીપાસે કોણું આ-
વ્યો હતો. ને મતે ખતમ તે દુગચારી કાની સાથે સંભોગ ડયો? ૨૧૨?
કસર ્મિ્તાચત્કોવાવાતિવષકળા ॥
સયેવાત્રમવમત્તતોનાન્વઃશ્રનમાનત્રઃ ॥ 9૨ ॥
અચે- આયુ વચત સાભળાં વોસ્મય પાટલી અતે ધણી વી-
યક્ષણ અહલ્યા કહેછે તમારા સૌથે# મે ભોગ કરવો, બાજે હી
અડીં આવ્યો ન ૧૦
સમેવમર્મેગાનાસિનાન્યવત્‌શાનરુ કેઃ |

સયાદય1ચિતાનાથમેઝનાયપલત્રતા 1 ?% |
અધે- તમે સઘળું જોણેછે?* બજ્ની માકૂક જ્ઞાન હી નથી
પતીત્રતા એવી મતે તમ મૈથુન માટે કહ્ય' ૨૩

તોતરજાથલેશસતવસજવિમો દતા 1
હ ૧૧%

ભવાપંયાર્મિસોશનવેષથસિકદર ' ( 9૪ ॥

(૬૬)

*અથે--તમારા 'રૂષ્થી સોહે પામેલી હ '-ઉત્તર, 'આપવા સમર્વૈ
નથી કારણકે કમતા ઈચ્છાવાળા સ્વામીને જે સ્ત્રી ના કહે તે દુષ્ટ
જાણવી? ૬૪

વ્યાળીમવતિસાટુણમત્રતઃ સશ્રતમયા ળી
તત થાવિકાયતત્રતાનત્રાદસ્વમદતદિતર્તે ॥*૬।॥
અર્થ- ષોતાના સ્વામીને કહેનારી તે સ્ત્રી સર્યણી થાયછે એવુ
તમાગથી જ્રે સાંભળયુ છે. તોપણ મે કહયુ' હે સ્વામી આ ખ્ર-
હમ મુહુર્ત છે. ૧૫
સયોસવતતેરાત્રિસરાસ્માદિસમધતઃ
૧1૫*ઇમળઃપમ્યોનારીળાંતશતેપ્રવં ॥ *૬
અર્થ--ત્યારે તમે કહ્યું કે હજી ગત્રાં છે ત્યારે મારો આત્મા
સે' તમને અવેણ કયો સ્ત્રીને તુડષ કરતાં આઠ ઘણે કામ ર૨હેછે,૧૧
યઢાચાચાતમરસાનાંમાર્યોમકસતયત્તઃ ||
સતમાપતિલ્સ્યર્યષસન્ઞાત,વચતળા ॥ 9૭ ||
.ધ--જ્યારે પોતાનો સ્વામો સ્ત્રોને લાગવવા બોલાવે ત્યારે
પ્રસન્ન ચીત્તથોના નહીં કડવુ, ૧૭ .
લગામસ્ાસ્મિિપર્ષેષન્યાદંમાંસ્દવત્લસા |

મત્ત તમાસ્વસ્સસ્થંનાન્યાજિચત્ઝુયોષિતાં ॥?૮॥
અથે- હૈ બભ્હ્મગમાં સણ સ્વામીં તમન ધણી વહાલાં એવી

મતે તમેજ ભે!ગવી છે સ્રોએતે સ્વામીના સંગથી કંઈપણ વધારે
સુખ નથ? ૧૮

સપ્રવજેશપામડપેમોમેનાનાવિબેશમેઃ |
યથાસષ્યાતમસાસ્મવતા તાવપતત્રતા । 9૬૦ ॥
અથ--પતીત્રતા; સ્રી જે પ્રમાણે * ષોતાના સ્વામી સાથે ભોગ

કરી સૂખ પામેછે તેમ. ધરેણાં, ખાવાના પદાવેદ વીંગરેથી પ્રસન્‍ન
થતી નથી, ૧૬

શાસાસસભિચાવાવયંમનિઃવવાગનાશ્વત 1
સાદંતારઃતમાથાતોમમક્વેળશોમને ॥ ૨૦ ।॥
અયૈ-- સ્ત્રીનું “હુ હેવુ' સત્યજ્ણીં હાસ્ય સાથે ગઉતમમુની કહે

હે રૂડી સ્ત્રી હું-તારી પાસે. આવ્યો નથી માર્‌ _ર્ષ લઈ જાર
ષ આવ્યો* ૨"

સવથ થયાજઞાતોજ્કયા થાજાતઃજ્યાર્સઃ |
ફ્સ્યસલાયનતૉગજળણામનમમોટિતં ॥૨?॥

છે
ઝર

($૬૭)

અર્વૈ- તે જર્ને પુત્રોએ ઓલખ્યો છતાં તે' ક્યમ ન ઓળન
ખ્યો એમ કહ્યુ તો ક્રૌથી કહે છે હે સ્વામી મારૂ કેહેવુ' સાંભળોન્ર3
સ મમેદ્યમસોસતવામાસાસ્લુજોગના ॥
વિગારયતિનોવિચદ્રતિરામાવિમોદિતા ॥ ૨૨ ॥
અધૈ- કામ સહીત સ્વામૉને જેર્ધ્ સુલોચનાપણ સકામાં થાય
અને રેતી રાગથી મોહ પામેલી કઈયણ વીચાર ન કરે, ૨૨
વિત્ારાહેગગાનંતિત્રભાયાઃ સે સેશ્વરાઃ ભુરા? ॥
તસ્માટ્રિચારિસંનેવમચાજિચિન્મદાયુને ॥ ૨૨
ખઅહ્માને આદા લઈ મોટા દેવો વાંચાર્થો જાણેછે માટે હે માહા
મુની મેં ક'ઇ વીચાર્યું નથી. ૨૩
તસ્માતૃશમસમોત્રલનસરારટ્યાદિયોપતઃ ॥
અજ્ઞાનાયનપાવતોટમરસિસાંપત ।॥ ૨૪ ॥
અર્વે- હૈ બહન માગા અપર્‌ધને ક્ષમા કરે? સ્ત્રીઆતો સદા
જ્‌ક્ષણુ કરવા યોગ્યછે અજ્ઞાનથો કરેણ્ું' પા પ તમે સહુત કરવા ચોગ્ય છો,ર૪
હ ૃ્રાયાશ્રિતંત્રતવ[પરેદિગારસમયડૂવં |
સવેરિતવારિષપ્યામિયટુસત્રસવારિના ॥ ૨% ॥
અર્ચ-ર્થી થએલુ પ્રાયશ્રાત ત્રત મતે ડહે. બ્રહ્મ વેત્તા
એવા તમારા કહેવાથી હ' તે તરત કરીરા, ર૫
ઇ્ર્જસાયુસિશય્યંસ્ાતમાીર્થોથથી ો
સાપરાર્ધાસમાયોયામમણ્પવિયોડિતા ॥ ૨૬ ॥
અર્ય- એવુ સત્ય વચન સાંભળી મુનાં ભાગોર્થા ગ'ગામાં

નહાવા સારૂ ગયા? મારા રૂપથી મોહ પામેલી સ્રીના ફઈપણ અ
પરાધ નથી? ક છ

તળ પ્તિતત્રતવતીનાપરાપોત્રસરિતુના |
ગયશષીમયાસકોરવગામ્માંવિયોગતઃ ॥ ૨૭ ॥
અથે-- નીંદીત કમે કર્યું પેણ એનો કઈ અપરાધ નથી, અપ
ફાધી ઇદ્રતે મેક રાપ આપવાથો ત્રષણ વગગ્તો! થયે? ૨૭
ફ્સવંમનશાષ્યાસામતઃ સ્ઞાવુછુરપમાં |
સવતાવોપંપિયામુતત્રાલળઃજમજાંતર॥ ૨૮ ॥
અર્ધ-- આ પ્રમાણે મન સાધે વીચારી પ્રોયા થકી ઊત્પન્ન થે-
એલા પને છોડી ગંગામાં સતાન ફરવા મયા, કેમકે ખાહ્મણનુ
ઉદય ધણુ' કોમળ હેય છે? ૨૮

(૧૬૮)

મતેજ્ઞાતમમાંમાનવરવરેજોપસાદતાયતાંતોત્રુષ્સમટમણુ -
સાતિબ્યવસિતં ॥ ભુતાંમાતારશેતૂઝનનીમાંઘપુતિતયતરાસયાફએે
જોવ્યેઝઝયુમળમધ્યેવાજષ્વિતા | ॥2૨॥

અધૈ- મુનીઓમાં શ્રેણ એવા ગઉતમ ગ'ગામાં નહાવા સારુ
ગયા ત્યારે કપ 'યુકત એવી અહૃષયા પોતાની પૂત્રીને કહેછે. હૈ

દુષ્ટ તારે રૈ વીચાર છે. પુત્રીનું મા રક્ષણ ડરે અને મોટી દીકરી
માનું રક્ષણ કરે, ર૯
સયાનેવોત્તત્સાન્યુસિવ₹૫રઃ વાપિળીયરાતવાનોવૈથિયાવૂરિ-
ચિમુવિનસોનામની૧ર$ ॥ મટીયથત્પાપત્રિયવનગનેવ્વેવવિ[િતં
સુસાધિસેરાતેમાસિવરવરેબેવટુરૃરે ॥ ॥ ૨૦ ॥
અર્થૈ- હે પાપણી તે જે મુનીના માહા “આગળ આ વાત ન
કહી હાતતો સ્વને મત્યુ લોકમાં કોઈપણ” જાણત નહીં. હૈ દુષ્ટ
દદયવાળી મુનીએ ઇદ્રને રાપ દીધો! તેથી જે મારૂ' પાપ ત્રણ લોકમાં
વીદીત થયુ? ૩*
₹તિશ્રીવાયપરાળેવાસ્તોત્પત્તાવેજાશોડષ્યાય$ ॥ ૧૨ ॥ -
૪તી વાયુ પુરાણે ગુજર ભાષાયાં ૨૫ અધ્યાય

ન્ન્ન્ન

ગધ્યાથ ૬૬ મો.

શૂતરઝવાપ---માતવેવનમાવળ્યેતરત્યવાવાંગનીતર ॥
નાપરાધૉસ્તિમેમાતઃપછેત્રોસતયથાતયા ॥.૨ ॥
અધે-- સૂત કૅહેછે, માનું વચન સાંભળી અજતી સાગુ કહેવા
લાગી હે મા મારા અપરાધ નથી. મને પુછવાથી .મેં જેમ હુતુ' તેમ
કહયુ" ૨ ફે ૦
પષ્ટાસયંતયાત્રતેવાગ્યા કી ટ્રિ3શીમવેતૂ ॥
તશ્માટુસમયાસયોજમાંમદેસિટુદ્ે” ॥૧॥
અધૈ- હે દુષ્ઠ ર્દયવાળી મા પુછવાથી જે જીઠું ડહુ તે બે મોન
ઢાવાળી શાપણ થાય, માટે મે' સાચુ' કહયુ'છે તો તુ' કેમ નીં દેછે? ર્‌
સયાજ્ષાતોળુસપિશોનવયંરફિતિસ્સ્જુતઃ ॥
સટ્ાશયાસ્ટમ્વસાસામેવટુર્લેચરર ॥ 8 ॥
અથૈ- હે દુષ્ટ તેં ઈ'દ્રતે આળખ્યોા છતાં કયમ તીરસ્કાર્‌ ત
કર્ચ, તારી આજ્ઞાથી તારી સાથે એણે બોગ કર્યો? ૩

(૧૯)

વમંમશેસિમાંમાતઃ જોપરાધોમચાત્તઃ ॥
ભચાનયપોલ્વેદ્રામમજસાવેમ શિત ॥%॥
અર્ય- હ મા મતે 'મ નીંદેછે, મારો રો અપરાધ છે. નીદાત
એલી તે' ઇ*્રને કચમ ૨૫ ન દીધો? ૪
માંસિટ્સિનસેયોગ્યજજેઞાતાસજાસ્સતે ॥
જસાવમનતેત્રેયોમાવિષ્યતિનલંશયઃ પ્રજ્॥
અથે-- મને નીંદે છે એ તને ચોગ્ય નથી, તુ' નઠારા કુળમાં
ઉત્પન્ન થએેલીછુ? આ ડમથી તારૂ શ્રેર તહીં થાય એમાં શકા તથી.પ
શ્રતાંગન્યાવચ્ઃશ્રદ્રાકોવાચાલ્ભછોતના ॥
શીપરિત્રંતગાનાસિતવ્માસવાનરીમવ ॥ ૧ ॥
“કર્થ- અજનીનું વચનન્સાંભળી ફ્રાધ પામેલીને લાલ નેત્રવાળી
અહલ્યા કહુ છે. તુ' સ્ત્રી ચરીત્ર જાણતી નથી માટેવાનરી થામ હૈ
મૂખે તુ' મોટા નાનાપણુ' જાણતી નથી, ૬
રાતમાત્રાસિગઞર્વસવતામ્નટાનરત્રતિઃ ॥
[પિતુઃ વાર્પ્મુવામમ્વલરતાતેસિવેટ્યતુ ॥ ૭ ॥
અધૈ- રાપ દેતા માત્રમાંજ પયોતાની આકૃતી છોડી વાનર થઈ
પોતાતા ખાપ પાસે આવી સર્વ વાત કહી, ૭
માત્રાયસ્ાસ્મિમોતાતઃ જમછામ્યારિશસમાં ॥
સરવાત્રિવાનરમૂસાવયંસ્છાસામિમૂતઝે ॥ ૮ ॥
અચી- હે પીતા માએ મને ૨ દીધો હવે હુ' કયાં જાઉ મને
ગ્માજ્ઞા કરો તમારી પુત્રી હુ' વાનરી થઈ આ પ્રથ્વીમાં કયમ ર્હીશા,૮
સ્છાનંરોયમેલાતાવરિષ્યાિમદત્તરં ॥
ર
લવાસવેશજોવલમેયસ્સામારિતોપણી ॥ ૨ ॥
અર્ધ- હૈ પોતા સર્વ લોકના હીતતે ઈચ્છતારી ને કલ્યાણુની
પંચ્ણવાળી હુ તપ કરૂ' એવુ. ધોડુ સ્થાન મતે દેખાડો? ૯
તાતરલસઃમર્ટોવરતશેમરસરસૂ 1
વાતાત્વણુતઃ બીમાનદટ્રાંશઃ સંમવીષ્યાતા॥ ૨૦ ॥
અર્ય- પ્રસન્ન થએલા ગઉતમે તેતે મોટુ વરદાન આપ્યુ કે

ઉપુત્રી ધણી રોભાવાળા વાયુ મેડી મહાદેવતા અ'શવાળેો તારે
પૂત્ર થરી. ૨૨

( ૪૦)

તેત્રસંત્વેજોજેવુવુનસ્યાસિમેષ્વસિ ॥
રયમત્તર સમેધાવીરેવજાયોયલાપજી ॥ ૨૨ ॥
અયે- તે પુભવડે તારી સર્વ લોકમાં કાર્તી થરો અને એ તા-
શ પુત્ર રમતો ભડત ધણે ખુદ્ધ)વાન દેવનાં કામ કર્તારો થરી? ૧૫
મદાવજોપદાવીચોકેવઢાનવરપવદા ।
, શવળલવપાયોયાવિપળમાંનવસ્પપજ ॥ ૨૨
અથે- મહા બળવાન મહા પરાજ્ઠમી દેવ દાનવના ગલૈતે હરનાર
થસે, રાવણના વધેતે અર્થે વીસ્નુ' મનુષ્ય રૂષ ધારણ કરરી? 9૨
મવિષ્યતિરોર્વકેરામનામન્નાતિવિમુતઃ ॥
ટોનાસસતેમુસિમેવિષ્યતિણુજોપસે ॥ ૨૨ ॥
અયે-- એ ર્ધુમાજાના વરારાં રામતામથી વીખ્યાત થરીર-
અને તેતા દરશાનથી હૈ પુત્રી તારી મુક્તી થસે, ૨૩
ર્તોમછમયાટિઇવાયટાસ્યંમદૃત્યરં 1
તત્રાસિવિપુછાવાપિવાટવા ફિયાતિાપિતા। ૨૪ ॥
ગઅરરે- અહીંથા મારી આજ્ઞાવડે વાયડનામના મોટા રીહેર્માં
જા «્યાં મોટી વીશાળ વાડવાદાત્યતો કરેલી વાવ છે, ૨૪
વારટ્વારિયતનવાવાયટાણ્યારટ્ઞાતયઃ ॥
તત્રતિષ્ટસાવિટ્રાસોવાયટારવયાવળિમાળાઃ॥।?૧॥
અથ- વાડવાદીત્યતા પુત્રો ધણા વીદવન વાચડા બાહણેપ તે:
ત્યાં વસેછે અને વાયડા વણીક લોકેપણ ત્યાં વસે છે, ૧૫
તવતેવાંજર્પ્વંતિતપયાઃ૧રમતપઃ ॥.
તત્રમછશારછેષ્ટાવાળમમતાવ્મુતા ॥ ૨૬ ॥
અ્ય-- પરમ તપને કરનારી તારી સેવા -તે પ માટે «યાં
જા અને નદીઓમાં શ્રેષ્ટ એવી બાણગ'ગા ત્યાં છે
તસોપેલતતંસાત્વાજજાદારતપઃજ૬ 1”
શીપ્રંતેતપસઃ સિર્દિમવિષ્યાતિનતંશય$ ॥ ૬૭-॥
અર્યે- તે ખાણગગામાં સ્નાન કરી ફળાહાર કરી તપ કંર;
તહકાળ ત્યાં તપની સીધો છે એમાં સ'દેહુ નહી, ૧૭
ર્ત્યસાષિતરનલામતાસામલ્ધન્વયોઃ |
લંમોવાળનરિતીરતાથરાસ્વંમદત્યર ॥ ૨૮ ॥

(૯૬)

અવૈ--એ પ્રમાશે કરેલી અ'જનો બાપને પગે લાગી મરૂધન્વ
દેશના સાંધાપર બાણ નદીને તીરે વાયડપુરમાં ગઈ. ૧૮
તત્રમતાતપત્તેવેજઝમઈગઞજારના ॥
વાનરીશ્પર્ણાજન્નામોતમસચસુતાપસ( ॥ ૧૨ ॥
ગશૈ-- ત્યાં જઈ ફ્ળ મૂછીને જળનું પ્રાસન કરી વાનરીરૂષે ગ
ઉતમની શ્રેટટ પૃત્રી ત્યાં ર1? ૧૯
શુતરવાર-મોતમોપિતરારપ્ટઃાતાવાગમવામમત્‌ આ
જચંશતાદિતનયામયગ્રતસમાંવિળિ ॥ ૨૦ ॥
અર્ય-- સૂત કહેછે ધણા કે ધ પામેલા ગૌતમ જી પાસે આવી
કહે છે મારી આગળ સત્ય બોલનાર સ્રૌને તે કયમ શ્રાપ દીધે।? ૨૦
યરમાછતાદૂતનયાસયાટુવ્ટનગેતતા ॥
તસ્માસમવરુમેધેશિછા૬પાનિ્તાવની ॥ ૨? |
અયૈ-હે સ્‍્રી દુષ્ટ રદયવાળી તે' પૃત્રીને શ્રાપ દીધો માટે તું
હૈ ડરે ખુદ્ધીોવાળી પથરા રૂષ થઇને પડ, ૨૬૫
ચઢારારથીસમોવોરિવેનામિયાંચતઃ ॥
દ્લાળુવાદુસમરણામામપ્યતતિવં ॥ 2૨1
અયવૈ--જ્યારે દસર્થના પૂત્ર રામચ'દર તે વોશ્વામિત્ર માગવા
આવરી ત્યારે સુખાહુ નાસે રક્સસને મારી તારો પાસે આવસે, જેર
તત્વારઞતાઃઇછાપનસ્સપરમટોત્તમા ા
માવિષ્યાસટુસચારમમાંતિતમપેવ્યસ ॥ ૨૬ ॥
અર્ય- રામચ'દરેના ચર્ણાર્વી'દનતી ર્જ જ્યારે તતે અડડરી
ત્યારે હે દુરાચારી તુ ઉત્તમ સ્ત્રી થઈ માચુ પાસે આવોરા. ૨૩
ર્સ્યુરાલા(માજાસ્વાનઇએણાયમૂવર્‌ 1!
મૌત્ણોપિશયવસાનમેલોમંપમટને ॥ ૨૪ ॥
અયૈ- એમ કહેવા માત્રમદેજ ચેષ્ટા રહીત પાષાણ રૂપ થઈ
પડી, ગઉતમ પણ પોતાનું ધર્‌ છોડી ગધેમાદત પર્વતમાં ગયાઃ ૨૪
તત્રમસાતપસપેપરમેળસમાધિના ॥
વંતનેટાટ્યઃશત્રાઃવિટ્દ્નમસ્યચય$ ॥ ૨૨ ॥
સધૈ-ત્યાં જઈ પરમ સમાધીએ કરી તપ કરવા લાગ્યાક ન'દા-
દી પાંચ ગરૌતમતા પૃષા વીદેહુ રાજાતા રીહુર્સાં ગયા. રપ

( ડર્‌ )

સુતામાતવવારેનજફનઇમદાયુનેઃ ॥
મોતમલનતશાટ્વેવાટ્જયોત્વથંચન ॥ ૨૬ ॥
અર્ચ- મા દીકરીના વીવાદે કરી મહામુની ગઉતમનું ઘર નારા
પામ્યુ, માટે “કોઇએ કયારેષણ વૌવાદ કરવો! નહીં, ર4
સુતાપ્રોટાયવામેરેમાતુરેવરિતૈષિળી ॥
ન્તશાઃસમનવિવરેચાપાતામળમાધળી ॥ ૨૭ ॥
અર્ય- જ્યાર ધગ્માં માને હીત ઈચ્છનારી મોટી દીકરી હોય

તેની સાથે ચણુવાન માએ વાદ કર્વે! નહી' ૨૭
સવહેત્જરાપતનયાંતવતિુર્ગતમારિવસ્યા ॥
નળાવેત્વરાપિવજજરેનયતાંનિગલેદગામાંવિણુતાંટુટ્રાં ॥ ૨૮ ॥
અથે- ડંચારે ષણ અતીરેશથી પૃશ્નને પૂત્રાને પોતાના સ્વા-

મીતે અને પોતાના શ્તેહી સાથે ખોાલવુ' નહીં, અને કલેરા યુકત
શ્રોતાની પુત્રી પોતાથી ઉત્પન્ન થએલી નઠારી હોય તોપણ શ્રાષ

દેવો નહીં. ર૮ તિ
॥ ર્‌તિશ્રીવાયપરાળમાસ્તોત્વત્તાટ્રારશોડય્યાયઃ ૨૨ ॥
ઈતા શ્રા વાયુષુરાણે ગુજર ભાષાયાં ૨૨ મો. અધ્યાય?

અઘ્થાય ૬૨ મો.
શોતવર્વાત---સટ્રાંશઃ વયયત્પશ્ોમાસતિઃપ્વમાંધવઃ ॥
તપત્તપયામંઞન્યાંટ્વવાયારથાસટ્ર્વો ॥ ૨ ॥
અધી- રૈ॥નક પૃછેછે ૬દ્રના અઅરાથી વાનર્ના રાજા હનુમાન
દેવના કામ માહે તષ કરતી અજનીથી કયમ પ્રગટ થયા. રૃ
હતત્લર્વવિસેવેળસોતેજયયાવિસ્કતૂ ॥
નજષ્યામોવયંસવેવયાંશ્રુસામનોરમાં 12૨
અચૈ- હે સૂત પુરાણી એ સ્ત વીસ્તાર્થકી અમને સંભળા-
સત્તા મતોર્મ તમારી કથા સાંભળી અમે સતોષ પામતા નથી. ૨
શ્રસાતેષાંફ્વિગનરોમદપેળનંટન$ ॥
ૃ્રોવાપપ્રળતોવાયીજયતાંરિસુવિશરં ॥ ૨ ॥

અર્ય--તેમનુ' વચન સાંભળી રમ હુર્ષેણુના પુત્ર સુત નઅ
થઇ વાણી નીમે રાખી હેજ; હે બાલણે વીસ્તાર સહિત હુ ક-

હુ ત્તે સાંભળો? ષ્ટ

(ફ્૩)

વુરાર્વાણુરેઃ શેમ: વઝશોદષિઃ ॥
તરારનાસિગાતામેસવાળણુપયાસર્ષ ।%૪॥
ગમધૈ- પુર્વે દેવને દેત્યાએ છાર્‌ સાગર્‌ સમુદ્ર મથન કગ્યેદ
(યારે અમૃત સહોત સવે રત્ન ઉત્પન્ન થયા, ૪
રતાન્યન્યાતિટેવાનાંદશપાત્ષનિચામવન ॥
તહાણુધાયાઃયજરંગરદ્રનવોસમાઃ 1૦ ॥
અવૈ--સધળાં રતનો દેવતાઆત હાથમાં આભ્યાં ત્યારે દૈત્યેદ
એ અસનવને કળસ લઈ લીધો? પ
તતાવિષળાશેસવેવપયટવતામળાઃ ॥

જિજસેવ્યવતોનવરેસેવરશતેમમં 1૬
અચે--ત્યારે સર્વ દેવતા દુખ પામવા લાગ્યા, હુવે આપણે
શુ કરવુ? આવણા હાથમાંથી દેત્યાએ અસ્ત લઈ લીછું. ૬
તરાયશર્સેવવેવરળ્વવરવિમું ॥
વિપ્ળુશરન્યદ્ેવાનાંસુરાળામરયસાષવં 1૭ ॥
અધે-ત્યારે એ સધળા દેવતાઓ વરદાનને આપતાર ગને
સમરથ સરણે આવેલીનુ' રક્ષણ કરનાર તધા દેવતાતા અર્થને સીધે.
કરનાર એવા ભગવાનને સભાર્યા. ૭

પાટુ રમત વિષ્ળરેવકેવોઝમત્પતિઃ ॥
વવાર્યેવવતાંરેવાઃસા્ધાયવ્યામિર્માચરં ॥૮॥
અથૈ- દેવના દેવ જગતના પતી, એવા ભગવાનત્યાં પ્રગટ થઈ
જહેછેકે હે દેવો (વાર્‌ ન લગાડતાં તમારૂ* કામ કહે તે હુ' કર્‌ીરા. ૮
ટેવાઃ યોગઃ છુષાનીતારેસેચેવેન્સરેઃ ॥
તાંશરીળગમજાયતવરાસાઃસરાલુરઃ ॥૨॥
અર્ય--દવૃ પહેછે હૈ જગતના ॥થ બળવાન દેત્યોએ અમારા
હાથમાંથી અક્રત લઈ લીધુ'છે? તે અમતે અપાવો અમે તમારા
દાસ છીએ, હ
ર્ત્યુસતેમોરિનીપજસાતીવમનોદરં ॥
રતસેવાંપ્િનિજ્ટસાળમંતીવસવગં ।9૦॥
અયે- દેવતાએ એ રાંતે કહેવા ભગ મવહુ: ગોહુતી
રૂપ લઈ હાથમાં કમલ લઈ હલાવતા તે દૈત્યો પાસે ગયા ૨૦

(5૪)

તાંવિનોવચાણુરાઃ સર્વેમમદવો સિયા વિર? ॥
ટુ જુધાયાઃ૪3ં વિતમોદિતાઃા ૨૨ ॥
અધૈ- તે મોહના રૂપને જેઈ અવીવેકી એવા સરવે દઈત્યો
સાહુ પામવા લાગ્યા અતમે!ઠુતાંતા હાસ્યતે કટાજ્ઞે કરી મોહ પા

મેવા અસ1તોા કર આપ્યો? ૨૨
નોન ગીવાયયત્મવોનટૂધાવાસિજતાન્યુરાન ॥ા
અકૃતવેરેવાનામણુરળાંચવાલ્ષી ॥ ૨ ॥
અલૈ--દેવને દૈત્યતી બે પકતાએ પડેલાં તેમાં દેવતે અસ્ત
અતે દૈત્યને વારૂ-ગી મદાંરા પાન કંગાબ્યુ. ૨ર
વિચમાનેશૃતેકેવેઃ (રેવા
સમામચનપળોમુસ્9ુબેચદ્રમલ્‌ેતરે ॥ ૨9%
અર્થ-- દેવલોક અસત પીવા લાગ્યા? ત્યારે રાહુ દેવને! વેશ
લઈ સૂર્યને ચંદ્રમાની મધ્યે ખેદદેઃ ૬૩
વિયમાનેણસેહેસેલૂચંટ્રેળણુગિતઃ 1
ફેસોસ્ચમંછુસધષામિલર્શજિજાશત ।1૨૪॥
અર્ય- જ્યારે રહુ અસ્તયાન કરવા લાગ્યા ત્યારે સૂર્યને
ચદ્રે ભગવાનને સુચના કરી આદુરાધરી દૈત્ય છે માટે એને અમૃત
પાત ન કરાવો. ૨૪
સ્સમાતેશિરછિસરરોર તમો નન ॥
સઢાયટલમમવતરેયાનાંત્રિટશઃ સમથ ॥ ૬૧ ॥
અથૈ-એમ કહેતા માત્રમાંજ અક્નતપાન કરતાર્‌ રાહુનું મ-
સ્તક છેદયુ' ત્યારે દેવતા સાથે દેત્યાનુ' મોડું ચુદ્ધ થયુ. ૧૫
રસા શિરશટેશાવિવ્ળનામમાંમેજ્ળુના |
જ્ય વતા ાનજયનિશલતોમચયાઅતાઃ ॥૨૬॥
અધૈ- દેવતઃઓએ તમ એવા વીસ્તુની સાહેતાથી હણેલા
રૃત્તા પાતાળમાં ભય ચુકત અને નાસવાસ નાંખતા ત્યાં ગયા? ૬૬
કજિ્શાઃત્રમથર્નાકમટ્ાયીશતાતરનાઃ ॥
પ્ળમમાયવજુંટત્રસાવાર્થરિવીજસાં ॥ ૨૭ ॥
. અધે- અમૃતનુ' પાન કરનાર સૌદ્ધ જેનાં કામ થયાં છે એવા
રૃવતા સ્વર્ડમાં ગયા અને ભગવાત 'દેવનુ' કામ કરી વૈકુંઠમાં ગયારફ૭

( ૭૫ )

સટ્રજુતાડ્યુસારિષ્યોયોરિનીસ્વમ-રસ ॥
સમામવિષ્ળાનજયસપેવવતવન્યયા ॥ 9૮
અધૈ- મહાદેવે દેવા થકી ભગવાનનું અદભૂત મોહની રૂપ
સાંભ'વી પાર્વતી સહોત વીસ્નુ' લેકમ! ગયા. ૧૮
સમામતાક્િવદ્રણ્વાપર્મેળલમાધિના ॥
પૂતમિતાપપૃછારગાનનાપિગમદુદ ॥ *૨॥
અર્યુ--આવેલા મહાદેવને જેઈ પરમ સમાધીએ ડરી મહા દેવની
પૂજા કર્‌ી જાણે છે તોપણ પૂછવા લાગ્યા, ૧૯
સટ્ર:યોવાસસ્પાળીમયાદ્રણનિતેનિમો |
ટેવજાચોથસિધ્યર્થમૂમાવવસ્તઃ રા ॥ 2૨૦ |
અર્ય-ત્યારે મહાદે૧ કેહે છે. હૈ વીષ્ગો દેવના કાયે માટે
પૃથ્વીમાં અવતાર્‌ લૈનારા તમારં રૂપ મે ઘણાંક જેયાં, ર૦
ઝવતારયવાદ્રદાલરવેકમોલ્થશ્રતે ॥
થોપિદ્રપંત્રતનાયકેસરાનવમોદને ॥ 2% ॥
અચૈ--હે પ્રભુ તમારા કુમાથી અવતાર પણ મે' ધણાક જેયાં*
પણ દેવને દાનવને મોહ કરનારૂ' તમારૂ' મોહની રૂપ મે' જોયું નથો. ૨૨
કા સડે) હ # (ર
તહેત્રોવમમેવાવપવરંવાવુદરિમે ॥
તદ્રનામમાયાતવિરિયાંયતમસ્વતતે 12૨
હૈ જગત પતી તે મોહની રૂપ જેવા મને ધણો ઉત્સાહુછે અતે
તે મોહની રૂપના દર્સન અચે આવેલો મને જાણે, ર્‌૨
શ્ુસામવૂયતદ્ાવવાશતજ્રાગયતૂળફ |
ત્રત્યુવાચપરંપ્રીતઃ ત્રયતામિતિમવ₹ ॥ ૨% ॥
અથે-મહાદેશનું' વચત સાંભળી જગતના ગુરૂ ભગવાન હારા
કરી પરેસત થઈ કહેછે હે ૨['$૨ કસે સાંભળો. ૨૩
રતફૃતેળુર૧૨હુપાયોવિદ્તિામયા ॥
સુધાંશિત્રંતમાદાવુસ્ીશ્પાવારદિતંમવર ॥ ૨૪ |
અર્યે-દેવતા હાથમાંથી અમતને। કળસ જયારે ગચો ત્યારે મે'
ઉપાય કેરો. દઈલ્યોનતા હાથમાંથી જલદીથી અસત લેવા સ્ત્રીરૂપ મે
ર૪

કર્યુ

( ૭૬ )
સ્યુસાંમરવેરેવોટશોિષ્યાવેસેવવુ? .
ચરશવામષિસાસવેવેશરાતમ ણશા? ॥ ૨૧ ॥

અધૈ- ત્તે રૂપ હું દેખાડોશ* જે ર્ર જેઈ ડૈત્ય દાનવ રાક્ષસ
સાહુ પામ્યા? એમ ડહો ભગવાન અંતર્ધ્યાન થયા? રેપ
વિછ્ોવયતિહ્નેશેત્ર્યવવમરિવન્યયા ॥
ટજ રવાપેનેમાળાસ્વયોવનશ રિ ॥ ૨૬ ॥
અરધે- દેવના ઈસ મહાદેવ પાર્વતી સહોત ચારે તરફ જેતાં
ધાટા વતમાં રૂપને ચુવાવસ્થાએ કરી રોભભતારી ખાહ્યાવસ્થાવાળી
જ્રીને દીઠી? ૨૬
સૈતાદાશિરણપુ્રાજાિટન્યાનિસોમેની ॥ા
રોમદ્ષેલમાવિણોવમૂવપરમેગ (૬, ॥ ૨૭ ॥
ગર્ય-- પરમ સમધૈ એવા મહાદેવ કૅઉૈછે આવી સુ'દર નીત'બ
ભાગવાળીસ્્રી મે કોઈ દહાડો જેઈ નથી. એમ કહી સેમાંચોત થયા? ર૭
ત્રિ્ટલિવંટુજેવાસાંવિણોવાયલુમન્વયાત્‌
વાર્શ્સ્ઝાંગેવાશિરિસાવગવાળરરાદતઃ ॥ ૨૮ ॥
અથૈ- કુક્રાએ કરી જ્રીડા કરતી તે બાળાને જેઈ પાસે રહેલાં
પારવૈતીને છોડી કામના ખાણથી હણાયલા મહાદેવ ત્તનતી પા
છળ ચાલ્યા# ૨૮

સમામવશિયેદ્રશવા બિટ સિજનવેસ્યજા ॥
શીમામંણસ્ીતાચળેનશીશ્રંગુટિસમેસજા ॥ ૨૨ ॥
અરન-આવેલા મહાદેવને જેઈ સૂવણે સરખી ઉજવળને કીડા
કરતી તે સ્રી સ્રભાવે કસે લાજ પામો મેખલા છુટીંગઈ.૨૯
મગનો િતસાજેવવોમિસ્જોશય ગમ ॥
વલનસાલમાધાવનાર્સવના રિમ, ॥ 5૦ ॥
અશૈ--તે સમય વાચુષણ સવૈશ્વતતે હલાવવા લાગ્યો? વાયુથી
પીરેલી તે સ્રી વસ્ર પૈહેર્વા સમંઘે થઇં તહ? ૩૦

વાયુનાપરનેયુર્કાનતાસિમનોદસ મ
છીનાતરશલ્ર્શમીયામરંમન ॥ 2૨ ॥
ગ્મમ- વાયુથી પૌડાયલી અને. લાજ પાસેલી;તો મનને હરતાર્‌ી
તે સ્રી ઝાડના સમૂહમાં મહાદેબતી બોકથી સ'તાઇ ગઈઃ ૩૨

(૭૭ )

વિવજ્ઞાંગતિતાટઇરદ₹જામેનમો વઃ ॥

શફ્િવાહિમનંચકેણુમીનમવતરનશની ૨૨
અવૈ-વશ્ર વગરની તે સ્રીને જેઈ કામથી માહીત થએલા મ-
હાદેવમાં શ્રલ છે કટીપશ્રાદ ભાગ «થા સતત જેતા એવી સ્રોતે
*લીધન ડરવા લાગ્યા? .૩ર૨ :

વાધર્મસમાદ્મખ્યોપણાયનપરામયતૂ ॥
વછાચવામવ્યવવજઈવસવરિમોર્‌િવઃ ॥ ૨૨ ॥
અધૈ- બળ થકી બે હાથમાંથી તીકળી દોડવા લાગી? મોહ
પામેલા મહાદેવપળ્ી પાછળ દોડયા. ડડ
ચતોયસોસાબ્રમસિમોશિનીગસમાોરિની ॥
થષ્રામતત્રસ્મેવમયસાયવિમાદિતઃ 1 3% ॥
અધ-- ચીત્તતે મોહ કરનાર મોહની રૂપે ભગવાન જ્યાં
ન્યાં દોડયા. ત્યાં ત્યાં મોહ પામેલા માહાદેવછ પણ પાછળ ભ-
મવા લાગ્યા* ૩૪
દૃલતાપ્તપિવચવાંમન્વાનઃપષોસમાં ॥
વશ્રામષિંપેનેવાણાંમગોમગવષૂમિવ ॥ ૧૧ ॥
અયે--હાથમાં આવી હેય એમ માતી તે ઉત્તમ સ્રી પાછળ
ધાટા વતમાં હાથી હાથણી પાછળ ભમે તેવી રીતે ભમવા લાગ્યા? ર૫
મોદાશસ્ત્રરતટ્રેસોમાંજરયમદશરં ॥
અરૃદેવાળનાશવોત્રીટવોતિમષવર ॥ ૨૬ ॥
અર્ય-- મોહ થકી તે મહાદેવનુ” મોડુ વોવે સ્ખળીત થયું
ને મહાદેવ ધણાક લાજ પામી હાથમાં લીધુ. ૩૬૦
ર્કસરેલસવાશાયવિવ્ળમાંતર્પસકા ॥
[િવોપિણલોર્લાયાગેસ્જમાસ્ત ॥ ૧૭ ॥
અર્થુ--વીર્ય સ્ખળીત થએલા મહાદેવને જેઈ વીસ્નું અ'તર-
ધ્યાન થયા, લાજ પામેલા મહાદેવે પણ વીર્ય પાસે રહેલા વાયુ
રૃવને આપ્યુ' ૩૭

રજમાસ્લશિત્રસંવાયરાશ્યંમદ્ત્પરં ॥
તલાસમોસમણુતાયાનરીશ્યપાર્ળી ॥ ૧૮ ॥
શમયૈ- હે માર્ત વાયડનામના સો શેહેરમાં જલદીથી જા.
જયા મઉતમની દીકરી વાનરીનુ' રૂપ લઈ રહેલી છે, ૩૮

( ૭૮ )

નાન્યામારયસંક્રસમમરેતાસિમામિની ॥:
સાતિવતવસાયુતાવાયરેઃમયારિમેડ ॥ ૨૨
અથૈ- વાયડ બ્રાહ્મણોએ પુજેલીને ધણી તપોયુકત મારા વી-
પૈને ધાસ્ણ ડકરી. એ વગર્‌ ખીછ. કેઈ સમથ નધીમ ૩૯
તશાયત્પર્યતેશ્રીમાન્નાનસેજોાવિગ્રુલઃ ॥
જ ॥ ૪૦ ॥
અચે- તે અજનીને પેટ મોટો વીખ્યાત માર સરખો પજકેમી
છુનુમાન નામને! પૂત્ર. ઉલ્પમન્ન થરી? ૪૦
પત્રસ્તવમરાતેગાજોવેનલ્યાતોમાવિષ્યતિ ॥'
તભોદરેમરર્રરયમુંગવાયોમમાજિયા ॥ ૨ |
અરયે-- હે વાયુ મારી આજ્ઞાથી તે અંજનીના પેટમાં વીશ
મૂક. તેથી લોકમાં તારી પૂત્ર યેહેવારીઃ૪૨
શ્રતાશિવશવચનતમાણ્તોતિ5રાન્વિત
ક ડપા ડડ રી ર૨
અધે- મહાદેવનું વચત સાંભળી. હષે યુકત: એવો વાયુ જ્યાં
વાનરીં રૂપે અ'જની રહ્યાં છે. તે વાયડપુર્માૂં ગચે* ૪૨
સતતાનિઝોમ્યગતાંવનગા સિતવસાતિરગિસતનુસનુમપ્યાં 1
નનુમૌતમતનયાંશુળમરમાંગલમિણ્વવાયષુણુમેષુષસોમુત્‌ ॥૪૨॥
અર્થે-- કમળ સરખાં નેત્રવાળી તપે કરી રારીર જેનુ' કોમળ
છે અને ધણી *ગુણવાળી ગઉતમતી પુત્રો અજનીતે જેઈ વાયુ મંદ
મ વાવા લાગ્યો; ૪૩*

છુતષજતોલવવપુઃછુમમેસિયજદલાષરભરંસવતા ॥

સુરતમરેિછુમનેપવનનગુમિધિમામિસિમશવ્વયટત્‌ ॥ ૪૪

અયે--હૈ રૂડા ભાગ્યવાળી ગમા દુષ્કર તપ #યાં અતે આ
તારૂ' “મળ શરીર કયાં. તપે કરી ર પામવા ઈચ્છે છે. મને સ'ભે!
ગ આપ. હુ આવેલ વાયુદેવ છુ' તે જાણ એમ વાયુદેવ ખોયા. ૪૪

તવતસ્વચાલ્તનવોમવિયાવ્ઝમમાધિષોસિયઝવાનપિરઃ ॥
તનતભવિર્ષમાલજમાંળતત્રમવસિફેમાસિકરાનિયધા$ ૪૧

અધૈ- હે ગ્રો વાનર્મા રાજા ધણો બળવાન પૂત્ર તતે થશેઃ
જેતા પરાક્મને ગણવા દેવ સે પડોતે પણુ સમયે તહીં થાયક્ટપ

( ૭૯ )

દતુમાનિસિ્શમસવોશવાગમમિતાળવેસશદશોમવનો ॥
ટ્રવંરનારમથિખોમમવનામવિવ્યસિસનજટ્મમળેઃ 1૪૬
અયૈ- હનુમાન એ પ્રકાર્તે મહા પરકમી પુત મહાદેવ તુલ્ય
બળવાત થશે જેતી સહાયતાથી ભગવાન સવે દેવો સાથે રવણુના
નારાને માટે સમરી થરો? ૪૬
શશમતવોટરમવોરિમમરમારગાયતેસવમવેટ્િપયા ॥
ર્ઘુનાચલાલયરળેફિિધવિરિતોશિરગળવષાપ૧ર ।૪૭॥
અયે-- પ્રથમ તારે ત્યાંજ આ જન્મછે ખને રાવણના વધ
માટે રામચ'દ્રતી સહાય કરવા પ્રથમ ભ વીધા કહેલ છે*ઝડ
તવસઃજવિમપરર્િમવેલરિજ(સિમોમવતિટેવશટઃ ॥
મનતતાવિયસત્તરળંન્રનમેલ્લમવેસ્ુત જિમાષિવાફેપરં 1૪૮
અરચે-હૈ દેવી આથી બીજુ તપનું મોટું કૂળ શુ. જે માહા દેવ
તારી કુખમાં જન્મ લેશે* જેનુ ચરણ કમળ રામણામાં પણ આવ-
| નથી એથી બીજુ' અધોક શુ ૪૮ ુ
જુસ્‍્માનિતીમમવગોતિસમંમાંવતાતવેવતનર્યોતવછી |
₹તિતદ્ગોદિતિરદટ્યેવનિતાર્ધોવવનસમવરાં ॥ ૪૨ ॥
અવધે- હે માનતી અતી શ્રેણ એવુ મારૂ' વચન માન અને તને
ખળવાન પુત્ર થદે ખાવુ વાચુનું હીતકારી મનમાં વાંચારી વાયુ-
સગાતે સગ કરથો.. ૪૬
પવતોપિષાલ્તનચાંચતસંથુમમેમનામયવિષારિયપઃ ॥
પરનાવપારતવજામયટશિવાવિયવેવવનિસોસૃવિતા ॥૧૦॥
અર્થ- વાયુ, દેશતાયણ, સુદર નેમવોળાને, ધણી ચતુર જ્રીને
ભોગવવા લાગ્પા? મહારેવનતે થળે કીચ એનો વાચુ ૧કો સર્વેને
અભય ગપનારૂમ મહાદેવનું વીચેતે ઉત્છાહ્‌ પામી ધારણ કયું. ૫૦

॥ ૬સિશ્રીવાયશરાળેમાસ્લોસ્વસૌત્રયોટ્શોડક્યાયયા ૬% ॥

પતી શ્રી વાયુપુરાણે' ગુનર ભાષાયાં ૨૩ અધ્યાય?
અદ્યાય ૨૪ થો.
સતરવ(ચ-રપારપયતાસ્મમમંતનિનૌતમાંતઝા ॥
શજામેસર્યાજંમજમિત્મરમંવછે ॥0॥

(૮૦)

સૂત કહેછે ગઉતમતા ગ્મ'ગથી ઉત્પન્ન થએલો ગમજનીએ આળસૂર્ય
સરખો કાંત્તીમાનને ઈ દ્ર સરખા બળવાન ગભે પવન થકી ધાર્ણ કયી ૨
રે. | મેમાસિણુમમાણુશુવેપવનાસ્મગં 1!
વા સિવશાસેતેઘકષેચતુટ્શ્યાસ્વરિસે ॥ ૧ ॥
અવૈ--દસ માસ પુહ્‌ થયા ત્યારે કાર્તીક વદી ૧૪ ને ર્વોવારે
રેડા ભાગ્યવાળી અજનાંએ રૂડો પ્રુગ ઉત્પન્ન કર્યો, ર્‌
ઝાતમાત્રાજિજસ્લમોસ્જીતોવાછાવેલંખિમઃ ॥
ટ્ટ્મમાશ્વસ્રેવમંચતંત્રમયાયવં ॥ ૨1
અયૈ- ઉત્પન્ન થૃતામાંજ ખોળામાં બેડલો ને ખાળ સૂર્યસર-
ખે કાંત્તીવાન પુત્ર ઉદય પામતા કા ક્રાંતીવાળા સૂર્યનારાયણુને જેયાડ
પવનાસ્મઝઃ ॥
સસાંશારચંનત્સેવ્ુજામોમેઝુપત ॥*૪॥
અરય--ધણે બળવાન વાયુનો પુત્ર સુર્યૈતારાયણના બીંબને

કૂળામાનાં કુદવા લાગ્યો અને સૂવેનો રથ વાંકે તાખવા વીરેધ
કરવા લાગ્યો? ૪

ર્ચેરરીસેવિષ્રાંતાઃ સર્વેવૈટેવટ[નવાઃ ॥
તતેયંશુતઃસમાથાતોર્મંગદળાતિયેજરયં 1૧ ॥
અધી-રથ જ્યારે ગ્રહણ કર્યો ત્યાયે દેવદાનવતે બ્રાંત્તી થઇ
ક આ કણછે ને કયાંથો આવ્યોને મારા રથને કથમ પક્ડેછે. પ

ર્ત્વેવમાસ્જરોગસ્યાત્જિટ્યસમન્વતઃ ॥
"વર ક્્ટ્ઃ મુસાતશચાયદ્રમ ॥૬॥

અધે- એ પ્રમાણે કઈ ભયચુકત સૂયૈ બોલ્યા ત્યારે તે બાળક
નુ' પરજ્રમ સાંભળી ટ્રેવતો ૨જા ઇદ્ર કેપ્યોક ૬
* જવાનશુ્િમૈનાશુઇગુસ૬રમેઃ ॥
વગ્રમરારામિદ્તોતિયપાસમફિતિછે ॥ ૭ ॥
ગ્મથૈ- વજરે કર્‌ી તે બાળકની ક પ્રહાર કંર્થો, વના
પ્રહારથી હણાયલે! બાળક પ્રથ્વીપ્ર પડયો. ૭'

ર સાલમા મો લિમેમણઃ
તસાઇમત્વતિતઃવંરંવગ્પાસેનમિત: 1૮ ॥
ગ્મચૈ- ઉત્પન્ન થતામાંજ વજતા હુણવાધી મુછ પામેલો મ-

હા પરાજુમી તથા અતી મેળ એવા પૂત્ર બંત રૂપ ધઈ પડી
બેભાન ધયા? ૮ :

(૮૨)

માર્વાજ્યાસમાજક્યયાસસંતનયિરવાત્‌ ॥
સદીસવાનયત્‌શીપ્રમંઝન્યાત્િજ્ટેશુમં ॥૨॥
અર્ય- આકારામાંથી પડેલા પાતાના પુત્રને નઈ વાયુ દેવતાએ
તતકાળ લઈ અજતાં પાસે મકયેો# ૯
મતજરવંતુતવિક્યતરામોલમનરિની |
₹રોરછુમરરવાજામાસ્તચતરયશ્યતઃ ॥ 9૦ ॥
અથ- અરૂપ ષુત્રતે જેઈ ગઉતમનો પુત્રી વાયુના દેખતાં
અત્યત રડવા લામી. ૧૦
દાપત્રવિત્રતેતાતગાપસ્યાસ્વવનાત્રાતે ||
વિવજરવ્યાન્યદ્વાછાવવિનેપુત્રગર્િનો ॥ 9૨ ॥
અર્ય- હે પૃત્ર હે બાપ હે વાયુ સસ્ખો આફકૃતીવાળા ચપલ-
તાથી તે' આ શું કર્યું હેટીકરા બાળકનો ઇચ્છાવાળાં અતે ખાળા
એવા હુ' આ ધાટા વનમાં શ] કરીર।, ૧૧
વાવિછણશચીશસવાછેવાણાજલંસને ॥
દૃજાપવસિતોરતવિત્‌ઃ લલ્યંતગાતિત ॥ 9૨ ॥
અર્થ-- અ3 બાળસૂર્ક સરખા કાંતતવાળા બાળકપયર પાપીજ
“એવા ઈંદ્રે_ મારવાને હાથ પ્રર્વતાગ્યા. પણુ એતા બાપનું 'સખ્ય-
પાગુ' વીચાર્થું તહીં, 1૨

મરિપ્યા(માવેનાુત્રસયાદવનમરવરે ય
મૂનેરાવિવગલખ્યનગાતંમમમાગ્યતત ॥ ૧ ॥
અય-- હૈ દીકરા તાસ વગર્‌ ગઆ ધાટાવનમાં હું મરીરા.
મામ ભાગ્યના દોરાથી ગઉતમ મુનીનું' વચનપણુ સાજ્ુ' ન થયુ? ૧૩
વુત્રસ્તવમારામામેરાપતાઈજારિષ્વતિ ॥
તરિતિસામરવોરસાતાજુક્િગચિષ્યસિ ॥ ૨૬૪ ॥
અરયૈ--હે મોટ ભાગ્યવાળી મૂભી તતે મોટો પરાકરમી પૂત્ર

થરી તે રામચદરની સહાય કરરી મને પોર સમુદ્દને તરી સીતાની
રોાધ લાવરી* ૧૪

લશ૪ામારિસામંજસારગાસશાંાયરિ ॥-
સારીનરાસલાન્ર્સાપનસ્પ્યસસપવં ॥ ૨૧ ॥
ટ. મુળ સહીત સધળી વાડી ભાગી,મહાપૂરીલકાને ખાળી
યક્ષાદી રાક્ષાસો તે માર્‌ ક્રીથો રમય દર્‌ પાસે આવરોક ઉપ

(૮૨)

તટ્સશતપાત્રામમમાગ્યાન્મનોસથાડ
સર્વેસિઃજજતાંચાતાચેજતા૧કમમેમે । 9૬ ॥
અર્ધે-- એ સૈ મારા ભાગ્યે મીથ્યા કર્યું તે પૂત્ર જ્યારે ગ-
ભમાં હતો. ત્યારે જેજે મતોરથ કયોાહ તે સઘળા ફોગટ થયા? ૨૬

રૂત્યુવતાશ્રુયલીવાજાલ્સેવ્સુમરપ્તરા ॥
"સરિતાંતેયસીવીદ્યમાતારિશ્વાતિસેવિતઃ ॥ 9૭ ॥
અર્ય-- એમ કહી નેત્રમાંથી અશ્ર પડતી બાળા ગત્ય'ત રડવા

લાગી. રડતી એવીને ધણી વહાલી અ'જનીને જેઈ વાયુ ધણો
ફ્રાધ પામ્યોક ૧૭

રર્સાણીસિરવજમાસ્માંસવેતોર્રત્‌ |
જેગમૂસા ખિમવનાસ્પયાપાજસ્છિતઃજષના॥ 9૮ ॥
અયૈ-- ધણીવામસુધી રડી પોતાના આત્માને ચારે પાસથી હરી
ત્રણ ઊકથી એકક રૂપ થઈ અને પોતાની 'પ્રીયા પાસે રૈ।ક કરી ખેહે ૨૮

વારવારિસસનયેવયટાસ્યેટ્િગોસ્મૈઃ ॥
આશ્વાસમાનાઇમૃયંતરમુલેનેવષુગિતઃ ॥ ?૨ ||
અયૈ- વાડવાદીત્યતા પુત્ર વાયડા બાહ્મણેએ ધણો આરાના- .
વાસના કરી અને ષોતાના સ્વામીની ઘણી પૂળા કરી. ૧૯

જેવમૂતેતફાવાતેલવેજોજાસવાસવાઃ |
સિણ્સ્લાસાપરામાસિમાપિગ૧૫૬૫વઃ ॥ ૨૦ ॥
અધૈ- વાચુ એક રૂપ થયો ત્યારે ઈ્રાદીક સશ્વે લોકો અને
મોટા રૂરાઓ”સ્વાસ્‌ વધર થઈ ઘણી પડા પામવા લાગ્યા. ૨૦
સર્વેતેસકનમસાત્રશનાસમવેટચન ॥
વાયસધઃ રદ્રાળાંવયંગાતોગમસ્વતે ।॥ ૨૨૬ ॥
અચૈ-એ સવે ખ્રહ્માના સ્થોશમાં જઈ સર્વ દુખ 'હેવા લાગ્યા
% હૈ જગત્પયતી ઈ'્દાદી સર્વ લોકને વાયુનો રેધ કયમ થયો, ૨૨
નસપતવિસા₹૧૫મોયાવજોનષ્યતિતતા! ॥
સઇેછોજેવનઃ૪છિઃયસન્યાતેમવિષ્યત્તિ ॥ ૨2 ॥
અથે- હે વીભુ જલદી વીચાર કરે કે પ્રજાએ નાર પામે તહીં
અને લોકર તારા પામસેતો ફરીથી તમારે રાવી કરવી પડરી, રર

( «ડે )

6 ૬.

તશાશેનક્તોસેપણત્રયાશામણાંગત 12૬૨
અધે--મહાત્મા વાચુના ખાળક ઇદ્રે માથી તેથી તેણે રાધે
ડથી છે માટે ચાલે ખાપણે હાલ ત્યાં જઈએ. ૨૩
ર્ત્યગ્લારેવવેઃ શાર્ષેવાયરા્વંમદસ્ુરં ॥
ઝરામલાત્રિનમનરેરવેનસમાસ્વિતઃ ॥ ૨૪ ॥
અયૈ-- દવતાએ એમ કહી. મહારેવ ભગવાન તથા બ્રા એ
સહીત વાયડ નામતા મોટા પુરમાં ગયા, ૨૪
₹ૂટતપપનંતત્રપોરટેવાસદેશ્વ($ ॥
પલારયાગિગટરરવરચક્ોમને ॥ ૨૧ ॥
અર્વ- રૂદ્ત કરતાં, વાયુને જેઈ બ્રજ્ઞાદી સર્વ દેવો “કહેવ
લાગ્યા કે તારા દેહને ફેલાવ અને સુદર વરદાન માગ. રષ
શ્રુસાતેવાંર્િવિચનવાયતાવાચસસરં ॥
વરંટાશથરેન્મશ્માયવાપિયસેશમં ॥ 2૬ ॥
અધે-- દેવોનુ' વચન સાંભળી જલદીથી વાચુ બોલ્યોઃ જે-
ને વરદાન આપવા ઈચ્છતા હોતે શ્રેષ્ટ વરદાન માગુ. ૨૬
સિરંઝીવીમમેત્પુત્રોયમજોરપનિમુતઃ ॥
વત્તાંમોવગ્રર્નનાત્ગ્યમતેતરરાગત ॥ 2૨૭ ॥
ગ્મ્યે-- મારે પુત્ર ચીરજીવીને લોકરમાં વોખ્યાત થાય. ગમને
વતા સરખુ એનુ શારીર્ને ૧જતા હુણવાથો પણ વ્યથા પામે નહીં, ૨૭
॥્રભાશેળનરપ્પેતસ્ટ્રાણેભતયાપુતઃ | -
ફેયાનામથટેસાનાંગાશેન્ગેયતેુતઃ ॥ ૨૮ ॥
અર્ય--મારો. ગુગ બહ્ષાસ્તર ત્યા રૂડા કરી હણાય નહી? દેવ
સે રેત્યના અસ કરી હણાય નછુ'? ૨૮

સામિટેદાતનોસોયસેટ્યસેવમેઇુસં ॥
ૈવમુખ્રેનેશેગાટ્રેનેર્ારત્તીયુણે 1૨૬ ॥
અરીન્-માફા પુભતે માગ્તી આજો નહીં ભાતે જળમાં ડુબે તહીં.
સુકા તથા ભીના પદારધેથી હૃણામ તણી દીવ્સે ને રાત્રીએ પણ
સરે નહીં? ફ્લૂ ,

(૮૪)

9% શ ૪. શિ
ક દુ કા
નાજુરેયશ્રમેનોમેવવેસેથોનવોશશેર ॥ ૨૦ ॥
અરચે- મારા પુત્રને હણવા દેશ, દાનવ, યક્ષ, રાક્ષસ, ભાસુર;
પન્નગ, નાગ; પરવૈત મનુસ્થ સમયે થાય નહીં, ડે*
સરોશાણજાેસેમેમંખવિષ્વિ ॥
મદાસર્યવિરરવપત્રાયારિશ્યાણ ૫ ૨૨ ॥
ગઅધે---*સર્વે દેવ બોલયા કે એ પ્રમાણે થશે. હે દેવ તારેસ પુત્ર
રામષદ્રની સદાય કરરે. ૩૬
દનૃમાનિત્િયત્રસ્સતવનામમમિષ્યાતિ ॥
વિ ॥ ૨2૨ ॥
અવે-- હે વાયુ તારા પુત્રનું નામ હનુ'માત એ પ્રકારે ત્રણ
લોકમાં વીખ્યાતને સૌદ્ધીો ફળ આપનારૂ' થસે, ૩૨

યાત

રસ્યસતજાતિકેવેશેશગૃથાન્યાસતાસ્મગઃ ॥
મ્તસેનોસ્ઝિતઃશીદ્રવાજમાસ્ઝરલસિમઃ॥ ૨૬૨ ॥
. એર્યે-- એમ દેવતાના ઈશ બ્રહમા કહેછે એટલામાં વાયુ પુત્ર
હનુ'માન બાળસૂર્ચ સરખો કાંત્તીવાળા ગર્જના કરી ઉઠયો. ડેડ
માથુ તમો જોરા સપયેત્ત્‌યહાયતઃ |
સર્વેમસસ્ાય[હિતાવઝવરેવવાનવાઃ . ર %૪॥ઊ
અર્ય--પ્રસસ થએલે વાચુ સરવે ઊકના રેોધે ને મૂકી વાવા
હાગ્યો ને સધળા દેવને હાનવો હયે પામવા લાગ્યા* ઝે૪
જેત્રાચવરહુઃ સેટરવા શતપરોમમાઃ ॥
વસ્વિશેપતઃ પાતા! વિંષાવિપળવરેશ્વ($ ॥ ૨૦૧ ॥
અથે- ઈદી સર્વ દેવતાએએે પૂત્રને રહેવાને જગા આપી
ને બ્રહ્મા જ્વીસ્તુને મહાદેવે પ્રસન્ન થર્જ ઘણાં વફેદાન આપ્યાં, ડેપ
સત્રગિવત્તમાત્રશલ્તાંગનેન્યઃશ્રતાપવાન ॥
લસ્ઞાત્લંજિવિનીનાપાજવકાયેમથિર્ષ્યસિ ।મ૬॥
અયે... મહાપ્રતાપી અજ્નીનો પુત્ર આ જમાએ છીવનપણાને
પામ્યો માટે આ વાવ સ'જવીની ૧ઉવારી? ૩૬

વલ્યરાઇચેયરેવેવેવાવ્યાગમયવતસં ॥
જરિવ્યાતિતરાણોસરેસેનમેમાંગિગઃ ॥ ૨૭ |

અચૈ- વાયડપુર્માં સાજો જે લોકા મમા લાવમ્રાં સ્તાત કરેરી
તે સર્વૈ પાપથી મુકાર્ય્‌ સ્વતેમાં જશે. ફેક

('૮૫ )

વાયરાશયાનરિનાન્વેમેમોબનેમોળચિષ્યતતિ ॥
પ હ ઊ ૨૧૮ ।
અય-- એ ન્ગોએ આવી વાયડા શાહાણેોનતે જમાડરી તેમનુ
'દરિદ્રિ નાશ પામરી તે પુત્ર યોભબાદીક ધણી વદ્ધો પામરી, ૩૮
ફેવાલવાસવાચત્રવાચુસેપાવેવાબસાઃ વા
_ વેશીશ્તરલમાચાતાસોમેમેસતષુવનર$ ॥ ૨૨ ॥
ગાચૈ- ઈ'દરાદીક સર્વે દેવતાએ વાયુના રેધ થી સુકાયા માટે
જ રોગી માણસો આ ફરેકાણે આવશે તે રોગથી મુકાશે, ૩૯
જાલિજાસતેપશેચસુફેશયાંસવફિનએ ॥
સર્ચચિષ્યાતવૈજેનશનૃમતમદાવજં ॥
અર- ક્રાતક વદ ૧૨૪ ને રવીવારે જે માણુસો મહાબળવાન
એવા હનુમાનની તેલ લ્રડે પુજા કરરી. ૪૦
તેપાંયત્રાશ્રપૌત્રાથરટ્મેપ્વંત્તિયષ્યાં |
ફ્સ્યુસતત્રિટ્શાઃ સર્વેવાઇવેવોવરાબેષેઃ ॥
પૃત્તિતાઃ ષ્રિતેથસાસયયુઃસર્શાનયેરન ॥ ૪?
અયૈ- તેને પુત્ર વૌત્ર ધણી વૃદ્ધી પામરી એમ કહી સર્વ દેવન
તા વાયડા ખ્રાહમણોેની પુજા સ્વીકાર કરી પ્રીતી ચુકત થઇ પોતા-
ના સ્થાનમાં ગયાઃ ૪૨
માસ્સરમિસમામયદ્તમતંમદાવઈ ॥
- જૈમિવસગવગદ્રમદુમાનપુરસર ॥ ૩૨ ॥
ગધૈ-- સૂર્યનારાયણ ત્યાં આવલી માહાબળવામ હનુ'માનને
ધણુ માન આપી મુમ્રીવના પ્રધાત કરયા, ૪૨
રાવળવ્ષવંકષનવિ્યધાંતમર્‌નયત પ
રામતાલમાન્તઝન્ઝવમાનામપીશવરાં ॥ ૨૨ ॥
અયૈ- રાવણની વધની ઇચ્છાવાળા હનુ'માન ડીસ્ડુંધા નગ-
ટ્રીમાં મયા અને રામચ'દર્ની સહાયની ઈચ્છાથી વાનર્તા રાજા
સુપ્રીવને મળ્યા, ૪3 ન
શિમટ્મનતામવતૂ ॥
સેફતેરાવળેશુેમાસરસ્યેષિબેષણે ના ૨૨ ॥
રામચ'દરના દરરાનથી અ'જની શ્રાપથી મુકત થઇ અને દુષ્ટ
સવણને મારથી વીભીષણને રાજ મલ્યું, ૪૪ *

ણ્તત્સમેલમાજ્યામંચસ્મણોદવરાટ્રિગાઃ ॥

(૮૬)
ઇસમતોમદ્ત્‌ખસ્મજમવંફિવમાક્રકે 1 ૨૧

સુત કહેછે હૈ બ્રાહ્મણો જે તમે પુછ્યુ' તે કહયુ' અને હુયું-
માનનો જન્મ પણ મારા સાંભળેલા સુજખ મે' ડહુથો# ૪૫
દ યોયગ્યતેશવેવાતવે |
રથાધિતોયર્યતતેસમાતૂધનાધધતવાનમયથતૂ ॥૬॥
અરી- જેએ। હનુ'માનતા મહાત્મને સાંભળે તે પાતકથી «ધા
રેગથી મુકાય અને ધેતની ઈચ્છાવાળો ધત પામેમ ૪૬
ચસેસ્જભૂતવત્રાન્યુનિયસનેજરઃ યાંગ ॥.
મવસામત્તતરસજ્ાઃયતરપિણુવયાંગપ્ડામાતરસિટાં |"
જવ્પંગત્રળવસ્સપનરપેયાર્તઃ તગત:
ગ્રવાબ્પેલટ્ટાગસસંલ્કાનરસયસાલજનતત્વટવ્ગંનતાશા૪ડ૭॥ :
અથે- આ પ્રેમાણે સુત યુરાણીથેડી ઉથા સાંભળી પ્રસન્ન થઈ
શ્રદ્ધાએ ડમી ધણીક સુતની પુજા કરી ક્રીથી કથા પુછવા લાગ્યા
-ક્્હે કપાનીધી ઇ'દગને. પુરૂષપણુ' ફરીથી ક્યમ પ્રાસ થયુ' એ ગ-
, મારા'મનમાં સંદેહ, છે તેને મટાડો ને. અમે તમાર્‌ા. ચરણકમળમાં,
નમસ્કાર કમીએ છીએ; ૪૭

॥ ર્‌સિશ્રીવાયુષસળેમાસ્તોલ્પજોચતુર્હશોડય્યાય. ॥ ૬૪ ॥

ઈતીશ્રી વાયુષુરાણે ગુજર ભાષાયાં, ૨૪

'પ્્ન્‍-----*

મરો.

દ્વાક્કૉતા તાથરે જદવરાય કુદતપુર્માં પધાર્જેરે એ રાગ.
કુલદેવાની મુતર દીતીમાં કરજો હમારી સ્હાયતારે? સ્ક્ર
ગુલદેવોને હું' નગુરેજ્પ્રમે લાય પાથરે, * દીતીમાં,_
કરજે વિનતી કરૂરે, તમ સર્ણું હેમારી ફાયરેટુ દીતીમાં, ૨
રૂષી ડશ્યપ એ ધણુ પૈતથોરે, પાલે તમાર વચને; દીતીમા?*
વૈદ્ડુના બેં પોળીયારે, જય વિજય દેહે ક'ચનરર. દીતીમાર ર્‌
સનક સતાતનના શ્રાપથીરે) અવતરે આતમ ધેર્રેડ દીતીમા#
જહીરણાકસખને હિરયાક્ષરે, દેવ થયા એતી પેરરે? દીતીમા૦, ઝે
આ દાંતજ દેવને પિડતારે, દુખી થયા એવા જ નરે; દીતીમા?
પિડાયલા વિષ્જ્ીુ સરણેરે, આવી કેહેધરે મ'નરે દીતીમા, ૪
બ્યારહા રૂપે પ્ણિરેઃ આબ્યા હીર્ણાક્ષનાં પાસરેર દોતીમાં,
૨્સાતળથી કાહાકીરેડ તતકાળ કિધો એને માંસરે? દીત? પુ

( ૮6 )
હોરણા કસસ્‍્યુ બળેવ'તારે/ ચાઉ્યો મ'હાચલ પવેતરેર દીન

તીરૃત તપ તેણે કરેચુ રે, વર લેઈથેવા તપતરેઃ દન દ્ર
ભમાએ વર્દાંત ખાપીયુ ર, જાને કાળ છીતી આવો પેર્રે; દી
સ્વરમાં જઈ ઇદ્રાસ્નેરે, વસ કિધા એનિપેર્રે? દીન ૭

વિષ્ય સણ ગયા દેવતારે, વિશ્સુએ કિર્ધાં સ્ઠાયરે; દીન

એ દેતતેો! પુત પ્રેણ્ાદ્છરે.' દુઃખ ધણુ' સેણે કાયરે. ૬૦ ૮
વિષયી ભગ્ત પ્રેક્લાદરે) તૈતે સ્ડાધકરી જદુનાથરે; દી*
વિષ્ણએ રૈતતે મારીથોરે, નર્સીંહી રૂપને હાથરે. દાન લ
પુત્ર ન્હાંસમા સ્યોખથીરે, રૂદન કરશુ તમે માથરૅ; દાન

રૂષો કસખતે સાંભળીરૅ, ૬ુ: ખિત કરા પોતે કાયરે, દીન રન
રૂષિપ્રતે તમે ખોલીયારે, નઃ પુત્રનું ૬:ખ સહેવાયરે; દી૦

તમે ઈદ્ર સરીખા પુત્રનીરે, વ્રતની ધરે હતી માયરૈ, [દી* ૨૨
રૂપિયે વ્રત ખતાવૌયુ'ર, તે અપુરી કર્યુ' કૅહેવાયરે; દી

વાટિકા વતવિશે વસિર, વર્ષે એક કર કણ કાયરે; દીન ૧ર્‌
લાટિકા વ'ન ર્ળીયામણુ'' પવિત્ર બોમ કઉવાયરે; દીન

આરે દિશા કુડ સોભતારે, મધ્ય માત્રોક્રાસ્હુ વાવ્યરે, દીન ૨૩
ખાણુગંગા હૃર્દોશનિરે, સ્તાત કરે દુ:ખ જાયરે; દી૦ ક
ભમા પુત્ર અત્રી રૂષિરે, તેના સુત વાયુ કૅહેવાયરે, દી૦ ૬૪
તપ કર્‌ી વરદાન માગોયુરે, સૃષ્ટી નૌપત્નવા કાજરે; દીન

જાડવે વરદાત મેળવીરે, સણી #રી દેવ કાજરે? દીન ૧૫
માં પવિત્ર ભોમ તૃત કરીચુ'ર, સફળ થયાં સહુ કાજરે; દી
દાસ લલુની વીતતીરે, કપા ફરો તમે આજરે, દીતીમાંટ ૧૬

--૩૬૮૦૭૯--
શ્રી વાયુહેવની રસ્૫ત્તીનો મરો
સારૂ સાર્રે સુરત ટોહેર, સુખઈ ગ્મકષખેઉ્નૂ? એ રાગ?

ધ'ત થી વાયુદેવતા માહારજ, વસો મારો રૂદયામાં 2૬"

વાયડ જ્ઞેત્રમાં નમ ધરીચેઃ; દિતી તમારી માતરે;

કંસ્યબ રૂધી જે પીતા તમારા ઈદર તમારો ભાત. વસોમારાન ૨
કુપા કરો મુસે વાણી આપે।, દાસ તમારે! જાણીરે?

ઉત્પતી તમ તણી જે ગાવુ', પ્રેમ શરણે મ'ત આણીર વસેાબળ ફ્‌
જન્મ થવાના વર્ષ એક પેલ્લા, વૃત આર ભ્યુ' મામરે, વન

કંદ કરતે રત આદભ્યુ% રીઝવા કમલા કાંત; લ૦

ઇદ્ર રાજે શતા લાગો, કો બળીચો પુષે પ્રમાણુરે;

પ્રગટરીતો જાજ્ય ત રેહેરે, તેથો કરૂ ગભે હાણ? ૧૦ ૪

( ૮૮ )

દીતી પાસે ઈ'૬જ આવ્યો, તુ મુજ માત સમદરે;

મા તાહુરી સેવા હુ કરતો, પામું ઇશ્વર ૫૬, વસેપ૦
હિર્ણાક્ષને હીરણાક્સપ, મર્યા વીશસુને હાથેરે;

તેમાં મુજ અપરાધ નથી કાંઈ, રાખો મુજને સાથે. વ૦
દિતીએ ત્યાં કદને શાખ્યો, સેવા કરવા ક્ાજરે

સેવા કતો વિશ્વનાથને, ફાખો કહયું અમ લાજ# વ૦
દિતી માતના *૬તમાં કાંઈ, ખામો પડી એકક ૨ચરે;
ઇ'દ્રયે ત્યા રૂપ પલટાવી, કીધેછછે પર્‌ષ'ય. વસે
દીતીમાતના ઉદર મધે. પ્રવેસો સુર રાયરે;

ગર્ભ જેઈ વિચાર કરેછે. ઈશ્વર્‌ અરી કાય. વન

ઈદે? ત્યાં સહસ્રજ મારી, ગર્ભ ભાગ કિધા સાતરે;
સાત ગભૈતાં સાતે બાળક, ચ્યાર્‌ ભુજા જગતાત# “૧૦
તે દેખીને સુર અકળાચો; રાત્રુ વધ્યા કરૂ ધાતર્‌;
સહસ્ર મારીક્રીથી કિધા, ખે'તાળીરાને” સાત, વગ
એગણુષયાસે વાયુ રૂપે; પ્રોગટા જીગદાધાર્રે;

તે દેખોને ઇદ્રજ કોપ્યો, બોજા વાયુકુમાગ્ટ ૧ગ
સુરરેશાય તમે સેને કાપો, હમે તમારા ભ્ાાંતરે;

રાગુ તહોથેઈએ તમારા, કસ્યબ અમારા તાત, વન
હૈવુ' સુણીને ૪% ત્યાંથી, આવ્યા દિતીના પાસરે;
હાથ જેડીનતે પ્રણામ કરેછે, સાતા રૃત તપાસે? વ૦
દિતીમાતને બાળક્ર પ્રગટા, ચાલીસ ખે ને સાતરે;

તૈ ખાળક દસ ૬સ વર્ષના# આન'દ કરે મદમાત# ૧૦
ઇ'્ર પ્રતે દિતી બોલ્યા, બાળક રણમાં રેહેરીરે;

એ ખાળકંતો દેવ રૂપછે, તાપ છાંય કેમ સેહેસે. વન
“કાણ પુ'જશે કાણ નહવડાવરી, “કોણ નેવેદ ધરાવશેરે;
ન એમતીજારાતા કરરી, કો નહીં લાડ લડાવશે? વન
હનુ પી ઇદ્રે વિચાર્યુ, બરયાને ખોલાધુ રે;

સ્તુતી કરી તવ ભ્રમા આવ્યા; વાયુતે સીસ નમાદ્યું. ૧૦
ઈ'દ્ર દિતીયે બમા જને, કહચો. સકળ વીસ્તાર્જે,

આ ખાળકની સેવા માટે, સુરો કરો વિસ્તાર. ૧૦
એક સમે અહો વાડવરૂષી, તપશ્ચેથે રત કતોરે;

તપ ફરતાં ભ્રમાંડ ડોલાવ્યુ', *્માબ્યા વિષઝુ' કેલા? વન
વરદાન મૌંઝયુ' વાડવે હુ, સછી કરૂ નીરમાણ્રેટ :

તે સણી ચાહારી કહેવાય, કરે આ વાબ્યમાં સ્તાવ. વીન
તથાસ્તુ કહુ વિષ્ઝું ચાલ્યા, આબ્યાવૈુ'& ધામરે;
આ સમાચાર ભ્રમાછીઝ, ઈદરને કલા ભા ઠામ. લીન

રડ
૧૨
ર્ર્‌
?૩
૨૧૪
૧પ
૧૬
૬૭
ર૮
૧૯
ર્‌ન
રેર
૧૨

( «જ )'

વાડવ તેડાવિ અમા કહેછે, સુરી કરે! નીર્માણરે;:

હેવુ' સાંભળો વાડવે ત્યાં, દરભ લેઈ ધર્યુ' ધ્યાણ# વન રઝ
તે દથી સણી ઉપનો, આમણ બાર્‌ હજારરે;

તેથી ખે ધણા વણીક કરીયા, વાયડ પુરમાં સાર. વન ૨૪
છત્રીસ હજારની સખ્યા બાંધિ, સધળા' નાનાં ખાળરે;

વાયડા બ્રાહાણ વાયડા વાણિયા, બેસી કરેછે ખ્યાલ, વગ રપ
ભરમાજી તવ વિચાર કરેછે, આશ કરરી સેવરે; ,

અ'જલી છાંટી જવાન કિધા, થયા પર્‌રાન દેવર વન ક્‌
ભાદરવા સુદી શાષ્ટીને દવસે, પ્રગટા વાચુદેવરે*

તેજ દીવરી વાયડા પ્રગટા, કરવા તમારી સેવ; વન મ્‌૭
વાયડા ભ્રામણુ પુજા કરરી, વાણીયા કરરી દસેનરે;

જ્ત સર્વેતા ઉપર પ્રભુ, ધણા થરી પરસન# વ૦ 2૮
પેભસુદ સર્ટીતે દીવરી; પારણે જલા દેવરે;

અખાખે આછવ વાયડા માણે, કરે તમારી રોવ# વન રહ

વરણન કતા પાર્‌ ન આવે વિધી પુર્વક આજરે;

સક્ષેધે મે' વર્ણુન કર્‌ીયુ', વાયડા વણિકંતે કાજ. વન ૩૦

લછ્ઠુ પીતાંબર વિશા વાયડા, વડોદરાના વાસિરે;ુ ક

વાયુપ્રુરાણના સાર્‌ લેઈને, ગરેખો રચ્યો તપાસી?

વસે! માર્‌ રૂદયામાં, ડેર
રરથો.
ચાલની ચાલની ચાલનીરે, ખેની એકીવાર વાયડ ચાલનીરે.એટેક ૨
વાટિકા વ'નનિ રી।ભાતે ન્યારી, દેવ તે ભાં મિ રશાળનિરે, ખેતી૦ ર્‌
વાટિક્રા વનમાં મોટા જે સુની, વાડવે ડર્ચુ' તપ ભાળનીરે.. ખેનીન૩
વાટીકા વનમાં માતા દોતીએ# તપ કરવુ” ત પાળનીરે, ખેની૦ ૪
વાટિકા વનમાં પુત્રી ગઉતમની, અ'જનિતે રત સંભ્લઇનીરે.ખેની૦ પ
વાટિકા વ'નમાં વાત્ય જે માટી, જાને ખીફઅજરાળનીડે.ખેતી૦૬
વાટ્ક્રિમાં નદી]બાણુગગા છે. માહાત્મ ભરી મોટા દાળની રેચ્જ્મેની૦૭
વ્યાષિક્રામાં જે માતા વસતી, દરેશાન કરીએ દર્રાળનીરે. બેની ૮
એ બોમીછે ૬જનાતે જેવી, તાહ જઈ દુખ ટાલનીરે. ખેતી ૯
શ્રી વાચુદેવતાતા ચરણને સેવી, પેર્મણી ઉર્માળનીરે? ખેની૦૬-
-4નક્---
થાયકાની વિશ્યાસિનો (રયો. 7”

કઠણ યયારે માધવ મધુરા જઇ, કાગળ ન લખ્યા કટ્કોરે એ જગ;
વાયડની વિખ્યાતી ક હું' છુ, રાંભળ સેષર્‌ માહારીરે;
વાટિક્રાનુ ધાંમ કેહેવાયછે, એ તીરથ સતૃહારોરે? ટેક?

( ૦ )

ગ્યારે દિશાએ ઝાડી રચી છે, પુર તણી બલહાર્્‌ીરે;

રૂષી વાડવે ત્યાં તપ કર્યુ' છે, સૃષ્ટી નૌપજાવા ધારીરે વાષડની ર૨

ભમા વીષ્ણ ૨્વીઆદે, વર આપવા «યાં આવ્યારે;

વાડવનુ' તપ જેઈ વદેછે, તમે કરો મન ભાત્યારે? વાષડની ૩

ચ્યારે દિશાએ કુડ રચ્યા છે. પુર્વ રવી કુ'ડ ભારીરે;

દક્ષિણ દિશાએ રૂદ્ર કુડ છે, ઉત્તર ભરમકુડન જાર્‌ીરે, વાયડની ૪

પશ્ચિમ દિશાએ વીષકુ કુડ છે, અધર્મેછવ ઓધાર્‌ીરે;

સરસ્વતીને ગ'ગા યમુના, ડદાવર્ીી સુખ કારીરે, વાયડની પ

ચ્યારે સરીતા મહત્મ સહીતે, આવો વસી નીજ ડાગેરે;

લ્યાપીકામાં માતા વસેછે, સૃણ્ી જેઈ સુખ પામેરે, વાયડતી &

એમભોમીમાં અંજની માએ, આવી ડીચો વીશાર્‌ંમરે;

તેમની ઈચ્છા ષુર્ણુ થઈ છે, સકળ થયાં કૈ કામરે, વાયડની ૭

હનુમાન એ રૂદ્ર અરાથી, સુત અ'જનીના થાવારે;

વાયુદેવ ધેર પુત્ર થઈને, ઉડયા ર્વીકળ સાવારે. તાયડતી ૮

ખાણ ગગાના નદી આવેછે, વાયદપૂર વસેલુરે

દિતીમાથે ર4 કરીને, કૂલ લીધુ સહુ પેલુ રે* વાયડની ૯

વાયુદ્ઠુવ ત્યાં પ્રગટ થયા છે; સૃષ્ટીનુ' સુખ લૈવારે,

. હનુમાન જે રામ ભગત છે, વાયુદેવ સુત એહેવારેં, વાયડની 1*.
વિનાતિ.

તમામ દેશાવયોના વાયડા સમસ્તને નમતા પુર્વક કરવાની કે
આ વાયુપુરાણ નામતો ગ્ર'થ સમપુરણ રીતે વાંચી જસ્તમાંતી માહુ-
તી મેળચેથી આ નીચે મે' લખી જણાવેલા કારણે ખરા પ્રકારેના
છે. હેવુ ધ્યાનમાં આવરી.

જ્‌ ભાદવા સુદી ૬ ર્થી ચઈતર સુદી ૬ આ બે તીથીચેઇ*
સાહા એછલની જાંણી દર્સાલ આનદ યુડત રેહેવુ' અને તે દીવ-
સોમાં સી ૨ થી શ્રી વાયુદેવતે સારી સામગ્રી ત્થા સારા વસ્ત્ર
ન *સહીત મનોરથ કરવા તથા એછવનતો તીથીમાં આ વાયુ
પુરાણની ૬થા શ્રી વાયુદેવના મ'દીર્માં બાંમણન! મુખથી સાંભલવી
એ સીવાય બીજા નિયમો અસલથી ચાલતા આવેલા હોય તે પ્ર-
માણે આય દે વરતતા જવુ.

૨ શ્રી વાયુદેવનાં દર્ષણ હમેશાં કરવાને! નોયમ જાખવે* ૭-
દાચ મુશાક્જીનો થોગ ન બનેતે! તેમનું એકા ચહુથી સમરણુ કરવા
ચુકનુ નહીં. જે જગાચે વાયુદેવનુ' મ'દિર્‌ આપણા લોકોએ કુલદેવ
જાણી કર્યુ' હરે? ત્યાં દેવનાં પુજા ત્થા નેવેદનું ખર્ચ હમેશાં
ચલાવી રેખરેખ રાખતા જવી જ

૩ વાયડગાંમ એ આપણું' મુળ વત'ત છે એ વીષે અખ્યાય ર્‌

( ૯૨)

જાના સ્લોક ૨૦ માં નીજય કરેલો છે એને એ બોમી દેવ લેકોયે
પવીત્ર જાણી કેટલાએકના શ્રાપ મુકતથેવા તે જગામાં જઈ તપ
«થા લત કરવા બતાવ્યું છે એ વીરો અખ્માયરર માંતા સ્લોક ૧૪
માં તૌણૈષ કરેલો છે માટે બતીસકેતો દરસાળ પોતાની ન્યાતતા
જથા સાથે ત્યાં જ્વુ અવસ્ય છે, ત્યાં જઈ અધાય. પ ના સ્લોક.
ઝર્‌ માં લખા મુજબ ભ્રમભે।# કરાવવુ ત્થા. એક મોટી વાવ્ય છે
તેતા ગમ'દર માતા સાક્ષાત રેવી રૂપે હરનીશ રેહે છે, ( જેને તે
ગાંમનાં લે હ; સુહ્ય# માતા કણિછે તે.) તેથી એ વાવ્યના આ-
ગળા હવત કગાવવે! "મને એ વાવ્યમાં નાવાનું' ધણુ'જ મહુત્મ છે.
ગા વીશે અધાય ૨ માંતા સ્લ્ષોક ૨૨માં કહેલે છે. માટે દર શાલ
ત્યા જઈ ઉષર્‌ મુજબ વોધો ષુવેક્ર કરવું આપણને ગ્મવસ્ય છે આ-
પણા પૈકી અમદાવાદના દસા વાયડા આસો સુદો & ઉપર જઇ ઉપર
મુજખ વર્તે છે* તે પેલ્લાથી. પાટણના દશા ત્થા. વીશા વાયડા ત્થા
મધણપુરના વીસા વાયડા ત્યા જઈ ઉપર્‌ મુજબ ચઈતર્‌ ૨]દી ૬
જે પુરાણ ચુકત તીથીઓએ (જઇ પુરાણ યુક્ત વૌધીથી વર્તે છે. ગધ
સાલથો ચત્ર મુદો ૬ એ તીથી ઉપર માર્‌ જ્ઞાતના વીસા વાયડા ત્યાં
ગયાહતા. માટે ભાઈઓઆચે આપણા કટ્યાણથે ત્યાં જઈ ઉપર્‌ મુજબ
વિધીથી વર્તવુ. આ મો ટુ પમ્મધાંમ યાત્રા કરવા લાયક છે *-_

“ જી અધાયપમાંના સ્લોક પવમાંથી એમ નીકલેછે કૅ વાયડા વા-
ણિયા જે વેહેપાર્‌ કરે તેમાંથી દસમે ભાગ અગર વીસમોા ભાગ
કાહાડી વાયડપુરની વાવ્યમાં (દુર્ક્તી વિગેરેના ખર્ચમાં ) વાપરવો
આ ઉપર્‌ લક્ષ જાખી જે પ્રમાણે અની શાકે તેવી રતે ક'ઈ ભાગ
નીરાલે સખી અુકવે.. પ્રસગે કોઈ વેલાચે વાટ્યમાં ખ્મર્ચ કરવો પડે
ત્તાતે વખતે તેમાથી આપવા ગેાડુવણ ફ્રર્વી,

પ અધાય ૬ નાં સ્ક્ષોડ. ૧૫ માથી એમ નીડલેછે કે કન્યાદાન
સોવર્ણુના શ્રદ્ધા પુર્વક આભુષ્ણ સહિત જે કરે તેન્પ સાત પેઢીના
પીત્ત લેકે! સ્વગે જાય ને કન્યાંદારતે દીધા પછી જે તે કન્યાના
કુ કાંઈપણ ઉપચોગમાં હેતો તેની ત્થા જે કેઈ કન્યા વીજય
એટલે ઠન્‍્યા પરણાવાનતેઃ ઠરાવ ફુસી તેના બર્લામાં રૂપીયા લેયતો
તેથોનો ત્થા ફ્ન્યાના ધરનુ' પાણો દીખોત લેયતો તેયો સર્વેશિ સુકતી
ન થતાં તેમની સાત પેર્ટીના પૌત્ર લેકે સ્વર્ગથો નર્ટે જાય છે.

૬ આપુસ્તર્ક જે હમેશા તાહીને તેમાંના સ્લોક વ્યાટિકાનો
પાઠ કરેરી. એકદ'મ ન થાયતો પૉચ પાંચ સ્લોડત્ો પાઠ કરરોતેો તે-
નૌ સાત પેઢીના પૌત્ર ગર્ઝુ ગયા હુરોતેો સુવ્ગિ જરીક

ગમ મારી વિત'તીને ધ્યાનમાં લેઈ વતેસોતો ફુલુટ્લ ઇચ્છામી
ધ'ત સંતાનના સુખથી વદિ ત્થા મુકતીને પામસે।?

ી અમરતલાલ પૌતાંઅર્‌
વોશ્ઞાવાયડા#
સમિ,

જા.
રા;

૨.
ર્‌,
ર્‌,

જ્‌.

ન્શ્!
કના

ર

મ
તપઃ ૬/૧ ૬: ૧?

કપ.

શા.

ના.

જા

* પરી. માણેકલાલ ર્ણુછોડ
1.
।.
1.
ન

(લ્રે)

પૃ્રશમથી ગ્રાદર યના? મૂદર્યોનાં નામ.
નામક પ્રતો.

વટોાદર્‌ા#
પરી. મનસુખરામ ગીરધરલાલ ૨
પરો. વીઠલદાસ %જલાલ ન્‌
શા. મોહલાલ ધેલઃભ્ાઇ ક્‌
પરી, હુરાલાલ ડાલાંદાસ જ્‌
રાસા, પીતાંળર્‌ ગેોકળાદાસ ક્‌
સા. મણીલાલ ત્રોડમલાલ ૧

સંસેડા*

. શૈઠ. પ્રાણુવલભ મુલ# જ્‌
રા.

તક

રૃ ગપ. ગીરધરલાલ વીઠેલદાસ

વડોદર્‌*

દોશી” બાપુ મકનદાસ

દોશી. છગનલાલ જમનાદાસ
શા. કેસવલાલ રામદાસ
દોશી. દામોદર હરજીવન

“9 .-9 [(-# ૮ .-૦

નમમદાવાદ#

વકોલ* ગોવીદલાલ ગીરધર્લાલ ૨
ફર
વડેદર્‌1ર
ત્ર?
શા. માણેકલાલ લલુભાઈ ૧

» રા. મણીલાલ ખાપુ કૃ
ર્‌.

ભટ. દામે।૬૨ જગનાથ અવદીચ
ટાલકીયા ખામણુ.

7

વ્યાસજી ગ્‌।ારધન કાલીદાસ ભટ

ક.

ર્‌,

શા.
જ્‌,

મેવાડા ભ્રામણુ-
ખાપુ વીસ્વનાયુ, જાંખુ ભ્રામણુ
વાયડા ખ્રાહ્માણુ વેણીરામ
વાયડા ,, જેરા'કર્‌ કોલા
પુરાણી. વસ'તરામ ઝુખેરજ અ-
નદોચ ટોલડીયા બ્રાહ્મણુ ૧

“7 7 (“7 (2

નામ. પ્રતો?

શા.

જા.

રા. પરર્‌ી, મથુરદાસ ગીરધરલાલ

જા,
રા,
શા,

વિશા વાયડાની ન્યાત ખાતે પાટણ.

ર્‌,
શા,

દસા વાયડા વડેાદરાના#

પરી. મગનલાલ ભવાનોદાસ
પરી. અમરતલાલ ભવાનીદાસ

શા, ચુનીલાલ લલુભ્ાઇ
શા. ગીરધરલાલ લલુભાઈ
રા. હોરાલાલ દરીલાલ

.-# .-* “7 7.” .*

નિ

ગાંધી. તીક'મલાલ વખતરામ જ
પરી. નાગરદાસ રયુછોડદાસ
આબુવાળા.

ગાંધી માનચ'દ કેવળદાસ
મોદ. ભીખા નરસીદાસ.

ર્‌ા.
શ્‌.

ગાંધો. મોહનલાલ નથુ
મોદી. ભીખા મુળચ'

રૃ

જ

વૃ

જૃ

ય

, ઉજમચદ કિકા૨%૬ જ
* ગાંધી. છગનલાલ લદુ જ
. મે!દી. બાપુલાલ કીકા જ્‌
. ગાંધી. હૉમતલાલ ધેલ્લા. જૃ
. ધેલાચ'દ માનચ'દ જૃ
* મોદી. હોમચ'દ હરજીવન ષ્‌
* ગાંધી. લલુભાઇ ભગવાનદાસ ૧%
* ગાંધી નહાલચ'દ ધેલાભાષઠર ૧
૧

મૃ

ગાંધી. વ્વૈઠેલદાસ મગનલાલ

* ગાંધી. ગોરધન _કીકા
* વાયડા થ્માહાણુ નતસી ગોપાળજી

ગણુપતરામ કૃ
ડોસા કા૦પ૫#

, રા. પરી. નાંહાલચ'& ઉમેદરામ.

ડીસા ફામ્પમાં ત્રીન્નેરી કામદાર ૨.

. ગાંધી, કુખેરજ રૂપરામ ૧
, શા, જેઠાલાલ મુખેરજી ડીશાફાંપ-

માં ફામેશ્રી દાષ્ીસતા. કા. જૃ

નામ*#

, ગાંધી. છગનલાલ ઉમેદરામ
, મોદી. અશ્રતલાલ ત્રીકમલાલ
. «મનાદાસ અ'બારામ

. મોરી. બાપુલાલ નાહાંનચ'દ

. મોદી. ગણુપતરાંમ ગુલાબરાંમ
, ગાંધો. ખેહચરદાસ ધે।રબન

૮૨: /૧! .૬! દ /૨ઃ ,૨ઃ
-:-:-:4«-::-

7૬: ર /4: ,$! .૬! ,& -૬: .૬ઃ ત ,૬ઃ
ન 4-- 4“ ન રૂ -- ““ :-- /.

ન્શ્ઃ

રા.
શ, શા

ર

( ૯૩)

દસા વાયડા પાટણના?

. શા. ગોપાલદાસ રણુછોડદાસ

, શા. લલુ મયારામ

. શા. મથુરાલાલ નરસા ઈદાસ

. 81. પરી. ચુનીલાલભાઇ નરભેરામ
. પરી. ગોપાળદાસ ભુદરદર

શા. મણીલાલ વનમાળીદાસ

પાટણું*

. પરી. ભાઈચ'દ ખેહેચર

, પરી. પરસોતમદાસ ખેહેચર
* પરી. બાપુજ્ઞાલ ગુલાબચ'દ
, મોદી મો!હનલાલ દરગાવન
, પરી મોા।તીલાલ દલછારામ

. શા. ચુતાલાલ દામોદરદાસ

. પરી, માણક્લાલ ઢોમતલાલ
* ચા. ગાંરધરલાલ ભુદરદાસ

, પરી દલપતરામ દલછારામ
. શા. હરીવલભદાસ અબારામ

શા, ભોખા ૬રગોવન”
કંડી# ૬

શા. પુરસોતમ હોરાચ'દ
હરગોાવન હોરાચ'દ

પ્રતો

“7 : /* .* ત»

7“? :* ૦ /.* :? ત?

-(#:*-4:-7:-#.7:#:7ત૮7:૦ત૮#

-------------

ત્

નામ# . પ્રતો#

રા.
રા;
રા,
શા.

રા.
રા.
રા.

રા.

રા,
ર્‌.
રા. શા
રા.
કા

રા.
રાં. ૨

સ.
રા.
રા.
શા.
રા.
રા.
રા.

જા.

રા.
રા,

વીસાવાયડા સુર્ત#

રા. પરી. લાલભાઈ લખમીદાસ
શા, શાંમળભાઈ સુ'દરદાસ
શા. નરભેરાંમ નાંરણુદાસ
શા. ગુલાબદાસ ન#શઇદાસ

સુર્ત#

શા. નગીનભાઈ ધેલાભાઇ
વાયડા થ્રાહ્મણુ ગોર. જણ!
ક ત્રીજભુખણુ ચુબાબદાસ
, ગુલાબદાસ હરીવલભદાસ
ક દુવારકાંઘસ લાલદાસ
શા. બેહેચરભાઈ ગ મશદ'સ
. ધરમદાસ વીજભુખણદાસ
શા. કોસતદાસ જ્નુલાભાઇ
શા, તુલશીટાસ હરજીવનદાસ ૧
જ કલ્યાણુદાસ તવ્રીજભુખણુદાસ ૧
1. વીંઠલદાસ છબીલદાસ
જા. હાકોરદ્રસ દયારામ
શા. મછારામ ખુશાલ
શા, લલુબ્રાઇ, કારીદાસ
શા. ભુખણુભ્નાઇ કરાનદાસ
*રા, નાહાનાભા/ ભાઈદાસ.
શા. જ્યકીશનૃદાસ્ન પરરશેોતમ
શા, હ્ાલભાઝ નોલાભાઇ
સુરતઃ ૨
વાયડા ખ્રાહ્મણુ ગોર નરભેરામ
કૂર્સરામ ૧
શા. વીઠલભાઇ બાલાભાળ ૧
૨1, ભગવાનભાઇ ગોરાશાઇ ૧

ન્ન્-----

૬૧૭

7૫! / /& /..# ;:-' /-* ,-* .# ૮-7 7૪ :? ભ

(9 ,૫| [_# /-9 (9 _# «9 .-૬

-કન્ક્-

ફે ી
શુછ્પત્રક.
આ ગ્રંથની મુળ ટીકા ઉપરથી છાપતાં કેટલીક જગાએ અપભ્ર'શ

થએલો છે તે સત્ન જનોએ ધ્યાન આપી દેશ સુધારી વાંચવા મહાર
થીન'તી છે ને આશા રાખુ છું કે નીચેની નીશાનીઓ ઉપર ધ્યાન આપશે.

પાતુ, અશુદ્ધ, શુદ અધ્યાય. શ્લોક. કઇ જગાએ.
૨ સ'સતક સ'સપૃત ૦ ૦ પ્રસ્તાવનામાં.
?' શ્ાપી.* થાય. ૦ * સ્તુતીના ગરબામાં.
૧ સેમ. લામ. શ્‌ જ્‌ ટીકામાં.
૮ તે. તેમ. ર્‌ ૧૩ 22
૧૧ સત્વાશીનાથ સ્વામીનાય 27 33 99
૧ર બલ. ભલ. ૩ 3 2
કર અત્ર અત્રી ૩ કરે 2?
૧૮ વાગ્યા લાગ્યા 3 ૪૫ ક
૨* વેરાંતછ વેનરાન્ન ૪ ૭ 29
ર૨ જસવ સરવ ૪ ૨૧ 92
“રર અમીરૂષી, અત્રીરૂ ૪ સ્પ 29
પ૨ દ્રવીથો દ્રછ્ટીથી દ કૃપ 99
૬* આવી આપી ૧૦ 3૦ 22
/મ* છાલસુયૈ ખા[રસૂર્ય ૧૪ જ્‌ 2
૭૧ સ્કીતે પુત્રીને 1૨ ૨૦ 9?
૮* ને તે 1 3 99
૮૨ સવી 'સષ્ી ” ૧૪ ર્ર 2
૮3 ને મને ૧૪ રદ ટ
૮૬ માંગ્રુર નાંસકૈ ૦ 9» ** ગરબા પેલાની પાંચમી
કડીમાં.
૮9 વસુ વાષદેવ ૦ * ગરુબા પેલાની કડી ૭
૮૭ વાયુ વાડવ ક” * ગરબા પેલાં કડી ૧૪
૬* માવેછે ત્યાં વહેછે, * ૦ ગરબા ત્રીનનતી કડી
ક આઠ પછો બીજ લીટીમાં.
૪૧ વ્યાઢીકા મા: ટીકા ૦ * વીન'તીમાં ૬ પારીમાકમાં.

શુહ્દિપત્રક કરનાર્‌ શેવક,

ગઅખષ્રતલાલ પીતાખર્દાસ?
૦૪-૪-42

શતા,
તમામ ભાઈસોને ખખર્‌ આપવાની ડે આ વાયુપુરાણ નામતો
ગ્ર"થ ઢીકા સાથે આ પુસ્તક જેને લેવાની #ચ્છા હગે તેતે નીચે લખેલા
ઢેકાણેથી મળશે,

૧ વડોદર! મધે--- પરી. અમરતલાલ પીતાંબરદાસ ઠે. મેતાપોળના સઇમૃ.

૧ વડોદરા મચૈ-- પરી, માણેકલાલ મનસુખરામ ઠે. ખાજવાડામાં બુ-
(ને કુઈ નછીક.

૨ પાટણ મપૈ-- પરી. ચુતીલાલ નરભેરામ ઠે. સોની પોળમાં.

૨૧ પાટણ મષે-- મેદી ભીખા તરસરઈ

ઉ ડીસા કામ્ય મધે-મે(દી. અમરતલાલ ત્રીકમલાલ ઠે. ચોરઈઆમાં.

ઉપર લખેલે ઠેકાણેથી રોકડી ડીમતે મળરો?
પરી? અ. પીર